Lees hier het volledige artikel in pdf-bestand. - VKW

Het einde van de gemengde banken
De regering nam drastischer maatregelen om het spaarwezen te beschermen dan in andere
Europese landen. Zo werden de depositobanken, met name de banken die gewoonlijk deposito's
op zicht of met een looptijd van hoogstens twee jaren ontvingen, verplicht zich tot het korte
termijn krediet te beperken. Een maatregel die eveneens Italië nam. Daarenboven, en deze
maatregel werd uitsluitend in België genomen, werd het hun formeel verboden aandelen in
industriële ondernemingen te bezitten. Dit was de essentie van het wetsbesluit nr. 2 van 22
augustus 1934 tot bescherming van het gespaard vermogen en de bankbedrijvigheid. Dit
betekende voor België althans het einde van de zogenaamde gemengde bank of, wat de
Engelsen noemden, de German banking. Ingevolge deze maatregel, die vóór 1 januari 1936
moest zijn uitgevoerd, konden de betreffende banken niet anders dan zich splitsen in enerzijds
een financiële instelling die deposito's ontving, depositobanken, en anderzijds een industriële
financiële instelling, een holding, die de aandelenportefeuille in industriële ondernemingen
beheerde. De eerste die hieraan gevolg gaf was de Société Générale, die, terwijl zijzelf de
holding bleef, reeds op 5 december 1934 de Banque de la Société Générale oprichtte. 8
'Bank'
Het KB nr. 2 van 22 augustus 1934 werd onder impuls van de socialisten, die 'een gezag van de
staat over de bankwereld' wensten, bevestigd met het KB nr. 185 op de bankcontrole en het
uitgifteregime voor titels en effecten. Buiten een aantal organisatorische bepalingen, zijn voor
de hier behandelde materie enkel volgende punten van belang. Vooreerst, het woord 'bank' werd
vanaf dan uitsluitend voorbehouden aan de ondernemingen, die zich aan het KB nr. 185
onderwierpen (art. 3), d.i. waarvan de operaties de termijn van twee jaar niet overschreden.
Vervolgens, en dit was belangrijk voor de hierboven vermelde politiek geïnspireerde
kredietinstellingen, werd de juridische vorm van krediet- of coöperatieve vereniging verboden
(art. 5). Ten slotte was titel II van het KB, dat het openbaar te koop stellen, te koop bieden en
verkopen van titels en effecten regelde, van toepassing op alle ondernemingen, om het even of
ze al dan geen bank waren. Met het oog op de bescherming van de spaarders werd de controle
hierover toevertrouwd aan het controleorgaan voor de banken, de Bankcommissie. 9
2.2. Het KB nr. 42 van 15 december 1934 over de spaarkassen en depositokassen
Centraal Bureau voor de Kleine Spaarders (CBKS)
Op het wetsbesluit nr. 2 van 22 augustus 1934 volgde, bij de reeds genoemde wet van 7
december 1934, de oprichting van het Centraal Bureau voor de Kleine Spaarders. De oprichting
ervan was in de eerste plaats bedoeld als een soort 'hulpfonds' voor de terugbetaling van
8 Chlepner, B.S., o.c., 1930, blz. 143-144; Kurgan-Van Hentenryck, G., a.c., 1991, blz. 353.
9 Kurgan-Van Hentenryck, G., a.c., 1991, blz. 353-354; 'Verslag van de Regering. Wet van 4 mei 1936,
houdende bekrachtiging van zekere koninklijke besluiten genomen ter uitvoering van de wet van 31 juli
1934, verlengd en aangevuld bij de wetten van 7 december 1934, van 15 en van 30 maart 1935', in,
Verzameling van de koninklijke besluiten (bekendgemaakt tusschen 16-17 november 1935 en 7 april
1936) genomen in uitvoering van bijzondere machten aan den Koning toegekend door de wetten van 31
juli en 7 december 1934, 15 en 30 maart 1935 met het oog op het economisch en financieel herstel en
vermindering van de openbare lasten (nrs. 208 tot 313, Brussel, Moniteur Belge Drukkerij, 1936, blz. 419
env., geherpagineerd, blz. 4, 23 (Nota nr. 4) en 77 (terugblikkend document. Regeringsverklaring 29
maart 1935).
4