Lees hier het volledige artikel in pdf-bestand. - VKW

More documents

Recommendations

Info

egrepen blijkbaar niet dat langlopende kredieten tegen een vaste rentevoet financieren met kortlopende spaargelden indruist tegen elke financiële logica. In 1987 werd eindelijk begonnen met een ontwerp van koninklijk besluit. Toen begin van de negentiger jaren vanuit de beroepsvereniging de minister van Economische Zaken, W.Claes, werd gevraagd werk te maken van de aanpassing van het KB 225 was het antwoord van zijn kabinetchef, H. Verwilst, dat zijn minister hieruit geen politiek garen kon spinnen. Baanbrekend was evenwel het arrest van het Hof van Cassatie van 15 februari 1991 dat de invoering van een variabele rentevoet toestond. Gezien echter slechts kredietakten mochten worden gebruikt die de goedkeuring hadden van de onder het toezicht van het ministerie van Economische Zaken werkende Controledienst voor Verzekeringen waren de spaarbanken er nog geen stap mee vooruit. De goedkeuring van nieuwe, aan het arrest van het Hof van Cassatie aangepaste akten, liet op zich wachten. Deze goedkeuring kwam dan toch nog vanwege de minister van Economische Zaken, W. Claes, juist voor de stemming door het Parlement van de wet van 4 augustus 1992, die het KB nr. 225 definitief tot het verleden deed behoren. 27 Het einde van het KB nr. 225 met de wet van 4 augustus 1992 Inzake de variabiliteit was met de wet van 4 augustus 1992 eindelijk de kogel door de kerk, ook al ging het maar om iets meer dan een schampschot. Vanaf nu was het toegelaten om de hypothecaire rentevoet om de drie in plaats van om de vijf jaren aan te passen. Naar Belgische gewoonte was de wet echter zo slecht opgesteld dat in 1997 de derde verandering binnen een periode van vijf jaren reeds in de maak was. Na heel wat gehakketak zag dan de wet van 13 maart 1998 het licht. De titel van de wet geeft een indruk van de wijze waarop de Belgische wetgever met de rechtszekerheid omspringt. Voluit ging het om de 'Wet van 13 maart 1998 tot wijziging van de wet van 4 augustus 1992 op het hypothecair krediet en tot wijziging van de wet van 13 april 1995 tot wijziging van de wet van 4 augustus 1992 op het hypothecair krediet'. Deze werd van kracht op 1 september 1998. Het werd er allemaal niet eenvoudiger op. Waar ondertussen de wijziging van de rentevoet kon gebeuren via een blote indexering aan de hand van een gesloten lijst van indexen, kon dit vanaf nu via de toevoeging van een vaste marge. Daarnaast waren er nog diverse wijzigingen, zoals het verbod op restorno’s, toegestane verminderingen in afwijking van de prospectus en het aflossingsplan. 28 Een belangrijke keerzijde van de wet van 4 augustus 1992 was dan weer dat hij de wederbeleggingsvergoeding van maximum 6 maanden terugschroefde tot hoogstens drie maanden. Bedrijfseconomisch is dat onverantwoord. Het betekent immers dat in perioden van dalende rentevoeten de kredietnemers massaal ofwel de eigen kredietinstelling onder druk zetten om de rentevoet te doen dalen ofwel gewoon hun krediet opzeggen om elders een 27 Detremmerie, H., 'De hypothecaire rentevoet: meer flexibel maken?', in, Bank- en financiewezen, Cahier, 20/1982, blz. 43-45. 28 Casier, E., 'De wet van 13 maart 1998 tot wijziging van de wet op het hypothecair krediet. Een positieve balans voor de consument', Droit de la consommation, n° 43, blz. 134-163; Casier, E., Van Ingelghem, A., 'Hypothecair Krediet', in, Commentaar bijzondere overeenkomsten, Deel 4 evenals in, Commentaar Handels- en Economisch Recht, Deel 2, Kluwer Rechtswetenschappen, 1995; Van Ingelghem, A., Termijnenzakboekje Financieel Recht, Kluwer Rechtswetenschappen, 1995. 20
goedkopere lening aan te gaan. Hoe dan ook is de opzegging van een krediet een contractbreuk, die moet worden gesanctioneerd. De reële kostprijs van een dergelijke contractbreuk werd in 2000 berekend op 55 tot 85 basispunten, wat ruimschoots het forfait van drie maanden overschrijdt. 29 Het CBHK-schandaal Terwijl het gevecht om van de overheid de toepassing van een variabele rentevoet te bekomen, plaatsvond, gebeurden er in de praktijk heel vreemde dingen. Het Centraal Bureau voor het Hypothecair Krediet (CBHK) was in 1936 als overheidsinstelling opgericht om onder meer ervoor te zorgen dat door de privé-instellingen een marktgebonden rentevoet voor hypothecaire kredieten zou worden toegepast. Deze instelling heeft hiervoor nooit moeten optreden. Het was haar overigens verboden om, buiten deze opdracht, zelf concurrentieel op de markt op te treden. Het gevolg was dat het CBHK weliswaar op de markt van het woonkrediet aanwezig was, maar nooit op een agressieve wijze. In 1986 echter kreeg haar directeur het in zijn hoofd om, tegen de wettelijke opdracht van het CBHK in, een concurrentieoffensief te gaan voeren tegen de hele hypothecaire sector om aldus een groot stuk van de markt van het woonkrediet naar zich toe te halen. Hiertoe lanceerde hij plots woonkredieten met niet-marktgebonden tarieven en waarvan daarenboven de rentevoet gedurende heel de looptijd van het krediet vast was. Gezien hij niet zoals de spaarbanken over spaargelden beschikte ter financiering van woonkredieten, haalde hij deze gelden in het buitenland op, met name in Zwitserland, door er langlopende leningen aan te gaan tegen een lage interestvoet en gesteld in de Zwitserse munt. Dankzij deze lage financieringskosten kon hij tegen lage en vaste rentevoeten woonkredieten aanbieden op de Belgische markt. Van het wisselrisico trok hij zich niets aan want als publieke instelling viel dit ten laste van de staat. Even later nog, begin negentig, ging het CBHK zelfs leningen aan tegen een vaste rentevoet op de financiële markten om zijn hypothecaire kredieten te financieren. In plaats van regulator van de hypothecaire markt, zoals haar opgedragen in 1936, werd het CBHK de deregulator bij uitstek. Bij herhaling vestigde de beroepsvereniging van de spaarbanken de aandacht van de minister van Financiën, W. Declercq, op deze anomalie en op deze 'perverse financiële waaghalzerij. De minister liet echter begaan. Dit verhaal duurde zo lang tot de Zwitserse frank de hoogte inging en de lage rentevoet moest worden ingeruild voor het opgelopen wisselrisico. Hetzelfde gebeurde met de begin negentig aangegane kredieten tegen vaste rentevoet. Toen de marktrentevoeten daalden, bleef het CBHK met de 'kater' zitten. Ondertussen werd het CBHK wel de marktleider door het toestaan van hypothecaire kredieten op twintig jaar tegen een vaste rentevoet. Zoals gebruikelijk betaalde niet de minister de uiteindelijke factuur. Hij werd er zelfs niet verantwoordelijk voor gesteld. Zoals voorspeld door de spaarbanken betaalde de burger. De uiteindelijk door de staat te betalen factuur bedroeg € 275 miljoen. Na binnen het CBHK het rendabele van het onrendabele te hebben gescheiden, verkocht de staat wat er nog aan rendabels overschoot, in 2001 aan Argenta. 30 29 DF, ‘Dirk Bruneel: woonkrediet zou 75 basispunten duurder moeten zijn’, FET, 22.07.2000, blz. 1. 30 SM, 'Ontmanteling CBHK is voltooid', De Standaard, 04.05.2001; NT, 'Credibe na moeizame herstructurering rendabel', Financieel-Economische Tijd, 28.06.2002; X., 'Regering vermindert schuld door verkoop hypotheekportefeuille', De Standaard, 22/23.02.2003; Michielsen, S., 'Regering smelt oud ijzer om tot goud', De Standaard, 25.02.2003. 21
Page 1 and 2: 1. Situering De Belgische Spaarbank
Page 3 and 4: de KBC, een samentrekking van Kredi
Page 5 and 6: spaargelden voor de in moeilijkhede
Page 7 and 8: De tussenkomst van de wetgever was
Page 9 and 10: 1. Situering § 2. De spaarbanken,
Page 11 and 12: verzachtende omstandigheid worden t
Page 13 and 14: vanuit de Bankcommissie, alleszins
Page 15 and 16: worden genomen in één onderneming
Page 17 and 18: 1999 was het de beurt aan de NKBK d
Page 19: § 4. De ontsporing van de woonkred
Page 23 and 24: andere over een kredietportefeuille
Page 25 and 26: spaarbank Anhyp. Op 21 november 199
Page 27 and 28: Besluit Voor wanneer de heruitvindi
Page 29: 2° Wet van 22 maart 1993. Het onde

Lees hier het volledige artikel in pdf-bestand. - VKW

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?