BIBLIOTHEEK KITLV - Acehbooks.org

Si
met den rijstbouw en 't gebruik van den buffel of karbouw bekend.
De karbouw is dus op Java en de andere eilanden ingevoerd
en is er evenmin inheemsch als paarden, schapen en rundvee,
't geen men zeker niet zou vermoeden, als men let op 't veelvuldig
gebruik, dat van het geduldige, leerzame en sterke dier
wordt gemaakt, naar ons idee als 't ware met den Javaan
vereenzelvigd. Multatuli schilderde de droefheid van den Javaan
over 't verlies zijner buffels en nog steeds kunnen schrijvers
naar waarheid de vreugde en den triomf onder woorden
brengen, waarmee de Maleier van zijn opgespaard geld zich een
nieuwen karbouw aanschaft, die zijn ploeg door de zware aarde
van het rijstveld trekt, de balken uit de bosschen sleept, zijn
producten van landbouw en nijverheid met de pedati's of zware
karren vervoert en in den molen loopt, als dat werk van hem
gevorderd wordt. Hij is breeder en vleeziger dan onze koe
en heeft een platten kop met naar achter liggende horens.
Dikwijls is de eigenaar zeer gehecht aan zijn sterken, goedigen
karbouw, die op het erf zijn eigen schuurtje heeft en zich met zijn
gelodok of klokje aan den hals door een kind gewillig laat leiden.
Maar ook geestelijke goederen brachten de Hindoes naar Java
mee, toen zij als kolonisten in talrijke scharen overkwamen.
Hunne beschaving, zich uitende in godsdienst, letterkunde en
kunst, vooral in bouw- en beeldhouwkunst, sloeg er hare tempelen
op. En de tempels in eigenlijken zin bleven niet uit; aan
die gebouwen werd de meeste zorg besteed. Tjandïs noemen
de tegenwoordige Javanen de gebouwen uit den Hindoetijd, die
waarschijnlijk tot het laatst der 15de eeuw heeft geduurd, 'toen
de Boeddhistische leer voor 't zwaard van den geloovige, die
Allah eerde, moest wijken. Vreedzaam bestonden op Java naast
elkaar de beide godsdiensten, die in Hindustan zeer vijandig tegen
elkander waren gestemd. Daar immers had het Brahmaïsme voortdurend
een zwaren strijd te voeren tegen het jongere Boeddhisme,
terwijl ze hier in het Oosten een soort van verbroedering schijnen
te hebben aangegaan, merkbaar aan 't gemengde karakter
van sommige monumenten hunner bouwkunst.