4160-De eindeloze ether -boekje - De Ingenieur

dwarszitten. De recent aangenomen nieuwe Telecommunicatiewet biedt daartegen
geen garanties. 26
De vraag of de eindeloze ether er zal komen hangt dus niet alleen af van de businessmodellen
om met het aanbieden van content geld te verdienen, minstens zo belangrijk
is de positie en het strategische gedrag van de belangrijkste spelers.
7.4 het omroepbestel
In een rapport over de nieuwe ether kan het omroepbestel niet ontbreken. Dat
regelt de positie van de omroepen, de toelating van omroepen tot het bestel en de
eisen waaraan de omroepen moeten voldoen. Daarbinnen nemen de publieke door
de overheid gefinancierde omroepen een aparte positie in.
De wijze waarop het omroepbestel via de bestaande Mediawet is gereguleerd is grotendeels
bepaald door schaarste: omdat er in het verleden maar een beperkt aantal
landelijke en/of lokale omroepen waren met een groot publieksbereik, was het
gerechtvaardigd aan die omroepen eisen van publiek belang te stellen. Die hebben
bijvoorbeeld betrekking op de hoeveelheid eigen, Nederlandstalige producties en op
de verdeling van het aanbod tussen amusement, informatie, cultuur en educatie. Er
is ook voorgeschreven op welke wijze de maatschappij invloed kan hebben op de
programmering, bijvoorbeeld via programmaraden.
Later, met de opkomst van de commerciële omroepen, zijn er andere eisen geformuleerd
die vooral gaan over het aanbod van Nederlandstalige producties, het reclamegebruik
en het voorkomen van een overheersende positie in de informatievoorziening.
Iedere omroep is verplicht een zendvergunning bij het Commissariaat van de Media
aan te vragen, en het commissariaat heeft de mogelijkheid die zendvergunning in te
trekken wanneer de omroep zich niet houdt aan de Mediawet.
Als gezegd: het omroepbestel is gebaseerd op schaarste. Het gaat ervan uit dat er een
beperkt aantal omroepen is dat op gecontroleerd wijze tot het bestel wordt toegelaten.
Want achter de uitzendvergunning zit de sluis van het Agentschap Telecom dat
een beperkt aantal zenderfrequenties heeft te verdelen, en de sluis van de kabelmaatschappij
die datzelfde moet doen voor de kabel.
Hoezeer schaarste het denken over het omroepbestel beheerst blijkt wel uit de regelgeving
voor lokale omroepen. Die kunnen de gunst verwerven dat de kabelmaatschappij
ze móet uitzenden (de must carry-verplichting), maar dan moet zo’n lokale
zender wel worden goedgekeurd door het gemeentebestuur en voorzien zijn van een
programmaraad waarin alle relevante maatschappelijke stromingen zijn vertegenwoordigd.
Nogmaals, in een situatie van schaarste is borging van het publieke
belang wellicht gewenst, maar wat als er geen schaarste meer is....
26 Zie E.J. Dommering, de Telecommunicatiemarkt na 2004, Instituut voor Informatierecht, Amsterdam.
89