Dementie, Annemarie de Jonge

2.5 Parkinson
Na de ziekte van Alzheimer en vasculaire dementie is de ziekte van Parkinson de meest
voorkomende oorzaak van dementie. Van de naar schatting 180.000 dementerenden in
Nederland lijdt circa 6% (11.000) aan deze ziekte. Dit is ongeveer een kwart van alle
Parkinsonpatiënten. Hoewel de ziekte van Parkinson ook op jongere leeftijd tot uiting kan
komen, zijn de meeste patiënten boven de vijftig. De ziekte van Parkinson werd in 1817
voor het eerst beschreven door de Engelse arts James Parkinson. De oorzaak van de
ziekte is tot op heden niet bekend. Parkinson wordt ook wel gerekend tot het subcorticale
type. Subcorticale dementie verwijst naar dementievormen waarbij vooral de witte stof,
het binnenste van de hersenen, is aangedaan. Hierbij staat traagheid in het denken en
handelen voorop en vaak blijkt het moeilijk om informatie uit het geheugen op te halen.
De geheugeninformatie is dan wel aanwezig maar het duurt erg lang voordat de
herinneringen aan de oppervlakte komen. Bij dit type van dementie is de herkenning
meestal nog wel goed.
2.5.1 Symptomen
Net als bij de ziekte van Alzheimer gaan ook bij de ziekte van Parkinson hersencellen
verloren. Alzheimerpatiënten verliezen vooral hersencellen in de buitenste laag van hun
hersenen, de zogenaamde hersenschors. Parkinsonpatiënten daarentegen verliezen
hersencellen in een veel dieper in de hersenen gelegen gebied; de zogenaamde
substantia nigra. De hersencellen in dit gebied produceren de stof dopamine. Deze
chemische boodschapper of neurotransmitter speelt een belangrijke rol bij de aansturing
van de spieren. Door het afsterven van deze hersencellen, produceren
Parkinsonpatiënten te weinig dopamine. Als gevolg hiervan wordt de ziekte van Parkinson
gekenmerkt door aantasting van het bewegingsapparaat. Dit komt vooral tot uiting in
een afwijkende lichaamshouding, spierstijfheid, ongecontroleerde bewegingen, sterk
beven en traagheid in de beweging. Een deel van de Parkinsonpatiënten ontwikkelt in
een later stadium ook dementie. Ondanks dat de symptomen met de jaren verergeren,
kent de ziekte van Parkinson geen dodelijke afloop.
2.5.2 Medicatie
Net als voor de ziekte van Alzheimer bestaat er nog geen geneesmiddel voor de ziekte
van Parkinson. De medicatie is daarom vooral gericht op het aanvullen van het tekort
aan dopamine. Hiervoor wordt veelal gebruik gemaakt van Levodopa, ook wel L-dopa
genoemd. Na toediening wordt L-dopa in het lichaam omgezet in dopamine. Helaas kan
hiermee niet het volledige tekort aan dopamine teniet worden gedaan.
Recent is een nieuwe generatie geneesmiddelen ontwikkeld die bij proefdieren de ziekte
van Parkinson kunnen stopzetten. Van een van deze producten, THC346, zal binnenkort
de werkzaamheid bij Parkinsonpatiënten worden getest. De werking is gebaseerd op het
voorkomen van verdere sterfte van hersencellen. Deze producten kunnen de door de
ziekte ontstane schade niet repareren. Voordat deze geneesmiddelen verkrijgbaar zullen
zijn, moeten ze eerst uitvoerig worden getest op hun werkzaamheid. Aangezien het
afsterven van hersencellen ook een belangrijke rol speelt bij de ziekte van Alzheimer,
kunnen deze nieuwe geneesmiddelen mogelijk ook worden gebruikt voor de behandeling
van deze ziekte.
(Alzheimer Nederland, 2007)
Dementie, Annemarie de Jonge Page 30