Verslag van het seminarie "De dienstencheques: springplank of ...

dienstenchequejobs met andere woorden. Sommige deelnemers gaven het
voorbeeld van huishoudhelpsters die strijken of poetsen met
dienstencheques, terwijl die vroeger uitgevoerd werden door gezinshelpsters
in beter betaalde jobs en met meer eisen op het vlak van kwalificatie en
opleiding.
F. Maatschappelijk nut
Welke doelen van maatschappelijk belang dient het stelsel?
Die vraag kan in de eerste plaats bekeken worden vanuit het oogpunt van
de gebruikers die er een beroep op doen. Welnu, de waarde van de
dienstencheques, sinds kort verhoogd naar 7 euro, is voor financieel armere
huishoudens vaak te hoog. Deze huishoudens kunnen vaak ook niet genieten
van de fiscale belastingaftrek van 30 procent per aangekochte
dienstencheque. Het is uitkijken of dat de wetswijziging die aan dat laatste
wil tegemoetkomen, met name door de toekenning van een
belastingkrediet, in de praktijk tot een verhoogde toegang van armere
gebruikers tot het stelsel zal leiden.
De financiering van het stelsel komt hier ook op de voorgrond. Is de
financiering vanuit sociale zekerheidsmiddelen principieel wenselijk, vroeg
men zich af. De sociale zekerheid komt traditioneel tussen wanneer
arbeidsgebonden (bv. werkloosheid) of universele risico’s (bv. kinderlast)
optreden. De toegelaten dienstencheque-activiteiten (schoonmaak, wassen,
strijken…) zijn van een andere aard. Bovendien bieden dienstencheques een
antwoord op de noden van mensen die gezien hun inkomenssituatie eigenlijk
geen financiële tussenkomst nodig hebben.
De hoogte van de subsidies per dienstencheque die aan de ondernemingen
gegeven worden, zijn voor velen eveneens een bron van kritiek. Maar
ondernemingen die proberen te zorgen voor heel wat extra omkadering en
bijkomende voordelen van werknemers en/of zich richten op kwetsbare
gebruikers, menen dat die subsidies te laag uitvallen. Dat geldt volgens hen
zeker nu de subsidie verlaagd is tot 20 euro per dienstencheque en wanneer
men weet dat tewerkstellingssubsidies zoals SINE en ACTIVA, die kunnen
gecumuleerd worden met de subsidies uit het dienstenchequestelsel, in 2008
voor het eerst zullen aflopen. Om jobverlies te vermijden, pleiten zij er veeleer
voor om de subsidies aan ondernemingen te koppelen aan te realiseren
maatschappelijke doelstellingen, zoals het aanbieden van kwaliteitsvolle
opleidingen en van contracten van onbepaalde duur.
G. Synthese
Bij wijze van synthese, volgt een herhaling van een aantal spanningsvelden
waartoe het dienstenchequestelsel aanleiding geeft.
De praktijken bij dienstenchequeverstrekkers op het vlak van jobkwaliteit
verschillen terwijl elke onderneming dezelfde subsidie ontvangt per
11