Verslag van het seminarie "De dienstencheques: springplank of ...

van de diensten, met name op het vlak van thuiszorg en personenzorg. Ze
deelt ook zijn mening over de uitbreiding naar andere sectoren. Ze wenst
trouwens te beklemtonen dat de officiële werkgever vervaagt binnen de
driehoeksrelatie die de dienstencheque tot stand brengt en dat dit kan
leiden tot verwarring tussen de opdrachtgever (de particulieren) en de
officiële werkgever voor werknemers en werkneemsters die instructies krijgen
van beiden. Deze verwarrende relatie is kenmerkend voor dit stelsel waarin
personen werkelijk ter beschikking worden gesteld ten dienste van andere
personen.
Saskia De Bruyn (coördinatrice buurtdiensten Leren Ondernemen vzw)
Leren Ondernemen is een vereniging waar armen het woord nemen uit
Leuven, die ook buurtdiensten organiseert. Binnen deze buurtdiensten
(sociaal restaurant en energiesnoeiers) worden mensen in armoede
tewerkgesteld binnen diensten die ook ten goede komen aan gezinnen in
armoede.
Net doordat de kansengroep kansarm is, kan de vereniging geen gebruik
maken van dienstencheques. Dit komt doordat dienstencheques duur zijn
voor mensen in armoede en doordat mensen met een beperkt inkomen
geen belastingen betalen (en dus ook niets terugtrekken). Bovendien komt
de belastingsaftrek pas 2 jaar na datum. Als je net genoeg (of te weinig) hebt
om van te leven, is dit veel te laat.
Onder de leden van Leren Ondernemen zijn er wel heel wat mensen die in
het systeem van de dienstencheques werken of gewerkt hebben. Er zijn zowel
positieve als negatieve ervaringen. Saskia De Bruyn geeft het voorbeeld van
een vrouw in de vereniging die niet goed in groep kon werken. Er waren
voortdurend conflicten. Het dienstenchequesysteem bleek voor haar een
goede oplossing te zijn, omdat ze op die manier slechts met één klant tegelijk
hoefde samen te werken.
Aan de andere kant zijn er ook verontrustende geluiden te horen. Een
veelgehoord probleem is dat poetswerk fysiek erg zwaar is. Mensen werken
standaard 9 uur. Na een tijdje voelen ze dat het werk te zwaar is. Hierdoor
krijgen ze fysische problemen (bijvoorbeeld pijn aan de polsen door het
uitwringen van dweilen) en raken ze in de problemen: ze verliezen hun werk,
zijn niet in orde met het ziekenfonds…
Een tweede probleem gaat over opleiding, omkadering, vorming: er worden
weinig vereisten gesteld aan de dienstenchequebedrijven.
Saskia De Bruyn wijst ook op de genderproblematiek: velen die binnen het
dienstenchequesysteem werken als poetshulp, zijn vrouwen. Ze gaf het
voorbeeld van een man die ging solliciteren voor poetswerk via
dienstencheques. Hij mocht echter niet beginnen omdat dit zogezegd geen
mannenwerk is.
15