Verslag van het seminarie "De dienstencheques: springplank of ...

"Moeten we ons verheugen over de goede aspecten van
het stelsel?" vraagt de moderator.
Soizic Dubot antwoordt dat Vie Féminine vragen heeft bij de logica achter
het systeem. In het licht van de geïnvesteerde budgetten, de promotie van
de dienstencheques, het feit dat werkzoekende vrouwen bijna verplicht naar
dat stelsel worden georiënteerd ... kunnen we ons toch bedenkingen maken
bij de notie ‘kiezen’ voor dergelijke banen. Het spreekt voor zich dat het
stelsel ook een aantal goede kanten heeft: de dienstencheques kunnen door
sommige werkneemsters op individueel niveau, in sommige bedrijven of in
sommige inschakelingsstelsels als positief worden beschouwd, maar is dat
voldoende? Moeten we vanuit sociaal standpunt genoegen nemen met een
discours dat stelt: « het is beter dan niets » zonder te weten waar die
« beter » nu echt voor staat? Door dergelijk discours kan je heel diep zakken.
En met de dienstencheques nemen de uitzonderingen de bovenhand -
minder werken dan een derde tijd, banen voorstellen die geen waardige
levensstandaard garanderen enz. - en worden de norm, terwijl de staat het
stelsel sterk promoot. Op het vlak van onzekerheid speelt werk een essentiële
rol omdat in onze maatschappij werk hebben de eerste voorwaarde is
waaraan moet worden voldaan om te ontsnappen aan het risico op
armoede. Maar ook al is het een noodzakelijke voorwaarde, toch volstaat die
niet: er moet ook voldaan zijn aan andere voorwaarden die betrekking
hebben op het werk zelf (welke banen worden voorgesteld)? Anders
veroordelen die jobs de werknemers en werkneemsters louter tot onzekerheid
en storten ze hen in armoede.
Yves Martens (animator bij het Collectif Solidarité Contre l’Exclusion en woordvoerder van
het Platform Stop jacht op werklozen)
Als we het hebben over de kwaliteit van het werk, is de eerste vraag die we
ons moeten stellen: hoe zit het met de vrije keuze? Want zodra de RVA in
haar contracten laaggeschoolde vrouwen verplicht zich naar het
dienstenchequestelsel te oriënteren, is er geen sprake meer van vrije keuze,
dan hebben we het de facto over dwang. Het eerste wat we zouden
moeten doen, is de RVA verbieden laaggeschoolde vrouwen te verplichten
in het dienstenchequestelsel te stappen.
De moderator legt deze bedenking voor aan Saskia De
Bruyn, Soizic Dubot en Sophie Zaman.
Saskia De Bruyn kan volledig akkoord gaan met de stelling dat er een
probleem zit bij het sanctionerende aspect van het activeringsdenken FR.
Activering leidt zeker ook tot positieve acties. Maar het zijn vooral de
kwetsbare groepen, mensen in armoede, die te maken hebben met die
sanctionerende aspecten van die activering. En als dan de inspanningen op
weg naar werk niet uitmonden in kwaliteitsvolle jobs, dan zorgt dit voor een
gevoel van mislukking bij de werklozen in kwestie. Dat is een bezorgdheid die
30