Werken met competenties. Motor van innovatie - SLN

Dit is gelijkaardig aan wat anderen omschrijven als ‘sleutelcompetenties’.
Sleutelcompetenties worden vaak ingedeeld in zestal categorieën. De basis hiervoor ligt bij
het Britse National Vocational Qualification (NVQ) systeem. We onderscheiden:
- communiceren
- omgaan met getallen
- omgaan met problemen
- omgaan met ICT
- samenwerken met anderen
- verbeteren van eigen leren en presteren
Daarnaast hanteren sommigen ook de term arbeidsmarktgerichte competenties. Dit zijn
competenties die algemeen inzetbaar zijn op de arbeidsmarkt en de mobiliteit op de
arbeidsmarkt kunnen bevorderen. Deze competenties zijn niet specifiek aan één beroep, job of
functie gerelateerd.
Er wordt ook gesproken over de ‘overdraagbare’ of ‘transversale’ competenties waarmee de
competenties worden bedoeld die gemakkelijk van de ene context naar de andere kunnen
worden overgedragen.
Sommigen hanteren de algemene noemer ‘breed inzetbare competenties’. Met breed inzetbaar
worden de competenties bedoeld die in verschillende contexten inzetbaar zijn ongeacht het
beroep of de levenssfeer. Deze competenties zijn van belang in het kader van de
loopbaanontwikkeling van een persoon omdat hij/zij via deze competenties gemakkelijk
inzetbaar is in verschillende functies, beroepen of situaties.
Dit wordt dan door anderen omschreven als attitudes of gedragscompetenties: een mix van
aanleg, talent, persoonlijkheid, waarden en drijfveren die belangrijk worden geacht bij het
vervullen van taken in een welbepaalde context. Dit omschrijft attitudes zoals aangegeven in
de definitie van de SERV (zie p 7).
Binnen HRM worden onder gedragscompetenties ook wel competenties geplaatst die wel
eerder gelinkt zijn aan een specifieke organisatie waar men werkt of aan een specifieke job.
Dit zijn de zogeheten kerncompetenties (door sommige generieke competenties genoemd) en
jobspecifieke competenties 12 . Deze vormen van gedragscompetenties worden hierna
behandeld.
Rechtstreeks aan een beroep of job gerelateerde competenties
Beroeps-, beroepsgerichte-, beroepsspecifieke competenties en (vak)technische
competenties
Onder de categorie competenties (kennis, vaardigheden en attitudes) die rechtstreeks kunnen
worden gelinkt aan een specifiek beroep spreekt men zowel over beroepscompetenties,
beroepsgerichte competenties, beroepsspecifieke competenties, … Het gaat hierbij dus om
competenties die verondersteld worden inzetbaar te zijn in een specifiek beroep.
12 SEYNHAEVE K., Praktijkgids competentieontwikkeling, Leuven, Taco, 2006, p.24
10