SEV-ADVIES INZAKE WATERWONEN - Nova

Floodproof bouwen en de grondexploitatie
Hamburg ligt aan een rivier die enorme getijdenverschillen kent. Overstromingen zijn een regelmatig
terugkerend ritueel, en veel van de gebouwen in de rivierzone zijn voorzien van waterschotten. Bij de
planontwikkeling voor Hafencity is eerst gekeken naar de mogelijkheden om een dijk aan te leggen, en zo het
hele gebied veilig te stellen. De kosten van een collectieve voorziening om het water buiten te houden zijn
echter zo hoog dat hierdoor het hele plan zou stranden: geen enkele politicus zou een dergelijke investering
met een onzekere opbrengst aandurven.
Het gebied wordt nu stap voor stap ontwikkeld, en de “waterkering” wordt op gebouwniveau gerealiseerd. De
verantwoordelijkheid voor de overstromingsbeveiliging ligt niet meer bij de overheid, maar bij de
gebouweigenaar. Dat kan omdat ook het risico gespreid is over alle gebouwen. Als er een waterkering faalt
loopt er 1 gebouw onder, niet een heel gebied. Voordeel voor de overheid is dat de kosten voor de
waterkering ook door de ontwikkelaars worden gemaakt, en daardoor een lagere voorinvestering nodig is.
Aanpak floodproof bouwen
De gebouwen moeten aan een eisenpakket voldoen, vastgelegd in de Flutschutzverordnung-Hafencity. Het
gebied ligt op een hoogte van ongeveer 5 meter boven Normal Null, het Duitse N.A.P. Elke gebouwlaag waar
overnacht kan worden dient boven 7.50 m +NN te liggen. Dit niveau is bewust hoger gekozen dan enige
stormvloed die gedocumenteerd is. Beneden dit niveau kunnen slechts gesloten betonnen bouwlagen worden
gerealiseerd die gebruikt worden als parkeergarage of opslagruimte. Op het oude kadeniveau vinden we hier
en daar afsluitbare openingen in de Polders voor de ingang van een kantoor of voor een horecagelegenheid
aan de haven. De afsluitingen moeten aan strenge eisen voldoen en worden regelmatig getest. De gebouwen
zijn op het hoofdwegennet aangesloten, dat hiervoor op een hoogte van 7,50m. boven NN. is gebracht. Daar
waar de oude stad aansluit op het gebied zijn loopdekken aangelegd.
Afbeelding 2: dwarsdoorsnede van Hafencity met de hoger --gelegen wegen en parkeergarages
Beheerplan
Bij dit alles hoort een in de bouwverordening vastgelegd beheerplan. Als er een stormvloed met een hoogte
van meer dan 5 meter boven NN verwacht wordt kan de ‘Katastrophendienst’ het gebied afsluiten. De lager
gelegen gebieden worden ontruimd. In het gebied en via de media worden waarschuwingen afgegeven. Per
gebouw is er één verantwoordelijke voor de overstromingsbescherming. Deze persoon controleert de werking
56