DE ZONDAG IN PLAATS VAN DE SABBAT Ds. L ... - Gekrookte Riet

dat de herder zijn kudde op de sabbat niet hoedde. De Heiland hoefde er niet eens voor te
pleiten, dat men een schaap uit de sloot haalde, want dat deden de strengste Joden zelf wel.
Dus rust op zondag. En naar de kerk op zondag, aangenomen dat in de kerk de reine
prediking des Evangelies gevonden wordt. Twee keer naar de kerk. Dat is nog van de
Dordtse Synode, die van oordeel was, dat de catechismusprediking in de namiddagdiensten
altijd doorgang moest vinden, al was slechts het gezin van de predikant in de kerk. Daarmee
staat een stempel op de hele dag. Dit zijn de twee vaste lijnen voor de rechte
zondagsviering: de zo goed als vol-strekte rust, behalve in het noodzakelijke en de twee
kerkdiensten. De tijd daartussen heeft men hard nodig voor de kleine dingen van de dag
Gods, die immers altijd, ook een dag voor de naaste is. Ik zou het uitstekend vinden,
wanneer de tijd tussen de kerkdiensten voor een gedeelte gebruikt werd voor de
huiscatechisatie, zoals de synode van Dordt daarover heeft gesproken. Dat zou voor vader
minstens even leerzaam zijn als voor zijn kinderen. Hoe muurvast zouden de opgaven voor
de catechisatie er in geheid kunnen worden, als men de zondag als de dag Gods gebruikte.
Het zou een slag in onze kerk kunnen worden: „Vier de zondag als de dag des Heeren”.
Doch nu wordt het maar al te vaak verdedigd, dat deze dag is voor het vermaak, voor de
ontspanning van de mens. En deze gedachte zou nog zo erg niet zijn. Ik kan er zelfs tenvolle
mee instemmen. Als men onder de mens dan maar niet verstaat de gevallen mens, die naar
het vlees wandelt. Dan is alles goed. Voor degenen die naar de Geest Gods wandelen is het
een vermaak en een ontspanning als zij bezig mogen zijn om zich te oefenen in de
verborgenheden der godzaligheid. Hier zit de hele knoop. Men wil de zondag pasklaar
maken voor de natuurlijke mens. Dan gaat het niet zonder voetbal, zoals de classis van
Maastricht propageert.
Dan moet de zondag gebruikt worden om overal heen te vliegen. Dan moet er ’s morgens
vroeg een korte kerkdienst zijn om verder de hele dag vrij te wezen om naar het vlees te
leven. Maar dan is men ook in besliste strijd met de Wet Gods en hoe kan een kerk bestaan,
die stelselmatig Gods geboden overtreedt en wier voorgangers daar niet met de inzet van al
hun knechten -tegen strijden? En dan is er op zondag ook nog de naaste. Hij staat in het
tweede gebod, dat gelijk is aan het eerste. De heilige banden van bloed en vriendschap
moeten op de dag des Heeren worden verzorgd. Zelfs de natuur zien we op deze dag met
-andere ogen aan, namelijk als een werk Gods. Daar is over het wandelen op zondag al heel
wat verhandeld. Maar menigeen van onze gereformeerde vaderen oordeelde, dat het goed
was als men het op een goede wijze deed, beschouwende Gods werken.
En dan heeft de Dordtse Synode ook nog gesproken over de -recreatiën. Dat vreemde woord
heeft iets met ontspanning en vermaak te maken voor het lichaam. Maar dan moesten het
ontspanningen zijn, die de persoonlijke en publieke godsdienst niet hinderden. Ze zijn dus
wel eng begrensd. Maar ze zijn er wel binnen die grenzen. En het zal nodig zijn te zorgen,
dat de kinderen en geestelijk onmondigen aan de regels van de zondag gebonden blijven en
toch hun recreatie hebben. Ook op en inzake de zondag is de melk voor de kinderen en de
vaste spijs voor de volmaakten. En nu moge ik nog één ding herhalen. Door de hele
kerkgeschiedenis loopt een lijn van gedachten, die pleit voor een stevige zondagsrust. Onze
vaderen hebben deze lijn gevolgd. Maar het gaat niet om de rust als doel. Wanneer een heel
dorp trouw de zondag in stilte doorbrengt, dat men zo goed als niemand op straat ziet, en
men rust vleselijk, terwijl de geest zich niet inspant, dan is men een overtreder van het
vierde gebod. Het is goed tussen Farizeïsme en Libertinisme in te blijven op geestelijke
wijze.
55