Werken met competenties. Motor van innovatie - SLN

Technieken, methodieken, instrumenten
Een (groeps)module voor jongeren met een arbeidshandicap vraagt een specifieke aanpak. De
groepen zijn zeer heterogeen. Het gaat om kwetsbare jongeren, op een scharniermoment in
hun leven tussen school en werk, nog thuis wonend of net de stap naar zelfstandigheid gezet,
of nog zoekend ergens tussenin. Met een mentale handicap, psychische problemen, fysieke
beperkingen. Daarom gaat het concept van ‘De Valies’ verder dan een opeenvolging van
screenings- en oriënteringsactiviteiten. Eigenlijk ligt de nadruk - naar aanleiding van de
interacties en gebeurtenissen in de groep - steeds weer op communicatie, op zich positioneren
als persoon met beperkingen en mogelijkheden en als lid van een groep. De jongeren leren
opkomen voor de eigen mening en rekening te houden met feedback. Het feit dat De Valies
over een 14-tal weken loopt, biedt groeikansen aan de jongeren om aan zelfvertrouwen te
winnen en daar waar nodig attitudes bij te sturen (of daar althans mee te starten).
Het groepsprogramma omvat:
- Een vormingsluik met o.a. rechten en plichten van werknemer en werkgever, kennismaken
met diensten, hef- en til technieken …. Er is afwisseling in de gebruikte methodieken, gaande
van “klassieke” vormingsmodules, bezoeken, groepsgesprekken, audiovisuele ondersteuning.
- Het belang van goede arbeidsattitudes en voldoende sociale vaardigheden wordt sterk in de
verf gezet, enerzijds via voortdurende terugkoppeling van eigen gedrag in de groep of op
stage, anderzijds via trainingsmodules (leren een vraag stellen, samenwerken met collega’s
…).
- Screening: meer dan vroeger worden doe-opdrachten ingelast die zowel de deelnemers als
de begeleiderobservatoren toelaten om competenties in kaart te brengen. Zo zijn een aantal
afspraken gemaakt met bedrijven om gedurende een dagdeel in groep(jes) mee te werken op
de werkvloer (bijvoorbeeld een ochtend sorteren bij De Post).
- Oriëntering: de jongeren maken kennis met de beroepensectoren, de opleidingsmogelijkheden
en linken de eisen en kenmerken aan de eigen competenties en wensen. Doel
is om het jobdoelwit zo scherp mogelijk af te bakenen en de weg ernaartoe uit te zetten.
Het individuele luik omvat:
- Verkennende stages van max. 5 weken in een bedrijf of een opleidingscentrum, met
voorbereiding, tussentijdse opvolging en eventuele bijsturing, en een eindevaluatie.
- Oriënterende gesprekken, evaluaties, werken aan randvoorwaarden… met een vaste
begeleider.
De begeleiders sleutelen regelmatig aan de inhoud van het pakket. Momenteel gaat veel
aandacht naar het ontwikkelen van aangepaste instrumenten die de jongeren in staat moeten
stellen om over hun competenties, hun keuzes en verwachtingen na te denken en ze in kaart te
brengen.
Ervaringen
‘De Valies’ is een vast gegeven geworden in het aanbod van screenings- en oriënteringsacties
voor werkzoekenden met een arbeidshandicap. Er is voor gekozen om een specifiek
programma voor jongeren te ontwikkelen. Dat vraagt van de begeleiders op haar beurt heel
specifieke competenties en een flinke dosis draagkracht. Maar het loont. In de eerste plaats
62