BIBLIOTHEEK KITLV - Acehbooks.org

76
aristocratie, aan wier leiding en gezag het volk sinds eeuwen
en eeuwen gewoon is zich te onderwerpen en tot wie het met
den diepsten eerbied opziet. Pakoe Boewono IX, wiens portret
wij geven, regeerde sinds 1862 en stierf in 't voorjaar van 1893
Zijn zoon en opvolger, Pakoe Boewono X is 26 jaar oud. Decouranten
maakten onlangs melding van den dood zijner 80-jarige
grootmoeder Ratoe Bendoro en, wat belangrijker is, van de erfenis,
die den jongen soesoehoenan ten deel is gevallen.
De overleden keizer zou, volgens ieders berekening, nalaten
ongeveer 3 millioen — en de werkelijkheid is dat ƒ 16,000 aan
contanten en ruim i$ ton schuld zijn achtergebleven. De oorzaak
ligt waarschijnlijk in de schromelijk slordige administratie
in den kraton met ap- en dependencies en den daaruit voortvloeienden
diefstal op groote schaal. Allerlei gefingeerde posten
werden in uitgaaf gebracht. Zoo pareerde alleen voor kippen
jaarlijks eene som van ongeveer ƒ30,000. Personen kwamen op
de betalingslijsten voor, als pensioen genietende, terwijl zij reeds
jaren geleden waren gestorven.
De soesoehoenan, die zich een man toont van eene energie,
welke velen niet in hem hadden gezocht, is nu bezig dezen
Augiasstal schoon te vegen. Met den resident als raadsman zal
hij daarin zeker slagen.
De tegenwoordige sultan van Djokjokarta, Z. H. Hamangkoe
Boewono VII is minzaam in den omgang en beleefd in zijne
vormen en gaf in 1890 een groot bewijs van liberaliteit, door in
December bij den rouwdienst, die in de protestantsche kerk werd gehouden
ter nagedachtenis van den kort te voren overleden koning
Willem III, met de prinsen van zijn hof tegenwoordig te zijn.
De vorsten wonen in uitgestrekte kratons, met dikke steenen
muren en wachttorens omgeven, terwijl de ruimte daarbinnen
een aantal pleinen, scheidsmuren, poorten en woningen bevat
en aan vele honderden tot woonplaats strekt. Het middelpunt
vormt de Dalem of de eigenlijke woning van den vorst, waarvoor
zich de aloen-aloen (spreek uit aloon-aloon) of het groote
plein uitstrekt. Daar vermaken zich de inlandsche grooten soms