DE ZONDAG IN PLAATS VAN DE SABBAT Ds. L ... - Gekrookte Riet

uitzondering, die Constantijn voor de landbouw had gemaakt werd in de Frankische wetten
niet gehandhaafd. Reeds koning Dagobert verbood in 630 het werk op het veld en in
wijngaarden. Pepyn de Korte voegde er aan toe: „opdat de mensen vrij zijn om naar de kerk
te gaan en de prediking te horen”. Daar is dus een loffelijke zorg voor het juiste gebruik van
de dag des Heeren. Karel de Grote heeft de verboden werken uitvoeriger genoemd: niet in
de wijngaard werken, niet ploegen, niet maaien of gras snijden, geen heg planten, geen huis
bouwen, niet jagen. Dat laatste is weer iets nieuws.
Onder de gronden voor de zondagsviering vindt men niet vermeld, de woorden uit Genesis 2
over het zegenen en het heiligen. Men beroept zich op het vierde gebod of op de Schrift of
op de opstanding. Een gebrek in deze tijd is, dat de kerkelijke feestdagen met de zondag
gelijk worden gesteld. Hoe lang duurde de zondag? Bij ons wil men hem tegenwoordig laten
duren tot 12 uur ’s middags of daaromtrent. Dan zijn de vermakelijkheden helemaal vrij en
dan kan de midden-orthodoxie thuis zijn uit de godsdienstoefening, die beter niet door een
tweede kan worden gevolgd, omdat men dan teveel krijgt. Vanzelfsprekend moet de
dominee niet langer dan 20 minuten spreken want anders kan men niet blijven luisteren.
Zodoende zijn wij nu genaderd tot de halve zondag. Maar de Frankische wetten willen hem
gevierd hebben van avond tot avond. Volgens de kerkvergadering van Matisconense moet
de nacht van zaterdag op zondag met waken en bidden worden doorgebracht. Het is het
werk van naam-christenen om in die nacht te slapen. Welk een goedkope godsdienst hebben
wij christenen van deze tijd, wij protestanten tenminste. Want wat wordt er van ons geëist?
Lange gebeden zijn uit den boze, nietwaar? Dus we bidden heel haastig en een werkelijke
omgang met God, die tijd vraagt, zal zeldzaam zijn. In kerkgaan zit het niet, dat weten we
allemaal. Dus sommigen, die zich voor goede christenen houden, gaan nooit naar de kerk en
anderen alleen als zij er behoefte aan hebben en anderen zonder vreugde, zonder begeerte,
en zonder gebed. Duizenden zonder waarachtig verlangen naar God. In kerkgaan zit het
niet. Waar het dan wel in zit, weet ik niet. In allerlei wereldse dingen? In netjes leven? Wat
is ons christendom toch goedkoop. Enkelen zijn er nog, gelijk de 7000 in de dagen van Elia,
die werken om de spijze, die blijft. Maar verder, hele vurigen zijn soms dag en nacht op
jacht om een jodengenoot te maken, maar hun eigen ziel vergeten zij des te meer. Ik geloof,
dat het christendom minstens evenveel, ja zelfs meer van binnenuit sterft dan van buitenaf.
We zouden het Apostolaat eens even moeten laten rusten om de opbouw der gemeente ter
hand te nemen en christelijke vormen te scheppen. Daar helpt het drukste Apostolaat niet
aan, evenmin als een vierdaagse Retraite. De hele wijze van leven in ons christendom moet
veranderen. Wij moeten niet langer aan alles meedoen, maar de omgang met God zoeken en
anders blijft er van het christendom in Nederland een schijntje over.
Maar och, het zijn altijd maar de enkelingen in alle tijden geweest, die het om God en Zijn
geboden te doen was. En toch is de kerk tot vandaag gebleven. Dat is het grootste wonder,
wat er is.
Dat de mensen in en buiten de kerk niet veel veranderd zijn kan blijken uit de wet van
koning Childebert van 554, waarin met name tegen dronkenschap en onzedelijkheid in de
nacht van zaterdag op zondag en verder op de zondag wordt gewaarschuwd. Karel de Grote
moest vaak het verkopen op zondag verbieden.
En als iemand niet naar deze zondagswetten luisterde? Childebert begon met 100
geselslagen voor een slaaf vast te stellen. Een vrije kreeg opsluiting totdat hij schuld
bekende en beterschap beloofde. Deze koning spreekt zelfs over kruisiging voor degenen,
die in het kwade volharden. Koning Dagobert spreekt over verlies van een derde van het
14