You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
thailand<br />
Thaksin is traditionele<br />
elite te slim af<br />
Today – Singapore<br />
De voormalige Thaise premier Thaksin Shinawatra,<br />
die zijn land ontvluchtte om aan een celstraf wegens<br />
corruptie te ontkomen, werkt hard aan een comeback.<br />
Het lijkt er sterk op dat hem dat met de steun van zijn<br />
zus gaat lukken.<br />
Hoewel ex-premier Thaksin<br />
Shinawatra van Thailand nog<br />
steeds in ballingschap leeft,<br />
is hij er opnieuw in geslaagd de politieke<br />
temperatuur in Thailand te doen<br />
oplopen. Bij de laatste poging om zijn<br />
aanhoudende populariteit te bewijzen,<br />
koos Thaksin ervoor de belangrijkste<br />
Thaise feestdag in het buurland Cambodja<br />
te vieren. Hij vertelde fanatieke<br />
aanhangers die de grens waren overgestoken<br />
om hem te ontmoeten, dat hij<br />
van plan is binnenkort (‘in de volgende<br />
drie of vier maanden’) naar Thailand<br />
terug te keren – op zíjn voorwaarden.<br />
De Cambodjaanse premier Hun Sen rolde<br />
in Siem Reap de rode loper uit om<br />
Thaksin te verwelkomen en organiseerde<br />
zelfs een ontmoeting tussen Thaksin<br />
en zijn aanhangers, de ‘roodhemden’,<br />
waarmee hij nog eens de hechte persoonlijke<br />
band tussen de twee mannen<br />
onderstreepte.<br />
Thaksin, die in 2006 tijdens een militaire<br />
coup werd afgezet na beschuldigingen<br />
van machtsmisbruik en gebrek aan respect<br />
voor de monarchie, leidde een met<br />
gezang omlijste bijeenkomst ter ere van<br />
Songkran, het Thaise Nieuwjaar. Tussen<br />
de optredens door bespeelde hij vanaf<br />
het podium het publiek, op een manier<br />
die zijn krachtige politieke campagnes<br />
uit het verleden in herinnering riep.<br />
Sinds hij in 2008 het land ontvluchtte<br />
om een gevangenisstraf van twee jaar<br />
wegens corruptie te ontlopen, heeft de<br />
62-jarige Thaksin op verschillende loca-<br />
De traditionele elite blijkt<br />
in het spel van verkiezingspolitiek<br />
simpelweg niet<br />
opgewassen tegen Thaksin<br />
ties in het buitenland gewoond. Hij<br />
beweert dat de corruptiezaak tegen<br />
hem politiek gemotiveerd was.<br />
Er zijn tussen Thaksins woordvoerders<br />
en leden van het oude establishment al<br />
enkele gesprekken gevoerd. In februari<br />
2011 circuleerden geruchten dat de<br />
rivaliserende kampen een deal hadden<br />
gesloten, waarbij Thaksin zou hebben<br />
toegezegd het leger en de koninklijke<br />
familie met rust te laten, en zijn tegenstanders<br />
om hem laten terugkeren<br />
zonder hem verder te vervolgen. Door<br />
het optreden van de regering-Yingluck<br />
lijken deze geruchten geloofwaardig.<br />
Artikel 112<br />
Het is duidelijk dat premier Yingluck<br />
Shinawatra, de zus van Thaksin, verzoening<br />
nastreeft met de traditionele<br />
elite, maar tegelijkertijd een amnestiewet<br />
probeert door te drukken die<br />
Thaksin in staat stelt zijn gevangenisstraf<br />
te ontlopen. En wat misschien<br />
nog belangrijker is: de regering-<br />
Yingluck heeft duidelijk gemaakt dat<br />
zij geen gehoor zal geven aan de roep<br />
om Artikel 112 uit het Thaise Wetboek<br />
van Strafrecht te wijzigen, waarin het<br />
beledigen en belasteren van de monarchie<br />
strafbaar wordt gesteld. Artikel 112<br />
is voor de traditionele elite in Thailand<br />
de sleutel tot het voortbestaan van het<br />
koninklijk huis, en daarmee tot hun<br />
machtspositie.<br />
Inmiddels heeft de Cambodjaanse leider<br />
Hun Sen met zijn gastvrijheid zijn<br />
steun aan Thaksin en de beweging van<br />
de roodhemden gegeven. Het is zelfs<br />
voor het eerst in de recente geschiedenis<br />
dat een Cambodjaanse leider bij een<br />
Thais binnenlands conflict openlijk<br />
partij kiest. In het verleden was het<br />
Thailand dat de Cambodjaanse oppositie<br />
steunde bij het destabiliseren van het<br />
regime in Phnom-Penh. Hun Sen<br />
ondervond iets dergelijks toen Thailand<br />
in de jaren tachtig een door de Rode<br />
Khmer gedomineerde coalitie tegen<br />
hem steunde. Enige tientallen jaren<br />
later is Cambodja geen passieve partij<br />
meer in de relatie met haar buurland.<br />
Thaksin is, ondanks zijn zelfverkozen<br />
ballingschap in het buitenland, een<br />
sleutelfiguur in de Thaise politiek<br />
gebleven. Zijn partij heeft – na diverse<br />
wederopstandingen – alle algemene<br />
verkiezingen sinds 2001 gewonnen,<br />
waarbij vorig jaar Yingluck in het zadel<br />
werd geholpen. Zijn diep verankerde<br />
politieke macht heeft, via zijn plaatsvervangers,<br />
in bepaalde opzichten de<br />
invloed van het koninklijk huis en het<br />
leger uitgehold, die volgens critici overwegend<br />
uit antidemocraten bestaan.<br />
De traditionele elite blijkt in het spel van<br />
verkiezingspolitiek simpelweg niet<br />
opgewassen tegen Thaksin. En Thaksins<br />
optreden in het nieuwjaarsweekend<br />
azië<br />
toont aan dat zijn niet aflatende electorale<br />
kracht de traditionele elite nog meer<br />
onder druk zal zetten.<br />
De regering-Yingluck onderneemt stappen<br />
om Thaksin te vrijwaren van vervolging.<br />
Ze heeft veranderingen voorgesteld<br />
in de door het leger gesteunde grondwet<br />
van na de coup, evenals wetsvoorstellen<br />
die amnestie verlenen aan iedereen die<br />
bij de politieke onrust van de afgelopen<br />
zes jaar betrokken was. Het is niet<br />
ondenkbaar dat de door Yingluck geleide<br />
Pheu Thai-regering, die een meerderheid<br />
in het parlement heeft, een wetsvoorstel<br />
aanvaardt dat Thaksin rehabiliteert.<br />
Als Thaksin inderdaad naar Thailand<br />
terugkeert, betekent dat slechts één<br />
ding: dat zijn tegenstanders succesvol<br />
zijn geweest in het onaangetast laten<br />
van het leger en de monarchie, in ruil<br />
voor zijn vrijheid. Maar de vraag is dan:<br />
welke richting slaat de toekomstige<br />
Thaise democratie in met deze herschikking<br />
van de macht binnen de elite?<br />
Pavin Chachavalpongpun<br />
Pavin Chachavalpongpun is universitair<br />
hoofddocent aan het Centrum voor<br />
Zuidoost-Aziatische studies van de<br />
Universiteit van Kyoto, Japan.<br />
Oud-premier Thaksin sproeit water over zijn aanhangers tijdens een Nieuwjaarsfeest<br />
(het Thaise nieuwe jaar werd op 15 april ingeluid) – © Samrang Pring / Reuters<br />
12 tot 26 mei nr. 13 pagina 37
Change language