Werken met competenties. Motor van innovatie - SLN

Doelstelling en doelgroep
Het project richt zich specifiek naar de kortgeschoolde begeleid(st)ers, die met een attest
‘Begeleider in de buitenschoolse kinderopvang’ verkregen na een VDAB-opleiding, zijn
tewerkgesteld in een IBO en die willen instromen in de opleiding ‘kinderzorg’ in een CVO
(Centrum voor Volwassenenonderwijs). Zij krijgen de kans tot erkenning van competenties
die ze verworven hebben via eerder gevolgde opleiding en/of door ervaring op de werkvloer,
wat moet resulteren in vrijstellingen voor de opleiding. De testcase in kader van dit project
heeft plaatsgevonden in de Kempen.
Werkwijze - processen en methodieken
Om na te gaan welke competenties een begeleid(st)er reeds bezit, werd een EVC-procedure
ontwikkeld. Deze bestaat uit een combinatie van portfolio-opbouw en assessment. Bij de
ontwikkeling heeft elke partner uit het samenwerkingsverband zijn specifieke expertise
ingebracht.
Het ontwikkelen van een beoordelingsstandaard is een belangrijk element voor EVC. Dit is
een maatstaf waaraan de kandidaat moet voldoen om erkenning te krijgen voor zijn
competenties. De standaard werd opgesteld via een vergelijking van het beroepsprofiel van
begeleider in de kinderopvang en de opleidingen 'Begeleider in de Buitenschoolse
Kinderopvang'. Hieruit is een selectie gemaakt van kerncompetenties. Elke kerncompetentie
is vertaald in concrete, meetbare gedragsindicatoren op 3 niveaus. Voor de formulering van de
indicatoren werd vertrokken van de evaluatieschalen van Kind en Gezin. Dit gebeurde door
deskundigen van VBJK (deskundig in de kinderopvang).
De toeleiding van kandidaten en de begeleiding van de portfoliomethodiek gebeurt door de
trajectbegeleiders van KIKO, de koepelorganisatie voor IBO's in de Kempen. Het portfolio is
erop gericht leer- en werkervaringen in kaart te brengen en te bewijzen en via deze weg
verworven competenties te erkennen. Het moeilijke punt van het erkennen op basis van
bewijsstukken wordt opgelost via een diepgaande bevraging (volgens de techniek van het
criteriumgericht interview) en toepassing van erkenningscriteria. De nazorg, met name het
bespreken van de resultaten van het portfolio en beoordeling, is ook in handen van de
begeleiders van KIKO.
Na de samenstelling en bespreking van het portfolio volgt het assessment. Hierdoor kan
aanvullend worden beoordeeld of competenties daadwerkelijk verworven zijn, indien ze niet
op een andere wijze werden bewezen in het portfolio. De ontwikkeling van het assessment
gebeurde door vzw WEB, met ondersteuning van vzw VOKANS.
Het assessment is samengesteld uit een combinatie van methodieken. Observatie op de
werkvloer is de meest gewaardeerde assessmentvorm. De werkplaatsen waar de observatie
plaatsvindt, moeten wel aan dezelfde kwaliteitsnormen beantwoorden. Bepaalde competenties
kunnen niet op de werkvloer geobserveerd. Hiervoor werden simulatieoefeningen en
rollenspelen ontwikkeld. Aanvullend en om specifieke competenties te toetsen, wordt er een
criteriumgericht interview afgenomen. Het assessment werd uitgevoerd door getrainde
assessoren van vzw WEB en Vokans, samen met een deskundige uit de sector van de
kinderopvang.
De beoordelingscommissie is verantwoordelijk voor het behandelen van de bewijslast van het
portfolio en voor het bespreken van de assessmentresultaten i.f.v. erkenning. In de
beoordelingscommissie zitten: portfoliobegeleider KIKO, assessoren WEB,
onderwijsinstelling HIVSET en een deskundige projectmedewerker vanuit VIVO.
100