Opportuun 2007_nr9_omslag_03.indd - Openbaar Ministerie

OPPORTUUN Nummer 9 – 2007 Interview
knopen doorhakken’
spoedklussen, maar verder werken we nu
vaak via first in, first out. Criteria bieden is
niet voldoende, want wat heeft dan voorrang:
een verkrachting in Rotterdam of in
Amsterdam? Daarom zou het het overwegen
waard zijn dat er iets komt als een
landelijk coördinerende forensisch officier,
met de bevoegdheid om dergelijke knopen
door te hakken.’
Vanuit het machtsperspectief is de huidige
situatie voor het NFI toch fijn? Kan het
zelf de keus maken welke zaken het eerst
aanpakt.
‘Jawel, maar zo redeneren we hier niet. Nee,
de bevoegdheid moet liggen waar die hoort.
Het NFI kan en mag niet degene zijn die de
prioriteiten legt. Wij zijn uitvoerder van de
opdrachten van het OM. Er worden meer
onderzoeken gevraagd dan we aankunnen.
Via meer efficiency kunnen we winst boeken,
maar het NFI heeft een eindige capaciteit
en kan dus een bepaald aantal zaken
per jaar doen. Iemand zal de keuze moeten
maken: het OM als opdrachtgever.’
Wilt u quota per parket?
‘Die hebben eigenlijk niet mijn voorkeur,
maar zijn soms echt noodzakelijk in het
huidige financieringsmodel. Onderzoek
is een schaars product. Als we in een heel
jaar slechts dertig zaken binnen een onderzoeksdiscipline
kunnen uitvoeren, dan kunnen
we niet het commitment voor honderd
zaken aangaan. Onze klanten zijn nog niet
kostenbewust. Men realiseert zich niet dat
onderzoeksaanvragen soms te gemakkelijk
bij ons worden neergelegd. Maar ook de pot
met geld is eindig, daarom gaan we vanaf
begin 2008 regelmatig de kosten inzichtelijk
maken, via een kostprijsmodel per product.
Stel dat een parket in een bepaalde periode
150 dna-onderzoeken wil laten uitvoeren
voor bijvoorbeeld duizend euro per stuk,
dan brengen wij 150 duizend euro “in rekening”.
Niet dat het parket dat daadwerkelijk
moet betalen, maar het geeft meer bewustzijn.
Wij geven hiermee aan hoeveel geld er
is, zodat parketten en het OM als geheel dat
kunnen meewegen in hun integrale afwegingen.’
‘Een ander punt is de opdrachtverlening
en –aanvaarding. Opdrachten aan het NFI
moeten preciezer en helderder worden
vastgelegd. Nu zijn opdrachten soms vaag
of in ieder geval niet afgebakend.
Maar zelf moeten we ook op een aantal punten
letten. Zoals een goede vastlegging van
welke informatie en stukken van overtuiging
wij in welke staat hebben ontvangen.
“Het NFI is het geweten van de hele keten”,
zeiden sommigen wel eens. Waarmee ze
min of meer bedoelden dat het NFI, omdat
die werkt vanuit een wetenschappelijke,
onafhankelijke insteek, het onderzoek wel
op het rechte pad zal houden. De rol van
het NFI moet niet groter worden gemaakt
dan hij is. In het hele proces van tactisch
en technisch opsporen doen wij niet meer
dan objectief, onpartijdig en onafhankelijk
onderzoeksopdrachten uitvoeren en terugrapporteren.’
Hoe onafhankelijk kan het NFI als onderdeel
van het ministerie van Justitie zijn?
‘Gevoelige vraag. Tot nu toe heb ik nog geen
enkele aanslag op mijn onafhankelijkheid
gevoeld, van welke kant dan ook. Maar sommige
mensen menen dat het NFI in institutionele
zin nog onafhankelijker dan nu
moet zijn. Natuurlijk vind ik daar wat van,
maar dat breng ik in in de lopende discussie
over de positionering van het NFI.
Over dat duidelijk terugrapporteren, gaat
dat volgens u al beter?
De klacht is dat sommige NFI-rapporten
inhoudelijk niet worden begrepen. Dat
komt omdat wij natuurwetenschappers
zijn, die in onze omgeving een andere taal
gebruiken dan die van juristen en politie.
Inhoudelijk zijn en waren onze rapporten
heel goed, daar schort het niet aan. Maar
ik vind het wel in eerste instantie ónze taak
om de taal van de klant te leren spreken en
schrijven. Verder moeten we een duidelijk
onderscheid aanbrengen tussen enerzijds
de objectieve wetenschappelijke analyse
van de onderzoeksresultaten, en anderzijds
‘Onze klanten zijn niet kostenbewust,
maar de pot met geld is eindig’
de criminalistische interpretatie die aan die
onderzoeksresultaten gegeven wordt. Of dat
nu al beter gaat en of de buitenwacht al wat
ziet van dat bewustzijn? Moeilijk te zeggen,
ook omdat ik pas directeur ben, al heb ik de
indruk dat de klant wel merkt dat we er hard
mee bezig zijn. In het project Rapporteren
Nieuwe Stijl hebben we eerst alle pijnpunten
gesignaleerd, en een week geleden zijn
die gepresenteerd. We zitten er nog midden
in. Maar we zetten stappen. De buitenwereld
merkt het nu misschien nog niet, maar
dat gaat zeker komen.’
Wat vindt u van de forensische expertise
binnen het OM?
Daar kan nog in geïnvesteerd worden, maar
dat doet het OM zelf ook. Er zijn forensische
officieren gekomen, en ik zag bijvoorbeeld
gisteren, tijdens een conferentie, dat zij erg
enthousiast zijn. De aanwezigheid daar van
PG Herman Bolhaar toont aan dat het OM
het belang ziet; ik heb daar alle vertrouwen
23