Symposiumgids 2008 - Bodembreed

Abstract DNA-bewijs CKW-dechlorering (PT7431)
Jan Truijen - Grontmij
Jan Truijen
Chloorkoolwaterstoffen (CKW’s) kunnen in de bodem biologisch worden afgebroken, maar in de
praktijk blijkt op verontreinigde locaties vaak moeilijk aan te tonen dat volledige natuurlijke afbraak
(NA) tot niet-gechloreerde eindproducten op alle relevante terreindelen en in de verschillende
bodemlagen daadwerkelijk plaatsvindt. Dit heeft tot gevolg dat bij bodemsanering tot nu toe vaak
onterecht niet, onvoldoende of inefficiënt gebruik wordt gemaakt van (gestimuleerde) natuurlijk
afbraak. Doel van dit project is het verkrijgen van een betrouwbare methode die voor met CKW’s
verontreinigde locaties het verlangde ondubbelzinnige bewijs voor volledige dechlorering kan leveren.
Het bewijs voor volledige afbraak van CKW’s kan een belangrijke rol spelen bij optimalisaties in vrijwel
de gehele onderzoeks- en saneringsketen.
Dit project omvat het valideren, testen en demonstreren op proeflocaties van de analyse op het
recentelijk geïdentificeerde DNA voor het sleutelenzym vinylchloride(VC)-reductase in enkele
bacteriestammen, waarmee volledige dechlorering kan worden aangetoond. Het project is nog
gaande, maar uit de voorlopige resultaten van onderzoek op proeflocaties blijkt dat met behulp van
deze nieuwe analyse eenduidiger conclusies mogelijk zijn dan met alleen de al bestaande analyses.
Op een nazorglocatie wordt het bewijs geleverd dat monitoring van NA volstaat en aanvullende
maatregelen niet nodig zijn. Op een saneringslocatie geven de resultaten aanleiding te overwegen
kostbare saneringsmaatregelen te beperken. Op enkele onderzoekslocaties wordt met behulp van de
nieuwe analyse aangetoond dat hier onvoldoende NA plaatsvindt, waaruit eenduidig blijkt dat het
treffen van sanerings- of beheersmaatregelen noodzakelijk is. De plaatselijke aanwezigheid van de
juiste enzymen op deze locaties vormt een mogelijke basis voor rendabele biologische maatregelen.
Tevens beoogt dit project het ontwikkelen van een meer algemeen toepasbare analysemethode voor
VC-reductases, op basis van aanvullend DNA-onderzoek. Beoogd resulterend product is een breed
toepasbare methode waarmee volledige dechlorering in met CKW’s verontreinigde bodems kan
worden aangetoond. Er wordt naar gestreefd om na de demonstratie te beschikken over een
routinematig toe te passen betaalbare techniek met een kostprijs tussen € 200,- en € 300,- per
monster. Om een dergelijk prijsniveau te bereiken is een combinatiemethode noodzakelijk.
Een prototype van zo’n methode is inmiddels ontwikkeld en wordt momenteel gevalideerd.
41