Wetenschapswinkels worden opgestart in Vlaanderen

eschouwd worden als het publiek aanzetten tot kritisch denken en gefundeerde
opinievorming.
De beleidsintentie om van het publiek kritisch denkende en goed geïnformeerde burgers te
maken, komt echter onvoldoende uit de verf wanneer het Actieplan Wetenschap en Innovatie
2000 langs de beleidsnota gelegd wordt. Dirk Holemans, Vlaams Volksvertegenwoordiger
Agalev, gaf in een persconferentie op vrijdag 20 oktober 2000 al aan dat nergens in het plan
een definitie gegeven wordt voor ‘maatschappelijk draagvlak’, maar dat alleen aangegeven
wordt dat dit er moet komen via informatie over wetenschap en technologie aan het brede
publiek en via de aansporing van jongeren om een wetenschappelijke of technologische
studie aan te vatten. Om dit te bewerkstelligen wordt in Actieplan 2000 voornamelijk werk
gemaakt van mediatieke evenementen en open-deur-dagen in labo’s.
Zoals Holemans al aangaf op de persconferentie, houdt ‘maatschappelijk draagvlak’ in dat er
meer nodig is dan alleen informatieverstrekking. Dat is immers communicatie in één richting,
van de deskundige naar de leek, terwijl een kritische houding maar kan groeien als mensen
de kans krijgen om in dialoog te gaan met beleidsmakers en wetenschapslui. 12 Met andere
woorden: er was (en is) nood aan een nieuwe visie op wetenschapsvoorlichting.
Dat de zoektocht naar een nieuwe visie op wetenschapsvoorlichting geen typisch Vlaams
debat is, blijkt uit een praktijkvoorbeeld, dat betrekking heeft op het beleid van Tony Blair
inzake genetisch gewijzigd voedsel.
Zowel in februari 1999 als in februari 2000 deed Blair een reeks van uitspraken in het kader
van het debat over het voeren van transgene aardappelen aan ratten. Zijn uitlatingen in de
pers in 1999 luidden als volgt:
“De media misleiden het publiek, het waait wel over.”
“Ik zal weerstaan aan de tirannie van de drukkingsgroepen.”
“De producten zijn veilig: ik aarzel niet ze zelf te eten.”
“We moeten onze concurrentiepositie veilig stellen.”
Deze uitspraken illustreren perfect hoe een overheid op een autoritaire manier beslist.
Burgers zijn onwetend, reageren emotioneel en zijn een gemakkelijke prooi voor
drukkingsgroepen. In dat opzicht mag men nog van geluk spreken dat een overheid instaat
voor het algemeen belang. Dat belang wordt hier wel eenzijdig ingevuld in termen van het
12 DEBOOSERE. Op. Cit., p. 1
7