Sei1202_compleet_ Sei0404_1.qxd - Seizoener

Bloeifase
Mijn kleine klimroos is druk bezig. Alles aan haar wil omhoog en vooruit… Zou ze
sanguinisch zijn? Ze heeft er lol in. In het wortelwerk, de halsreikende stengels, de
ritmische bladmuziek – je ziet haar blaadjes gewoon bewegend rekenen in de wind. En
dan het mirakel van de bloemen. Rozerode wezentjes strekken zich uit in het licht – ze
lijken naar me toe te komen, een eigenschap van de warme kleuren. Ik word er blij van.
Het is niet zozeer perfect, maar compleet. En dat allemaal recht tegen de onverbiddelijke
zwaartekracht van Newton in! De natuur grossiert in varianten op dit thema van zelfrealisatie.
Haar boek staat er vol mee. Ze werken op de verdwaalde geest als een tomtom:
‘U bevindt zich hier.’ Tegelijkertijd zijn ze zó vanzelfsprekend dat je er bijna aan
voorbij zou lopen.
De mens heeft ook zijn natuurlijke bloeiplan op zak. Een kosmisch paspoort, want hij is
burger van twee werelden. Handtekening en stempeltjes van God erin, vrij reizen, geen
vervaldatum. Reisdoel vrij scheppende Ik. Dit inspirerende mensbeeld bleef nu eens niet
beperkt tot zon- en feestdagen, maar werd door Steiner in het volle, maatschappelijke
daglicht geplaatst. Dat was nieuw. Een avant-garde ging er praktisch mee aan de slag.
Arbeiders, kunstenaars, artsen, leraren en boeren volgden. Dat was helemáál nieuw. Die
hervormingsgolf is nog steeds bezig en de onopgeloste problemen eisen meer dan ooit
een visionaire blik op de toekomst.
We zijn natuurlijk fundamenteel vrij om het menselijke bloeiplan te ontkennen. Al zeggen
sommige innerlijke en uiterlijke stemmen dat die vrije wil niet bestaat. Dat vergt dus
onderscheidingsvermogen. Daarvan doet filosofe Désanne van Brederode verslag in
haar essay.
Ook kan het bloeiplan zijn kracht verliezen door het zorgeloos te laten verwaaien op een
chaotische tijdgeest Daarvan getuigt de Rotterdamse oudvrijescholier Ewoud Sanders.
Verder is elk élan om zeep te helpen door dit in steen te beitelen als dog ma’s - protheses
voor wie niet op eigen benen durft te staan. Of wijsgemaakt is dat de mens nu eenmaal
geen benen heeft. Ons paspoort is onvernietigbaar. Ook al snoei ik de prachtige
rozenstruik tot de grond toe af, ze zal toch weer uitbotten.
De vrijeschool is een archipel van onderling verbonden eilandjes. We kijken vooruit. Dat
lukt niet als folkloreclubje of als witte alto-school met een creatief plusje, maar wel als
onderwijskundige avant-garde. De tachtig Nederlandse vrijescholen zijn ondanks allerlei
kapvergunningen nog steeds groene oases in een cognitieve leerstofwoestijn.
Uiteindelijk is dat in ieders belang – en ook in het uitdrogende reguliere veld stelt men
inmiddels vast dat die rare vrijeschool toch ‘werkt’. Interim-manager Co Huisman van
De Roo Management & Advies legt uit hoe dat komt in zijn artikel over verbazend hoge
eindexamenniveaus.
In de technotuin van Silicon Valley tenslotte, waar de digitale vruchten van Apple en
Google worden gekweekt, brengen top-IT’ers hun kinderen inmiddels massaal naar een
Waldorfschool - waar geen computer of beeldscherm meer te vinden is. De reguliere
achterhoede is intussen zojuist overgegaan op digiborden in de klas - en zit noodgedwongen
de hele dag in het donker achter afgeplakte ramen.
De stug doorgroeiende, mondiale avant-garde heeft echter allang door dat je alleen kan
bloeien in het licht.
MARITGEN MATTER - REDACTIE
WELKOM
foto: Ton Werinussa
Seizoener
3