Verslag van het seminarie "De dienstencheques: springplank of ...

Marie-Caroline Collard (directrice van Solidarité des Alternatives wallonnes et
bruxelloises (SAW-B), een Franstalige federatie die o.a. enkele
dienstenchequebedrijven groepeert.)
Aanvankelijk, en zeker op het moment dat het dienstenchequestelsel in het
leven werd geroepen, vroeg de sociale economie hetzij het aanbod hetzij de
vraag kredietwaardig te maken omdat het stelsel de intentie had tegemoet
te komen aan een hele reeks noden van de bevolking. Ze dacht hieraan te
kunnen beantwoorden door enerzijds kwalitatieve diensten aan te bieden, en
anderzijds door tegelijkertijd kwalitatief werk te bieden aan laaggeschoolde
mensen die ver van de arbeidsmarkt verwijderd zijn en daar op geen enkele
manier meer aansluiting bij zouden kunnen vinden.
SAW-B is altijd al voorstander geweest van een stelsel dat de buurtdiensten
financiert. Er gaapt echter een aanzienlijke kloof tussen de theorie en de
praktijk. SAW-B is er tegen gekant om de markt van de dienstencheques
open te stellen voor alle categorieën van bedrijven. Ze wil ook heel duidelijk
beklemtonen dat de sociale economie op een heel specifieke manier
omgaat met dienstencheques, en vooral met kwetsbare werknemers. Een
sociaal economiebedrijf streeft er in eerste instantie niet naar om louter winst
te maken. Er is tijdens dit seminarie veel gepraat over marge, over
opbrengsten. Onderzoek heeft aangetoond dat de marges van
inschakelingsbedrijven niet heel groot zijn en dat als er al een marge of winst
is, vooral telt wat er met die winst wordt gedaan. Wat men probeert te doen -
ze zegt "probeert", want sommige bedrijven kunnen en moeten hun praktijken
terzake in hun sector verbeteren - is die marge aan te wenden voor
werkgelegenheid, de kwaliteit van het werk, de begeleiding en de
omkadering. Wat er ook gezegd moge zijn over oneerlijke concurrentie, SAW-
B staat volledig achter de idee dat de inschakelingsbedrijven bijkomende
subsidies krijgen en steun genieten om hun opdracht van begeleiding en
professionele inschakeling te volbrengen. Sociale economiebedrijven die
actief zijn op het vlak van dienstencheques kiezen immers niet voor de
mensen die zich het makkelijkst aanpassen en het makkelijkst inzetbaar zijn,
die altijd op tijd op het werk aankomen, die niet afwezig zijn, die geen
familiale problemen of relatieproblemen kennen en geen schulden hebben.
Ze werken met mensen die zonder deze dienst geen toegang zouden
hebben tot een baan, tot werk.
Het is essentieel een aantal mankementen van het stelsel in herinnering te
brengen.
1. De erkenning is nog altijd een loterij. Dat begint geleidelijk te verbeteren
maar de erkenningscommissie levert een papier af, voert een
administratieve controle uit en daar blijft het dan bij, zonder meer. Marie-
Caroline Collard doet een oproep, ook aan de vakbonden, omdat zij
zitting hebben in de erkenningscommissie. Die erkenningscommissie moet
haar rol ten volle kunnen spelen. De criteria moeten opnieuw geëvalueerd
worden. Misschien wordt het ook tijd om de bedrijven die actief zijn binnen
het dienstenchequestelsel ernstig te evalueren en te inspecteren. Waarom
46