Lees hier het volledige artikel in pdf-bestand. - VKW

In 1931 bereikte de Centraaleuropese bankcrisis ook Londen, waarop op 20 september Groot-
Brittannië het pond loskoppelde van de gouden standaard. België, samen met Frankrijk,
Nederland, Italië, Zwitserland en Polen, volgden Groot-Brittannië niet. Integendeel. Ze haastten
zich om hun deviezen om te zetten in goud, waardoor op zijn beurt de dollar onder druk kwam
te staan. Het gevolg was dat de Verenigde Staten op 20 april 1933 eveneens de gouden
standaard verlieten.
Wanneer politici zich met het bankwezen bemoeien
De grote Europese recessie viel de Belgische banken bijzonder zwaar. Zij konden hun
beleggingsportefeuille nog slechts met hoge verliezen realiseren. Ook hun vorderingen op
industriële kredieten inden zij moeizaam. Van de grootbanken geraakten vele in moeilijkheden
in de jaren 1934 - 1935. Op 4 mei 1934, werd de Banque pour le Commerce et l'Industrie
d'Anvers, met een kapitaal van € 247 894, in vereffening gesteld. In juni volgde met een kapitaal
van € 743 681 de in 1911 opgerichte Banque Centrale de Liège. Daarop kwamen in juli 1934 te
Brussel, weliswaar ingevolge de kuiperijen van de Duitse Jood, Julius Barmat, de
faillissementen van de Banque Goldzieher et Penso, opgericht in 1881, en de Noorderbank,
opgericht in 1924, elk met een kapitaal van respectievelijk € 1 239 468 en € 371 840, aan de
beurt. De zwaarste slagen waren echter voor de politiek gekleurde banken. 3
Belgische Bank van de Arbeid
De in 1913 te Gent opgerichte Belgische Bank van de Arbeid, het levenswerk van de
socialistische voorman Edouard Anseele, met een kapitaal van € 1 239 468, had reeds op 28
maart 1934 haar loketten gesloten. Ze kon het faillissement voorkomen door op 27 maart 1935
een beroep te doen op de Besluitwet nr. 11 van 15 oktober 1934. Deze maakte een stelsel van
een door het gerecht ‘gecontroleerd beheer’ mogelijk. Hieruit ontstond op 10 april 1935, onder
voorzitterschap van Louis de Brouckère, de Coop-Deposito's, later beter bekend als Codep. 4
Algemeene Bankvereeniging
De klap op de vuurpijl was echter de val op 9 februari 1935 van de Algemeene Bankvereeniging
(1921 - 1935) met een kapitaal van € 7 436 810. Deze bank was in handen van de Boerenbond
(1890) en haar Middenkredietkas (1895 - 1935) Deze laatste, die tevens in de klappen deelde,
was opgericht in 1895 voor de centralisatie en coördinatie van de gelden van de plaatselijke
Raiffeisenkassen, toen Spaar- en Leengilden genoemd. De politieke redding van de Algemeene
Bankvereeniging gebeurde door haar samen met de Bank voor Handel en Nijverheid (1919 -
1935) onder te brengen in een nieuwe bank, de Kredietbank (1935). De Middenkredietkas gaf
op 15 maart 1935 het ontstaan aan de Centrale Kas voor Landbouwkrediet, later beter bekend
onder de naam Cera. Na 63 jaar, op 4 juni 1998, zullen ze mekaar terug de hand reiken binnen
3 Baudhuin, F., Histoire économique de la Belgique - 1914 - 1939, Tome II, Bruxelles, Bruylant, 1944,
blz. 422-429 en blz. 200-202; Kurgan-Van Hentenryck, G., a.c., 1991, blz. 351.
4 Chlepner, B.S., Le marché financier belge depuis cent ans, Bruxelles, Falk, 1930, blz. 139-140;
Baudhuin, F., o.c., T. II, 1944, blz. 174-183; De Preter, R., 'Een moeizame start (1935-1940)', in, Witte,
E., De Preter, R., Samen Sparen. De geschiedenis van de spaarbank Codep en haar voorlopers, Leuven,
Kritak, 1989, blz. 297-298; Veraghtert, K., 'De monografieën - Codep', in, Van Put, A. (red.), o.c., 1986,
blz. 800.
2