Symposiumgids 2008 - Bodembreed

Een accurate aanpak van CKW verontreinigingen
Ko Hage - TTE
Francis Wigbers-in het Veld - gemeente Oldenzaal
Ko Hage en Francis Wigbers-in het Veld
Het begint bij de basis
Het lijkt zo logisch: eerst de verontreinigingssituatie in relatie tot de bodemopbouw en geohydrologie
goed in kaart brengen en dan pas saneringsdoelstellingen- en varianten afwegen en uitwerken. Toch
gaat het juist hier vaak al mis. Het gevolg? Verkeerde ontwerpen, mislukte saneringen en een
afnemend vertrouwen in (in situ) techniek.
Het scenario van zomaar een chemische wasserij
Jaar 1-3: Tijdens een onderzoek van een chemische wasserij wordt een verhoogde concentratie VOCl
in het grondwater aangetoond. In de rapportage wordt een paragraafje ‘bodemopbouw en
geohydrologie’ opgenomen. Daarna volgt onderzoek na onderzoek. De grondwaterverontreiniging
blijkt steeds weer omvangrijker dan verwacht, maar in de grond wordt nauwelijks VOCl aangetoond.
Bij alle rapportages wordt het paragraafje ‘bodemopbouw en geohydrologie’ trouw mee gekopieerd.
Jaar 4: Eindelijk: de grondwatercontour is in beeld. Ter plaatse van de meest ‘vieze’ peilbuis wordt de
verontreiniging ook verticaal afgeperkt; VOCl ’s zijn immers zwaarder dan water en zakken dus
(recht?) naar beneden. Op basis van de onderzoeken wordt een mooie saneringsdoelstelling en
bijpassende saneringsvariant geselecteerd en uitgewerkt: grondwateronttrekking en substraatinjectie.
Over 2 jaar kan de actieve fase worden afgerond.
Jaar 7: De actieve fase is nog steeds niet afgerond; de concentraties in de monitoringspeilbuizen
blijven onveranderd hoog. Met de onttrekking wordt nog altijd veel vracht verwijderd. Het gaat dus
goed en we gaan nog even door.
Jaar 9: De actieve fase duurt nu wel érg lang en het geld is inmiddels op. Wat nu? Tijd voor een
analyse. Alle gegevens worden bij elkaar geveegd. Ook de bodemopbouw wordt nog eens kritisch
bekeken en blijkt bij nader inzien toch ingewikkelder dan gedacht. Uit de concentratieniveaus van het
grondwater blijkt dat er eigenlijk wel sprake móet zijn van puur product. Tot overmaat van ramp blijkt
dit puur product zich via scheefgestelde lagen in alle richtingen te hebben verspreid, zelfs tegen de
grondwaterstromingsrichting in... Conclusie: er zal nog decennia lang nalevering vanuit de bronzone
plaatsvinden, waardoor met het huidige systeem de saneringsdoelstelling nooit zal worden behaald.
Een accurate aanpak van CKW verontreinigingen
Voor velen is het bovenstaande fictieve voorbeeld herkenbaar. In de presentatie worden twee
praktijkvoorbeelden behandeld waarin zich een vergelijkbaar scenario zich heeft afgespeeld. In een
geval was het leed al geschied; in het andere geval kon tijdig worden ingegrepen.
In de presentatie schetsen we aan de hand van de praktijkvoorbeelden hoe een grondige analyse van
de bodemopbouw en geohydrologie, een juiste interpretatie van de beschikbare gegevens en het
gebruik van een conceptueel model bijdragen aan een realistisch beeld van de situatie en (dus!) aan
een dito saneringsdoelstelling en -aanpak.
Zin en onzin van in-situ technieken? Begin bij de basis!
55