pdf-bestand - MBO Raad

10
Ander type student
Ellen Mizee: “In 1969 ben ik het UV-onderwijs
ingegaan. Dat onderwijs zag er wel heel anders
uit dan dat van nu. Er waren kleine groepjes,
van 17 studenten, die degelijk, ambachtelijk
onderwijs volgden. De totale opleiding duurde
zes jaar: twee jaar Bediende dames en een jaar
Bediende herenkapper, vervolgens twee jaar
Damesvakbekwaam en een jaar Herenvakbekwaam.
Maar het grootste verschil tussen toen en nu is
wel het type student. Toen ging het vrijwel
zonder uitzondering om jonge mensen uit
harmonieuze gezinnen, met ouders die betrokken
waren bij de opleiding. Als je een student
toen een middag extra liet werken om een
vaardigheid onder de knie te krijgen, was die
dankbaar voor de extra aandacht. Tegenwoordig
zegt een student: “Oh, maar dat kan
Al snel bleek dat werkgevers kritiek hadden op de resultaten van het nieuwe onderwijsstelsel.
“Meneer, ze kunnen geen hamer meer vasthouden”, wordt de dominante slogan in werkgeverskring.
Ook bij de kappers komt kritiek: “Meneer, ze kunnen geen kam en schaar meer vasthouden.”
De kritiek hing samen met de manier waarop het onderwijs was georganiseerd. Vóór 1968 kende
men onder de Wet op het Nijverheidsonderwijs nog een sterk verticaal-sectoraal bedrijfstakgewijze
structuur. Het onderwijs was geordend naar bedrijfstak en de opleidingen daarbinnen bouwden
steeds voort op het eerder behaalde niveau. Onder de Mammoetwet ontstonden horizontaal
gestructureerde onderwijsinstellingen, waar meer bedrijfstakken op hetzelfde niveau en met
algemene doelstellingen bijeen zijn gebracht. Hierdoor werden de onderwijsinstellingen onherkenbaar
voor de werkgevers.
1975: Van Kemenade
De positionering van het beroepsonderwijs in het publieke domein en de accentuering van de
algemeen vormende component in het beroepsonderwijs (die ook door het bedrijfsleven werd
ondersteund), maakten dat de sociaal-culturele functie van het onderwijs aan betekenis won. Onderwijs
diende vooral bij te dragen aan de persoonlijke ontplooiing en maatschappelijke verandering,
in het bijzonder aan de reductie van sociale ongelijkheid op grond van herkomstmilieu en geslacht.
De emancipatoire functie van het onderwijs werd dus belangrijker.
Dat gold ook voor het beroepsonderwijs. Minister Van Kemenade (Financiën) schreef in 1975 in zijn
Contourennota: “Onderwijs is immers meer dan een toeleveringsbedrijf van geschoolde mankracht
voor de arbeidsmarkt, het is primair een welzijnsvoorziening, gericht op persoonlijke ontplooiing van