door <strong>het</strong> CBKS vrij worden bepaald b<strong>in</strong>nen de grenzen van <strong>het</strong> controlereglement van 28 juni 1967. Daarnaast werden nieuwe bepal<strong>in</strong>gen opgelegd <strong>in</strong>zake de aan de monetaire en de controleoverheden te geven <strong>in</strong>formatie over kredietverlen<strong>in</strong>gen. Tevens werd <strong>het</strong> profiel bepaald waaraan de directie moest beantwoorden. Ten slotte werd de solvabiliteitscoëfficiënt of de vereisten waaraan <strong>het</strong> kapitaal van een spaarkas moest beantwoorden, <strong>in</strong>gevoerd. Een zeer belangrijke bepal<strong>in</strong>g was <strong>het</strong> <strong>in</strong> de coörd<strong>in</strong>atie opgenomen <strong>artikel</strong> 15, al<strong>in</strong>ea 2, 4° waarbij de private spaarkassen 'iedere bijzondere handelsbedrijvigheid die hun spaardercliënteel kan <strong>in</strong>teresseren en door <strong>het</strong> Centraal Bureau voor de Kle<strong>in</strong>e Spaarder toegestaan wordt', mochten uitoefenen. Alhoewel aan <strong>het</strong> CBKS steeds de toelat<strong>in</strong>g moest worden gevraagd om een of andere bancaire activiteit uit te oefenen, was dit <strong>artikel</strong> toch de blikopener voor de branchevervag<strong>in</strong>g. Aldus kon elke spaarbank, mits zij <strong>hier</strong>toe een aanvraag <strong>in</strong>diende en deze ook werd <strong>in</strong>gewilligd, belangrijke bancaire activiteiten uitoefenen zoals de uitgifte van cheques en -kaarten, <strong>het</strong> toestaan van kredieten <strong>in</strong>gevolge bijzondere wetten, zoals aan ambachten, middenstand, scholenbouw, ziekenhuizen, medico-sociale <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen en zuiver<strong>in</strong>gsstations voor afvalwaters, de plaats<strong>in</strong>g van emissies van overheidspapier en de contanthandel <strong>in</strong> vreemde munten en biljetten. Soms leidde dit tot hilarische toestanden. Zo moest een spaarkas die tramkaarten aan haar loketten wenste te verkopen <strong>hier</strong>voor de toelat<strong>in</strong>g vragen en ook bekomen van <strong>het</strong> CBKS. 18 Hoe dan ook, de wet van 1967 rukte de 'private spaarkassen' weg vanonder een al te streng statuut. De voorsprong die de commerciële banken op al deze terre<strong>in</strong>en reeds hadden, moest nu <strong>in</strong> sneltempo worden <strong>in</strong>gelopen. De grote concurrentie tussen de spaarkassen- en de bankensector zou beg<strong>in</strong>nen. Achteraf bekeken en met de gebeurtenissen van <strong>het</strong> laatste decennium van de XXste eeuw voor ogen, was <strong>het</strong> voor de spaarkassen vermoedelijk reeds te laat. Ze moesten de race van <strong>het</strong> laatste kwarteeuw met een al te grote achterstand beg<strong>in</strong>nen. Met een zeker voorgevoelen werd <strong>in</strong> 1968 reeds gesproken over de toenmalige private spaarkassen als de 'laatbloeiers van de Belgische f<strong>in</strong>anciële markt' 3. Jeugdig enthousiasme redt laatbloeiers niet Innovatie is zeker <strong>het</strong> woord dat deze periode <strong>het</strong> meeste kenmerkt. Hierbij spr<strong>in</strong>gt voornamelijk de nieuwbouw van vele spaarbanken op. Daarnaast zijn er de verschillende <strong>in</strong>noverende primeurs b<strong>in</strong>nen de f<strong>in</strong>anciële wereld met mooie typische spaarbankproducten, zoals <strong>het</strong> jeugdspaarboekje en experimenten <strong>in</strong>zake gez<strong>in</strong>sbudgetter<strong>in</strong>g. Het was een periode waar<strong>in</strong> een jonge aankomende generatie geleidelijk <strong>in</strong> de plaats trad van de oude generatie, deze van <strong>het</strong> <strong>in</strong>terbellum of onmiddellijk na WO II. Dromen, die hun voorgangers bij gebrek aan middelen en wettelijke mogelijkheden niet konden verwezenlijken, werden bovengehaald en gerealiseerd. Achteraf bekeken, geraakten de spaarbanken zelf <strong>in</strong> de knel van de branchevervag<strong>in</strong>g tussen hen en de commerciële banken, hoezeer ze er ook voor hebben geijverd. Tegen de vrijheid waarmede de commerciële banken meer dan zij, gedrukt onder de str<strong>in</strong>gente belegg<strong>in</strong>gscoëfficiënten, steeds maar nieuwe opportuniteiten en markten veroverden, waren zij niet opgewassen. Wanneer de commerciële banken zich ook met de activiteiten van de spaarbanken mochten <strong>in</strong>laten, was <strong>het</strong> voor de spaarbanken te laat om op hun beurt deze van de commerciële banken te veroveren. Realistisch gezien, moesten zij de branchevervag<strong>in</strong>g echter opeisen, hoezeer deze ook een strop rond hun hals werd. Weliswaar kan voor de spaarbanken de 18 Raport, A., ‘Vijfentw<strong>in</strong>tig jaar Verenig<strong>in</strong>g Privé-Spaarkassen’, <strong>in</strong>: Van Put, A., e.a. (red.), o.c., 1986, blz. 262-267. 10
verzachtende omstandigheid worden toegevoegd, dat zowel de controlerende als de monetaire overheden hen blijkbaar ook liever kwijt dan rijk waren. Groot is mooier dan kle<strong>in</strong>! Zoals de volgende periode zal aantonen, haalden de spaarbanken als laatbloeiers op de f<strong>in</strong>anciële markten de volgende w<strong>in</strong>ter niet. 11