Symposiumgids 2008 - Bodembreed

Hart van Zuid, gebiedsgerichte stadsontwikkeling in
Rotterdam aan de hand van bodeminformatie
Peter Dorsman, Christian Veldhuis, Petra van der Lugt en Leo van der Wal
Peter Dorsman (010-4897064)
Christian Veldhuis
Petra van der Lugt
Leo van der Wal
Aanleiding en doel
In mei 2007 heeft B&W opdracht verleend aan het Ingenieursbureau van Gemeente Werken
Rotterdam (IGWR) om een gebiedsvisie uit te werken voor het Hart van Zuid. Aanleiding hiervoor
vormde onder andere de aanwijzing, in de Stadsvisie Rotterdam 2030, van het gebied als prioritair
aandachtsgebied.
De potentie van het gebied en de ambities zijn momenteel verkend. Aangezien enkele ambities zich
verplaatsen naar de ondergrond of betrekking hebben op de ondergrond is de vraag ontstaan naar de
invloed van de ondergrond op de ambities: wat zijn de mogelijkheden en onmogelijkheden van de
ondergrond om de ambities van het project te realiseren.
Aan MRO-Bodem van het IGWR is gevraagd door middel van een Quickscan de kansen en
beperkingen van de ondergrond digitaal in te schatten zodat een gebiedsgerichte aanpak kan worden
uitgevoerd. Met als doel om de herinrichting van dit deel van Rotterdam (Zuidplein, Ahoy) waarbij
tevens de ontsluiting een belangrijke rol speelt, te kunnen verwezelijken.
Kansen en beperkingen ondergrond
De ondergrond is “drager” van bovengrondse bouwactiviteiten, afhankelijk van haar kwaliteit biedt zij
mogelijk ruimte voor warmte/koude-opslag, opslag van CO2 en voor het herbergen van functies zoals
parkeren, tunnels en stations. In de drukke Randstad is het van belang om de mogelijkheden van
ondergronds ruimtegebruik integraal mee te nemen in het proces van ruimtelijke ontwikkeling.
Bij het inventariseren van deze mogelijkheden is het ook zaak om in kaart te brengen in welke mate
momenteel al gebruik wordt gemaakt van de ondergrond: aanwezigheid van kabels en leidingen en
van archeologische objecten, bodemverontreinigingen en ondergrondse infrastructuur kunnen ervoor
zorgen dat de ondergrond leidt tot extra kosten bij het realiseren van ruimtelijke ontwikkelingen of zelfs
bepaalde ontwikkelingen beperkt of onmogelijk maakt.
Methodiek
Binnen het concern Rotterdam is veel informatie over de ondergrond van het Rotterdamse in kaart
gebracht: bodemopbouw, geohydrologie, funderingen, ophogingen, stortplaatsen, verontreinigingen.
De ondergrond- kwaliteiten uit de Handreiking Plannen met de ondergrond van VROM, zijn hierbij als
inspiratiebron gehanteerd.
De interpretatie en analyse van de informatie zal zich vooral richtingen op de thema’s die
overeenkomen met de ambities voor het Hart van Zuid:
- energie;
- ondergronds ruimte gebruik;
• water en groen.
Als eerste zal er een inventariseren van de beschikbare data van de ondergrond plaatsvinden. Het
gaat om ondergrond-thema’s uit de verschillende ondergrond informatiesystemen van de gemeente
Rotterdam o.a. ROBIC, BOOR (via o.a. ArcView en GisWeb). Met behulp van GIS-tools worden op
basis van deze kaarten, kwaliteitskaarten van de ondergrond geprepareerd. Zoals tevens de
Bodemkwaliteitskaart en Functiekaart van Rotterdam zijn gerealiseerd. Vervolgens zullen voor
bovenstaande thema’s kansenkaarten worden afgeleid.
Resultaat
Het eindproduct van de Quickscan, omvat kwaliteitskaarten en kansenkaarten voor bovenstaande
thema’s. In een latere fase kunnen (zullen?) de kansenkaarten van de ondergrond geconfronteerd
worden met de ambitiekaarten van de projectorganisatie en kunnen deellocaties nader worden
uitgewerkt. Hiermee wordt bedoeld dat de globale kansenkaarten eventueel verfijnd en van meer
detail worden voorzien. Een voorbeeld hiervan is de bodemkwaliteitskaart die voor heel Rotterdam is
60