Symposiumgids 2008 - Bodembreed

Klimaatreddende bodem:
Biochar, ondergrondse CO2 opslag
Rob van Haren, Romke Postma
Rob van Haren - Kiemkracht (rob@kiemkracht.com)
Romke Postma - NMI (rompke.postma@nmi-agro.nl)
Biochar is een inerte koolstofvorm die vrijkomt bij thermische conversie van biomassa. Na honderden
jaren is Biochar nog steeds in de bodem aanwezig en heeft daar bodemverbeterende eigenschappen.
Landbouwers kunnen een bijdrage leveren aan het opslaan van CO2 in de bodem door deze
permanent vast te leggen in de vorm van Biochar.
In de landbouw komt jaarlijks 18 Mton aan restproducten vrij. Als deze restproducten in Biochar
worden omgezet, leggen ze jaarlijks18 Mton CO2 vast. De Kyotodoelstelling is 13 Mton CO2. Biochar
verhoogt bovendien bodemvruchtbaarheid op 200,000 ha per jaar.
Biochar is een inerte (refractaire) koolstofvorm die in de bodem nauwelijks afbreekt. Biochar verhoogt
de bodemvruchtbaarheid, verhoogt bodemstabiliteit, vermindert erosie en verhoogt het
vochtvasthoudend en waterbergend vermogen van de bodem. Vanwege de positieve eigenschappen
van Biochar op bodem wil de UNCCD (Convention to Combat Desertification) van de Verenigde
Naties het gebruik hiervan stimuleren. De UNCCD wil bij de volgende onderhandelingsronde in 2011
Biochar als officiële methode van Carbon Capture and Storage in de bodem op de lijst van carbontrade
te krijgen. Boeren krijgen dan CO2 credits voor het permanent opslaan van CO2 in de bodem
met behulp van Biochar.
Biochar ontstaat bij “verkoling” van organisch materiaal bij hoge temperatuur onder zuurstofarme
condities. Er zijn verschillende commerciële en semi-industriële pyrolyse en torrefactie technologieën
beschikbaar voor productie van Biochar. Bij de productie van Biochar komt energie in de vorm van
(syn)gas, biocrude en warmte vrij.
De Nederlandse landbouw produceert zeer veel bijproducten. Het Platform Groene Grondstoffen
schat dat er circa 18 Mton aan bijproducten uit de landbouw (primaire, secundaire en tertiaire
bijproducten op droge stof basis, Rabau et al 2006) per jaar beschikbaar komt. Deze 18 Mton is meer
dan voldoende voor het realiseren van de totale Kyoto doelstelling van 13 Mton CO2 reductie in
Nederland. De landbouw kan dit in potentie uitvoeren door alle landbouwbijproducten om te zetten in
Biochar en deze in de bodem te verwerken. Dit levert een totale CO2 reductie van 18 Mton op. Voor
de productie van 1 ton Biochar is 2-3 ton biomassa nodig op droge stof basis. Eén ton Biochar komt
overeen met opslag van 2 ton CO2 (variatie is 1,3 - 3 ton CO2 afhankelijk van soort biomassa). Men
kan ruwweg stellen dat voor 1 ton CO2 opslag in de bodem er 1 ton biomassa (droge stof basis) nodig
is. Voor het opslaan van 18 Mton CO2 in de bodem, kan het organisch stof percentage met 1%
verhoogd worden op circa 200.000 ha landbouwgrond.
Voor het toepassen van Biochar op grote schaal moeten onderstaande kennisvragen opgelost worden
en praktijkstudies uitgevoerd worden:
- Ontwikkelen van logistieke concepten voor het verzamelen van bijproducten uit de landbouw;
- Opschalen tot semi-industrieel niveau van thermische conversie technologieën van biomassa voor
Biochar productie met landbouwkundige kwaliteiten;
- Duurzaamheidanalyse van de Biochar keten;
- Bodem en landbouwkundig onderzoek ten aanzien van de juiste toedieningmethoden van Biochar
en de landbouwkundige werking daarvan;
- Ontwikkelen van landbouwkundige beste praktijken voor Biochar in de bodem en de kennisoverdracht
hiervan in samenwerking met de primaire sector.
4