Download Thuis Zijn - In voor zorg!

Thuis Zijn – Staan voor waardige zorg
Inleiding op Thuis Zijn. Staan voor waardige zorg
van thuis zo goed mogelijk wordt nagebootst. Het
hebben van een eigen keuken hoort daar nadrukkelijk
bij. Aanloop en betrokkenheid van familie is vanzelfsprekend.
De nadruk ligt op het wonen en leven in
plaats van op zorg en verpleging. Voorop staat wat
mensen nog wel kunnen in plaats van wat zij niet
meer kunnen. Het huis en de medewerkers zijn er
voor de bewoners. Er wordt gewerkt met een vaste
bezetting per woongroep. Naast zorg verricht het
vaste team alle activiteiten die in een normaal huishouden
worden gedaan. De activiteiten van de centrale
diensten van het ‘klassieke verpleeghuis’, zoals de
centrale keuken en huishoudelijke dienst, de centrale
was en linnenkamers worden in de teams geïntegreerd.
Voor het huishouden krijgt het team de
beschikking over een eigen budget. De ‘mindset’ van
de medewerkers moet aan deze visie op wonen, leven
en zorg worden aangepast. Het vereist voortdurend
‘omdenken’, zoals een van de bestuurders het uitdrukte.
Continue scholing en training en er bij wijze
van spreken ook permanente educatiepunten aan
verbinden, is nodig om de medewerkers deze veranderingen
steeds eigen te laten maken. Ideon 5 biedt
een laagdrempelige kookcursus aan voor verzorgenden,
waarin hen geleerd wordt om zelf verantwoordelijk
te zijn voor het koken. Zo basaal ligt het.
Kleinschalig wonen in groepen van 6 tot maximaal
8 bewoners, waarbij voor alle duidelijkheid de schaalgrootte
van het verpleeghuis kan verschillen, heeft
grote voordelen blijkt uit ervaring en onderzoek.
Bewoners genieten meer, hebben minder hulp nodig
en zijn meer bij elkaar betrokken. Ze zijn rustiger,
gebruiken minder medicijnen hun mobiliteit neemt
toe. Ze eten vaker zelfstandig en smakelijker en leiden
een beter leven. Het aantal bezoeken van familie en de
lengte ervan neemt met sprongen toe. Op woongroepen
blijken de medewerkers honkvaster en woongroepen
zijn aantrekkelijker voor vrijwilligers en
scholieren. Een van de bestuurders zei het als een
gemis te ervaren dat gevalideerd wetenschappelijk
onderzoek naar kleinschalig wonen ontbreekt.
In dit verband kunnen we wijzen op een onderzoek dat
het Trimbos Instituut samen met EMGO+/Vumc heeft
verricht: ‘Onderzoek naar kleinschalig wonen voor
ouderen met dementie: doen of laten’. 6
Zonder twijfel leidt kleinschalig wonen tot kwaliteitsverbetering,
waar alle partijen de vruchten van
plukken. Het is dan niet verwonderlijk dat wij van
bewoners en familie steeds te horen kregen dat zij een
volgende keer weer voor kleinschalig wonen en voor
een eigen kamer zouden kiezen, waarbij de een meer
behoefte heeft aan privacy dan de ander. In het laatste
geval gaat het om de grootte van de kamer en het al
dan niet delen van sanitair. Standaardisatie hoeft bij
nieuwbouw hierop dan ook geen uitgangspunt te zijn.
Een eenduidige opvatting over wat kleinschalig wonen
is ontbreekt. Het zou goed zijn als er duidelijkheid
komt over wat we er minimaal onder verstaan.
De burger moet weten wat hij mag of kan vragen en
wat hij waar kan krijgen. Er is behoefte aan begrijpelijke
informatie zonder jargon.
De mythe van oud- en nieuwbouw
Het werd ons in de gesprekken die we voerden en de
huizen die we bezochten heel duidelijk (gemaakt).
Het gebouw op zich vormt geen garantie dat de visie
achter kleinschalig wonen in de praktijk wordt gerea-
liseerd. In huizen van grotere en kleinere omvang,
in zojuist opgeleverde voorzieningen en in oudbouw
troffen we voorbeelden hoe het kan. Bij enkele
splinternieuwe huizen, waar men kleinschalig binnen
grootschalig heeft gerealiseerd, ontkwamen we toch
niet aan het gevoel in een instituut te belanden.
Als het concept onvoldoende doordacht is loopt men
al snel in de val ‘oude wijn in nieuwe zakken’ te
verkopen. Het is hinken op twee benen: wel wonen in
kleine woongroepen met een eigen keuken en wasmachine,
maar dan toch nog met een centrale keuken,
een centrale was- en linnenkamer en de post
bezorging centraal.
Nieuwbouw vereist zorgvuldig nadenken over de zorgvisie
die je wilt realiseren en je niet in de luren laten
leggen door een architect die zo zijn eigen ideeën
heeft over hoe een zorgvoorziening anno 2010 er uit
hoort te zien. Het opdrachtgeverschap hoort bij
bestuur en management te liggen. Zij bepalen de
uitgangspunten en de architect is volgend op de visie.
Bestuurders zouden geholpen zijn met een toolkit,
waarin vastligt waar bij nieuw- of verbouw rekening
mee moet worden gehouden, zodat er minder ontwerpfouten
worden gemaakt en het duidelijk is wat de
consequenties van bepaalde ontwerpen financieel of
zorginhoudelijk zijn. De audittool ‘bouw en inrichtingsadvies
voor wonen voor mensen met dementie’ van
Ideon kan hiervoor al een eerste houvast bieden. 7
Geografie, cultuur en historie bepalen mede
het verschil
Het product zorg is sowieso niet te uniformeren.
Verschillen worden mede bepaald door geografie,
cultuur en historie. De zorgaanbieder in de Haagse
5 www.ideon-dementie.nl
6 M.Depla, S. Te Boekhorst, 2007.
7 www.ideon-dementie.nl
13