Wetenschapswinkels worden opgestart in Vlaanderen

veilig stellen van de concurrentiepositie in de internationale technologie-wedloop en
eventuele risico’s worden zelden ernstig genomen.
“We moeten de bezorgdheden van het publiek ernstig nemen.”
“Drukkingsgroepen moeten mee zoeken naar juiste antwoorden.”
“Moratorium tot 2003.”
“Jobs en winst zullen nooit zo belangrijk zijn als milieu en gezondheid.”
Luisteren we een jaar later naar de uitspraken van Blair in de pers, dan zien we een heel
andere Blair terug. Door de loop der gebeurtenissen werd hij gedwongen te transformeren
van een autoritaire naar een dialogische overheid. Allerlei private actoren en het brede
publiek zullen meer betrokken worden bij de discussies over problemen en oplossingen.
De ommezwaai van Blair in het debat over genetisch gewijzigd voedsel is illustratief voor de
ambiguïteit die het technologiebeleid momenteel kenmerkt (aldus Holemans). Twee logica’s
zijn voortdurend met mekaar in gevecht. Wanneer er in coalitie met dominante marktpartijen
van bovenaf wordt beslist en uitgevoerd, krijgt een hiërarchisch overheidsbeleid de
bovenhand. Wordt er met de betrokken partijen gediscussieerd over problemen en
oplossingen, dan treedt een onderhandelende staat naar voren. Dergelijke ambiguïteit
illustreert de nood aan nieuwe manieren van communiceren over wetenschap en technologie
en de nood aan het opengooien van het beleid. Ook voor Vlaanderen is deze situatie niet
onbekend. 13
Het wetenschaps- en technologiebeleid in Vlaanderen is lange tijd sterk commercieel
georiënteerd geweest. Toen in 1982 in Vlaanderen gestart werd met de Derde Industriële
Revolutie, richtte het DIRV-beleid zich radicaal op de markt van hoogtechnologische
producten (waaronder micro-elektronica en biotechnologie). Alleen basisonderzoek bij het
begin van innovatieprojecten werd gefinancierd in de verwachting dat een brede kennisbasis
op termijn nieuwe producten zou opleveren (=duwstrategie). Daar waar voorheen
onderzoekers een grote autonomie kenden, stimuleerde dit beleid nu een nauwe integratie
tussen academische wetenschap, overheid en de private sector. Vanaf begin jaren negentig
werd ook geïnvesteerd in latere stappen van het innovatietraject, zoals ontwikkeling,
demonstratieprojecten en marktdiffusie. Technologie-instituten zorgden voor een intiemere
relatie tussen de academische en economische wereld en universiteiten legden een sterkere
nadruk op toegepast onderzoek.
13 DEBOOSERE. Op. Cit., p. 2
8