Download Thuis Zijn - In voor zorg!

Thuis Zijn – Staan voor waardige zorg
Inleiding op Thuis Zijn. Staan voor waardige zorg
Schilderswijk met z’n zeer diverse grote stadsbevolking
staat voor een geheel andere uitdaging dan de
zorgaanbieder op het platteland in Groningen, waar
men met krimp te maken heeft. Zo bouwt men in
De Schildershoek een kookeiland in het voormalige
medewerkersrestaurant waar Hindoestaanse familiefeestjes
kunnen plaatsvinden of met de buurt gekookt
kan worden tijdens de Ramadan. Op het platteland in
Groningen wil het Ufkenshuis een brede functie vervullen.
Daar ligt het accent op het huis in zijn omgeving
en de functies die met anderen gedeeld kunnen
worden. Het project ‘Eten en Beleven’ in de
‘Eetkamers van Oranje’ van de Zonnehuisgroep Noord
in de provincie Groningen combineert restaurant- en
theaterbezoek voor ‘boeren en buitenlui’ in een
omgeving die door krimp steeds meer voor zieningen
kwijtraakt.
Naastenbetrokkenheid vergt beleid en emancipatie
Naasten gaan er nog te vaak van uit dat als zij een
partner of ouder overdragen aan het verpleeghuis,
zij hun handen kunnen aftrekken van degene die zij
overdragen. Zij ervaren het nog lang niet altijd als hun
verantwoordelijkheid informatie over de levensgeschiedenis
van de bewoner in te brengen, zodat het
huis van meet af aan weet met wie men van doen
heeft, en/of zien het niet als hun verantwoordelijkheid
de eigen kamer gezellig in te richten. Een van de
bestuurders drukte dat als volgt uit: “Als mensen hun
kat tijdelijk naar het asiel brengen wordt vaak meer
instructie meegegeven, dan wanneer men zijn moeder
hier achterlaat.”
Ook zijn veel naasten zich er onvoldoende of niet van
bewust dat de woonsituatie weliswaar verandert,
maar dat men nog steeds betrokken kan blijven bij de
zorg en het welzijn van de partner, vader of moeder,
zoals men tevoren gewend was. Men komt nu op
bezoek in de instelling, waaraan men in houding en
gedrag de volle verantwoordelijkheid heeft overgedragen.
Verzorgenden moeten ook uit hun ‘gewoonte’ dat
zij die houding van naasten voor lief nemen. Zij moeten
hen aanmoedigen en ruimte bieden tot ‘meezorgen’.
Kleine woongroepen bieden in dit opzicht een veel
betere voorwaarde voor betrokkenheid van naasten
dan afdelingen binnen de grote instituten met meerpersoonskamers.
Maar vanzelf gaat het niet. Echte
naastenbetrokkenheid en verantwoordelijkheid staat
nog in de kinderschoenen en vergt in ieders belang
een enorme impuls. De belangrijke rol die vrijwilligers
spelen in het verpleeghuis wordt in de interviews
onderkend en er is nog veel potentie om de rol en
activiteiten van de vrijwilliger in de verpleeghuizen
nog meer tot zijn recht te laten komen.
Tenslotte
De door ons geschreven boekjes Thuis Wezen,
Thuis Voelen en Thuis Zijn leren één ding zeker:
een ieder in de organisatie moet zich bij alles wat
hij/zij doet en besluit, steeds de vraag stellen ‘komt
het ten goede aan de bewoner, of komt het mij nu net
goed uit’, zoals een bestuurder het verwoordde. Er is
nog een hele weg te gaan om de bestuurders en directies,
staf- en steundiensten, leidinggevenden, maar
ook de architecten en ontwerpers, de overheid en haar
uitvoerings- en toezichthoudende organen, volledig
ten dienste te stellen van de bewoners, naasten en
medewerkers op de locaties. Op zodanige wijze dat
het op de locaties wordt verstaan. De teams en medewerkers
op de locaties moeten leren en weten hoe zij
eraan kunnen bijdragen, dat de bewoner in staat is
door te gaan met het bij hem/haar horende leven,
ook al is er zorg van anderen nodig om dat te kunnen.
Bewoners, naasten en burgers moeten emanciperen.
Zij moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Vooral op
het individuele welbevinden en de ‘gevoelsdimensie’
is deze verantwoordelijkheid niet één op één af te
schuiven op organisaties en systemen. Al te gemakkelijk
een beroep doen op rechten, die in collectieve
wet geving zijn vastgelegd staat een bondgenootschap
met de zorgorganisatie, in het belang van vooral de
dementerende bewoner in de weg.
In zijn algemeenheid kun je je afvragen hoe lang
rechten die we nu nog hebben met alle veranderingen
in de bevolkingspiramide en de gezondheidssituatie
14