Symposiumgids 2008 - Bodembreed

In Situ Metaal Precipitatie (ISMP): Stabiliteit van sulfiden
en belang van andere bindingsvormen
J.J. Steketee, E.W. Reijlink, M.P.M. van Gool, Th.J.S. Keijzer, C.G.J.M. Pijls
J.J. Steketee (Jaap.Steketee@tauw.nl)
E.W. Reijlink (Ilse.reijlink@tauw.nl)
M.P.M. van Gool
Th.J.S. Keijzer, C.G.J.M. Pijls
Tauw bv
Postbus 133
7400 AC Deventer
0570 – 699564
Het doel van In Situ Metaal Precipitatie (ISMP) is om zware metalen die zich in de waterfase bevinden
neer te laten slaan waardoor ze geïmmobiliseerd worden. De tot nu toe gebruikte techniek is er op
gericht om de metalen neer te laten slaan als metaalsulfide door substraat en sulfaat toe te voegen. In
twee verschillende SKB projecten (Dieren en Arnhem) is reeds gebleken dat op laboratorium- (Dieren
en Arnhem) en veldschaal (Dieren) zware metalen door middel van toevoeging van substraat en
sulfaat neerslaan. Maar zijn deze metalen neergeslagen als sulfide of zijn andere processen ook
belangrijk? En wordt door het toevoegen van meer substraat een duurzame sulfidebuffer gevormd,
waardoor metalen die in de toekomst de behandelde zone bereiken, nog vastgelegd worden?
Actief Bodembeheer de Kempen wil de (on)mogelijkheden van ISMP voor de zinkassen problematiek
onderzoeken. Vandaar dat zij samen met SKB als opdrachtgever fungeren voor het nieuwe SKB
project PT04.105a: In situ gestimuleerde vastlegging van zware metalen in de Kempen. Hierbij wordt
in twee verschillende injectoren op veldschaal bepaald of door een hogere substraatdosering een
meer duurzame sulfidebuffer wordt gevormd. Vooraf zal op laboratoriumschaal worden bepaald welke
hoeveelheden in het veld geïnjecteerd worden. Tijdens BodemBreed zullen de resultaten van de
eerste injectie in het veld en van flankerend laboratoriumonderzoek naar vorming en effectiviteit van
sulfidebuffers bij verschillende substraatconcentraties worden gepresenteerd.
Daarnaast voert Tauw een langdurige laboratoriumproef uit waarbij substraat en verontreinigd grondwater
is toegevoegd aan twee identieke kolommen. Deze unieke kolomproeven worden inmiddels
twee jaar bedreven. De resultaten van de (im)mobilisatie van zware metalen in de kolommen zijn vorig
jaar gepresenteerd op BodemBreed. Uit de resultaten bleek dat geprecipiteerde metalen slechts
langzaam vrijkomen wanneer de kolommen met aëroob grondwater worden doorspoeld. De
vrijkomende concentraties bleven onder de interventiewaarden voor alle zware metalen. De centrale
vraag is nu op welke manier de zware metalen zijn vastgelegd. Om de stromingspatronen en
bindingsvormen te bepalen zullen enkele aanvullende proeven worden uitgevoerd medio 2008. Op
basis van de proeven zullen de volgende resultaten worden gepresenteerd:
- Stromingspatroon in de kolommen. Bij optreden van voorkeursstroming kunnen zware
metaalsulfiden in minder goed doorstroomde delen stabiel blijven
- Bindingsvormen van de zware metalen aanwezig in de kolommen. Naast vorming van sulfiden,
kan immers ook vastlegging zijn opgetreden door vorming van andere precipitaten of door een
sterkere adsorptie
42