You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
europa<br />
De Napolitaanse zanger Rosario Miraggio.<br />
‘Persoonlijk heb ik, om mijn land te begrijpen, meer aan<br />
die liedjes gehad dan aan tientallen krantenartikelen.<br />
Ze vertegenwoordigen een belangrijk deel van Italië’<br />
Het lied van de misdaad is een klassieker,<br />
niet alleen in het Napolitaans,<br />
maar ook in het Calabrees, het Romeins<br />
en het Siciliaans. Guapparia, het<br />
beroemde liedje over de Camorra uit<br />
1914, wordt inmiddels beschouwd als<br />
een klassieker en ook gezongen door<br />
grote meesters als Murolo. Het vertelt<br />
het verhaal van een boss die een serenade<br />
brengt aan zijn liefje en die, juist<br />
omdat hij verliefd is, niet langer guappo<br />
oftewel Camorrist kan zijn. Hij is een<br />
slappeling geworden en verzoekt de<br />
Camorra hem uit de organisatie te zetten.<br />
Daarna kwam Mario Merola met Serenata<br />
calibro 9, het verhaal van een oude<br />
Camorrist die besloten had eruit te<br />
stappen, maar die, als misdadigers het<br />
huis van zijn dochter binnendringen,<br />
besluit zich te wreken. Maar de ware<br />
aartsvader van het ‘neomelodische’ lied<br />
dat de heldendaden van de Camorra<br />
bezingt is Tommy Riccio. Zijn Nù latitante<br />
uit 1993 – dat als de eerste<br />
muziekvideo over de Camorra wordt<br />
beschouwd – gaat over het lijden van<br />
een voortvluchtige Camorrist die zijn<br />
pagina 28 nr. 13 12 tot 26 mei 2012<br />
bestaan opgeeft en wegvlucht van alles<br />
en iedereen. Hij heeft slechts één<br />
vriend die hij kan vertrouwen en kan<br />
vragen een cadeau aan zijn kinderen te<br />
brengen. En in dat lied herkennen<br />
honderden mensen zich – niet alleen<br />
maffiabazen die bekend zijn uit de<br />
krant ervaren hoe moeilijk het is voortvluchtig<br />
te zijn, maar ook honderden<br />
kleine bendeleden en hun families.<br />
Ook vandaag de dag wordt het liedje<br />
nog vaak gedraaid door plaatselijke<br />
radiostations in het hele zuiden van<br />
Italië.<br />
De neomelodici vullen een leemte. In<br />
het moderne Italiaanse lied worden,<br />
enkele uitzonderingen daargelaten,<br />
genoemde thema’s vrijwel volledig<br />
genegeerd. Zíj leven er middenin en<br />
vertellen ferover. Die wereld aanklagen<br />
zou misdadig zijn. Soms verheerlijken<br />
ze die wereld, soms ondergaan ze hem,<br />
vaker gaan hun liedjes over moed en<br />
pijn. Soms adviseert iemand in bedekte<br />
termen om de verkeerde weg in te<br />
slaan. De meesten bezingen het eergevoel<br />
dat heerst binnen de Camorra.<br />
In Nu guaglione malamente (deze video is<br />
2 miljoen keer aangeklikt op YouTube)<br />
geven Sandro en Antony een dialoog<br />
weer tussen twee broers: de een vraagt<br />
de ander hem de waarheid te zeggen,<br />
of hij echt nu ganglion’e miez a via – oftewel<br />
bendelid – is geworden, en de<br />
andere bekent, waarbij hij de gebruikelijke<br />
redenen opsomt. Het refrein luidt:<br />
‘De mensen vinden me een slechte<br />
jongen. Ze weten niet waarover ze<br />
praten.’ Maar het lied sluit af met een<br />
liefdevolle daad. Ondanks dat hij<br />
erachter is gekomen dat zijn oudere<br />
broer Camorrist is, veroordeelt de<br />
jongere broer hem niet, maar zegt dat<br />
hij van hem houdt.<br />
Nieuwe ethiek<br />
Je kunt met een zeker dedain luisteren<br />
naar deze liedjes en naar deze zangers<br />
met hun absurde kapsels, getekende<br />
wenkbrauwen, onthaarde en altijd<br />
gebruinde borst – lachwekkend eigenlijk.<br />
Persoonlijk heb ik, om mijn land te<br />
begrijpen, meer aan die liedjes gehad<br />
dan aan tientallen krantenartikelen. Ze<br />
vertegenwoordigen een belangrijk deel<br />
van het land. De zangers hebben vaak<br />
betoverende stemmen, maar soms ook<br />
zijn ze middelmatig, met een hees of<br />
klaaglijk timbre. Hun verheerlijking<br />
van misdaad en wraak, eer en loyaliteit<br />
is niets anders dan een plan, het<br />
zoveelste. In hun woorden klinkt geen<br />
opvatting van gerechtigheid door, geen<br />
moreel probleem. Er klinkt een nieuwe<br />
ethiek in door, niet universeel maar<br />
italië<br />
Zanger Tony Colombo in Napels.<br />
persoonlijk, toegesneden op de groep.<br />
Het is verkeerd om te moorden, maar<br />
het is noodzakelijk. Het is verkeerd je<br />
over te geven aan de misdaad, maar je<br />
kunt het doen met eergevoel. Rijkdom<br />
is noodzakelijk, en om die te vergaren<br />
en moet je risico’s durven lopen. Daarover<br />
gaan de liedjes. Over een noodzakelijk,<br />
onvermijdelijk, tragisch traject.<br />
Tegenwoordig worden de neomelodici<br />
ook beluisterd door Romeinse en Milanese<br />
jongeren die niet van oorsprong<br />
uit het zuiden komen en die het genre<br />
‘Napolitaans’ noemen. De neomelodici<br />
lijken ver weg te zitten en er niet toe te<br />
doen, maar wie er werkelijk niet toe<br />
doen zijn degenen die hen als uitschot<br />
beschouwen. Door naar ze te kijken en<br />
te luisteren, kijk en luister je naar je<br />
eigen land. En hoe onthutsend dat ook<br />
mag zijn, we kunnen het niet langer<br />
negeren.<br />
Roberto Saviano
Change language