Dementie, Annemarie de Jonge

Bij dementie blijft de hersenstam meestal redelijk intact. De basale functies gaan
automatisch door, ondanks dat een dementerend mens veel minder besef van alles
heeft.
1.3.4 Kleine hersenen
De kleine hersenen bestaan uit één kleinere middenlob en twee grotere (rechter-linker)
lobben. De kleine hersenen zijn direct verbonden met de hersenstam. De rechterlob heeft
verdere verbinding met de linker hersenhelft en de linkerlob heeft verbinding met de
rechter hersenhelft. Een belangrijke functie van de kleine hersenen is fijn regeling van
onze spierbewegingen. Zonder de kleine hersenen zijn onze spierbewegingen erg grof.
De kleine hersenen hebben ook een rol bij het volgen van bewegende dingen met onze
ogen. En tenslotte hebben de kleine hersenen een rol bij sommige specifieke
(driedimensionale) herkenningsprocessen.
1.3.5 Neurotransmissie
De informatieoverdracht van de ene zenuwcel naar de volgende verloopt door elektrische
prikkeltjes via de uitlopers van de zenuwcellen. Deze uitlopers van een zenuwcel worden
zenuwvezels genoemd. Iedere afzonderlijke zenuwvezel is gewoonlijk voorzien van een
myelineschede (een isolatielaagje dat noodzakelijk is voor de elektrische voorgeleiding).
Het contactpunt tussen twee zenuwuitlopers wordt een synaps genoemd. Indien een
elektrisch prikkeltjes van de ene zenuwcel ter plaatse van het uiteinde van de
zenuwuitloper aankomt, wordt daar een stofje vrijgemaakt. Zo’n stofje heet een
neurotransmitter. De transmitterstof wordt vervolgens opgevangen in een soort
bekertjes van de zenuwuitloper van de volgende cel, dat veroorzaakt dat er weer een
elektrisch prikkeltje wordt opgewerkt. Dit elektrische prikkeltje verplaatst dan naar de
volgende zenuwcel en zo kan de informatie dus worden doorgegeven.
Figuur 2; Synaps met neurotransmissie
1.3.6 Transmitterstoffen
De vier transmitterstoffen, serotonine, dopamine, acetylcholine en noradrenaline, zijn de
belangrijkste in het dementie proces, omdat verandering in hun hoeveelheden een rol
kan spelen bij bepaalde dementeringsvormen.
Serotonine
Serotonine is een veelvoorkomende transmitterstof in de hersenen, maar komt ook op
andere plaatsen in het lichaam voor. In de hersenen wordt serotonine in grote
hoeveelheden aangemaakt in de zogenoemde raphekernen, die zijn gelegen in de
hersenstam. Serotonine wordt onder meer gebruikt voor de prikkeloverdracht vanuit de
hersenstam naar andere hersengedeelten. Serotonine speelt onder andere een rol bij de
regulatie ban de hersendoorbloeding, bij de stemming, pijnbeleving, agressie, angst en
slaappatroon. Bij mensen met de ziekte van Alzheimer en onder meer bij mensen met
depressieve stemmingsklachten, angstklachten en zeer dwangmatig gedrag kan op
bepaalde plaatsen in de hersenen een tekort aan serotonine worden vastgesteld.
Dopamine
Dopamine is een transmitterstof die ook op meer plaatsen in het lichaam is terug te
vinden. Dopamine wordt onder andere aangemaakt in de bijnieren. Het speelt in het
lichaam onder meer een rol bij de verwijding van de bloedvaten van de darmen en de
kransslagaders van het hart. In de hersenen vinden we veel dopamine terug in de
zogenoemde substantia nigra (zwarte kernen). Dit is een cellengebied in het binnenste
van de hersenen. Daar heeft dopamine een uiterst belangrijke rol bij de aansturing van
de skeletspieren. Dopamine is verder erg belangrijk om logisch en in een goed tempo te
Dementie, Annemarie de Jonge Page 16