BIBLIOTHEEK KITLV - Acehbooks.org

68
tegenwoordig ook wel door bezoldigde dienaren doen en hebben
vooreerst tot taak om op een hol, houten blok, den kentongan
of tong-tong, van langwerpigen vorm door middel van slaan de
uren aan te geven. Vóór het wachthuis wordt dikwijls een vuur
gebrand tegen muskieten en tegen de vaak doordringende koude
van een javaanschen nacht, want niet bij elke wacht behoeft de
inlandsche politie zich warm te loopen, om gebruik te maken
van de vele gereedschappen, waarmee dieven en moordenaars
worden gevangen. Die groote vorken van boomtakken, met dunne,
buigzame doornbamboe omwonden, de z. g. tjongkops, dienen
om den vluchteling tusschen te vangen en maken dat hij niet
voor- noch achteruit kan en niets heeft aan zijn scherp verraderlijk
wapen, de kris.' Men heeft die vangvorken ook van ijzer,
verder lansen en natuurlijk ontbreken de touwen niet, en zijn
ook handboeien en sabels deelen van de uitrusting der inlandsche
politie. Alleen de schout van politie is een Europeaan en
heeft den hoogsten europeeschen ambtenaar in eene afdeeling
als directeur boven zich. De inlandsche agenten dragen den titel
van oppasser.
Van het amokloopen of blindelings moorden hoort men tegenwoordig
niet meer zooveel als vroeger. Zoo'n plotseling razend
geworden inlander, zoo'n amokmaker, kon schrik genoeg
verspreiden in de kampongs en de europeesche buurten.
Als teleurstelling of wanhoop met misbruik van opium den Javaan
het besluit hadden doen nemen zich van kant te maken
, doodde hij eerst een zoo groot mogelijk aantal slachtoffers,
door wie hij in den dood vergezeld wilde worden en stak met
zijn kris overhoop wie hem in den weg kwam, vriend of vijand,
Europeaan of inlander. Hoorde men ergens het geroep amok,
amok! dan werd in alle wachthuizen op het blok of den tongtong
geslagen en ieder borg zich door de vlucht. Als schoongeveegd
waren pleinen en wegen en het eind was meestal dat de
politie met lanssteken den ongelukkige afmaakte.