Sei1202_compleet_ Sei0404_1.qxd - Seizoener

66 Seizoener
ACHTERGROND
schilderen (dus zonder een voorstelling) en vanaf tweede
helft derde klas/vierde klas de onderwerpen uit de natuur
een plek krijgen: landschap, dier, plant en steen.
Bovenbouw
Deze reeks kan in de twaalfde klas afgerond worden (het
woord ‘ bekroond’ is hier eigenlijk meer op zijn plaats) met het
schilderen van de mens, het menselijk gelaat. In dit thema
komen alle aspecten van de kleur aan bod. Deze veelomvattende
opdracht kan gezien en beleefd worden als een
samenvatting van het gehele vrijeschoolleerplan schilderen.
Als de gevoelswereld rond het dertiende en veertiende
levensjaar zich optimaal laat gelden (geboren wordt) wordt
het werken met kleur ‘aan de kant gezet’. Werken met
houtskool, zwart en grijs wordt het nieuwe ‘ kleuren’. Vanaf
klas tien komt er weer ruimte voor kleur, voor de gevoelsnuance.
Landschappen, planten en kleuroefeningen krijgen
dan weer een plek in het leerplan dat afgesloten kan worden
met het onderwerp ‘de mens’.
Schilderen vanuit de natuur
Graag kom ik nu nog terug op het moeilijke vraagstuk: schilderen
vanuit de kleur. Na ruim vijfendertig jaar schilderen met
leerlingen is het voor mij ook nog steeds een zoektocht. Een
aantal handvatten heb ik echter wel kunnen vinden. Mijn
‘methode’ werkt als volgt. Neem een onderwerp (dier/plant,
enz.) Welke kwaliteit, kenmerk, kleur is belangrijk bij dit
onderwerp. Die kleur schilderen wij dan als eerste op het
hele blad. Bij een dier kan dit bijvoorbeeld ‘warmte’ zijn (licht
karmijnrood). Dan kiezen wij een kleur van het onderwerp
zelf (het dier, de gestalte, enz). Vervolgens richten wij onze
aandacht weer op de omgeving en schilderen wij een tint
over de eerste kleur heen. Passend bij het onderwerp. Maar
het bepaalt nu al meer het specifieke van het onderwerp.
Stel je schildert een koe. Na de warmte, zet je nu het dier in
Dick Bruin is sinds de jaren zeventig verbonden
aan het vrijeschoolonderwijs, als klassenleraar en
als docent kunst en kunstgeschiedenis. Door
jarenlange deelname aan de Ulmer schilderconferenties
onder leiding van Berthold, Jünemann
en Weitmann, verdiepte hij zich in het vak schilderen
in het onderwijs. Dick Bruin geeft cursussen
aan diverse opleidingen in binnen- en buitenland
in het vak pedagogie en kunstzinnig
onderwijs. Momenteel is hij directeur van de
Westfriese Vrijeschool Parcival te Hoorn.