Welke kleur heeft jouw parachute? - Uitgeverij Nieuwezijds

128 Welke kleur heeft jouw parachute?
Zes waarschuwingen met betrekking tot tests
1. Je bent volslagen uniek. Op de hele wereld is er niemand zoals jij. Daaruit
volgt dat deze test JOU niet kan meten; hij kan alleen de familie beschrijven
waartoe je behoort.
Tests verdelen de wereld doorgaans in zogenaamde groepen, stammen of families
die bestaan uit alle mensen die de test op dezelfde manier beantwoord hebben.
Wanneer je een test hebt gedaan, moet je nooit tegen jezelf zeggen: ‘Dit is
blijkbaar wie ik ben.’ (Nee, nee, dit is blijkbaar hoe jouw familie is.)
Ik ben opgegroeid bij de familie Bolles (verrassing!) en al mijn familieleden
waren rationeel ingestelde mensen. Binnen die familie was ik een buitenbeentje.
Ik was een intuïtief gevoelsmens. Gelukkig had ik een liefdevolle vader die dat
wel aandoenlijk vond. Toen ik hem vertelde over de ingewikkelde manier waarop
ik dingen voor mezelf uitknobbelde, reageerde hij met een hartelijke, liefdevolle
bulderlach, een stevige omhelzing en de woorden: ‘Dick, ik zal nooit iets van jou
begrijpen.’ Nu weer terug naar het testen. Beroepskeuzetests gaan over groepen
of families, niet over individuen. Testresultaten bieden geen beschrijving van
jou, maar van de familie waartoe je behoort: alle mensen die de test net zoals
jij hebben ingevuld. De familie SAI. Of de blauwe familie. Of de familie HSP.
Of iets anders. De uitkomst is een nauwkeurige beschrijving van die stam, die
mensenfamilie, in algemene bewoordingen. Maar ben jij daarmee ook treffend
getypeerd? Dat hangt ervan af of je een uitzonderingsgeval binnen die familie
bent, zoals ik dat was. De familietrekken zijn misschien niet allemaal even kenmerkend
voor jou. Misschien lijk je precies op de groep, maar het kan ook zijn
dat je er in belangrijke opzichten van afwijkt.
2. Bedenk niet van tevoren hoe je wilt dat de testuitslag eruitziet. Voel je niet
gebonden en sta open voor nieuwe ideeën.
Je maakt je er gemakkelijk vanaf als je op emotionele gronden vindt dat de test
een bepaalde uitslag moet vertonen. Ik herinner me een workshop voor werkzoekers
waarbij ik iedereen vroeg om de dingen op te sommen die ze leuk vonden
aan elke plaats waar ze ooit gewoond hadden. Vervolgens moesten ze een prioriteitenlijstje
van die dingen maken, om de naam van hun nieuwe woonplaats
te vinden. Er deed een ontzettend lieve vrouw mee aan de workshop en toen we
na een onderbreking weer bij elkaar kwamen, vroeg ik of het wou lukken. Met
een schittering in haar ogen zei ze: ‘Ik ben prioriteiten aan het stellen, en ik blijf
prioriteiten stellen tot ik mijn woonplaats als uitslag krijg!’ Dat was geestig, en
zo bedoelde ze het ook. Maar het is minder geestig als je met testuitslagen knoeit
om een bepaalde uitslag te krijgen. Als je een test gaat doen, moet je openstaan
voor nieuwe ideeën. Als je merkt dat je voortdurend probeert de test te slim af te