Wat is die werkelijkheid toch moeilijk! Antwoord op alle vragen ... - Sdu

More documents

Recommendations

Info

P R O C E S & D O C U M E N T • J U N I 2 0 0 8 • N R 2 Niet geld, maar een gebrek aan sturing is het grootste probleem bij de invoering van e- overheid in gemeenten. Dit concludeerde de Commissie Wallage-Postma. Zij dringt aan op een Nationaal Urgentieprogramma, dat prioriteiten stelt. Tekst: Kees Duijvelaar, beleidsmedewerker bij de VNG en lid van de redactie van Proces&Document Foto: Sdu Uitgevers Wallage-Postma en het Nationaal Urgentie Samenhang en ha eerste vereiste 40 Jacques Wallage, burgemeester van Groningen, lichtte zijn advies toe in een discussie met de informatiemanagers van de 100.000 + gemeenten, die op 15 februari bijeenkwamen in zijn stad. Hij constateert dat het advies van zijn commissie goed is geland en goed is begrepen. De ‘sense of urgency’ is nu groter dan ooit, dus hier ligt een kans. Maar alles zal afhangen van doorzettingsmacht, van de werkelijke implementatie. De aanvankelijke vragen van het Ministerie van BZK aan de commissie waren: • is er genoeg geld (eerder is geraamd dat gemeenten ¤ 820 miljoen moeten investeren) en • mogen gemeenten het rendement over hun investeringen zelf houden? De ‘sense of urgency’ is nu groter dan ooit Jan Postma heeft, als oud thesaurier-generaal van Financiën, een goed inzicht in financieringsvraagstukken. Al snel bleek echter dat financiën niet het kernprobleem zijn. Het belangrijkste vraagstuk is van beleidsmatige aard. ICT-mensen worden te veel aan hun lot overgelaten. Zij krijgen te weinig sturing vanuit echte bestuurlijke keuzes. Er zijn grote verschillen tussen gemeenten, maar hier houdt niemand rekening mee. Er wordt te veel tegelijkertijd op ze losgelaten en gemeenten worden geacht alles maar op te pakken. Té blijmoedig Wat ook opviel, is dat de mensen die de grote projecten landelijk aansturen, ongelooflijk blijmoedig in de wereld staan. Zij weten vaak niet wat nu eigenlijk het probleem is, maar bedenken toch allerlei systemen. En als gemeenten daar niet aan meewerken, zullen zij de zaken desnoods per wet regelen. Het is dus zaak om eerst beleidsmatig orde op zaken stellen. Tot aan de vicepremier toe heeft de commissie erop aangedrongen behapbare prioriteiten te stellen en samenhang aan te brengen. Desastreus imago De uiteindelijke maatstaf voor het welslagen van de e-overheid is de burger. Die ziet nu alleen de problemen. Denk aan de Belastingdienst, of aan de OV-chipkaart. Om dat desastreuze beeld van de elektronische overheid te veranderen zijn meer goede voorbeelden nodig, ook op lokaal niveau. Want het implementeren van wat er in het Nationaal Urgentieprogramma staat is één ding, gemeenten hebben ook nog hun eigen innovatieprogramma’s en die lokale projecten moeten voortgang kunnen vinden. Wallage en de zijnen hopen dat er ook lokaal goede afwegingen plaatsvinden en dat de uitkomst daarvan is dat de weg naar algemene standaards niet wordt gefrustreerd. Een leidraad bij de afweging moet volgens de commissie zijn: wat in het Nationaal Urgentieprogramma als prioriteit wordt benoemd betaalt het Rijk, de rest betalen de gemeenten zelf. Alléén wat in het NUP staat is ‘rekening Rijk’, dus moeten gemeenten zich realiseren dat ze voor de kosten van overige projecten zelf opdraaien. Bestuurders sturen Wallage erkent dat in zijn bijna tienjarige loopbaan als burgemeester van Groningen eigenlijk maar één keer collegebreed over informatisering is gesproken; verder was het steeds een zaak van vakwethouders en -ambtenaren. Toch zijn informatiemanagers niet de meest aangewezenen om aan te haken bij bestuurlijke doelstellingen. Anderen zijn daar vaak beter toe in staat. ‘U moet uw bestuurders beter aansturen’, adviseert Wallage de aandachtig luisterende informatiemanagers. Binnen de gemeente speelt dezelfde spanning als die tussen overheidsbrede en sectorale projecten. Er moet dus ook zoiets zijn als een lokaal urgentieprogramma en lokale voorbeeldprojecten. Planning is ook: uitspreken wat we niet doen. Dat moeten B&W aangeven. Als een gemeente niets kan met een rijksproject, moeten zij durven zeggen: daar doen wij nog even niet aan mee. En als de departementen het Nationaal Urgentieprogramma goed gebruiken, zullen ook zij zich moeten afvragen of ze hun eerder gemaakte plannen voor zover ze niet in het Urgentieprogramma passen toch willen doorzetten.
P R O C E S & D O C U M E N T • J U N I 2 0 0 8 • N R 2 programma albare prioriteiten nu 41 Herleidbare keuzes De VNG kan als ‘branchevereniging’ veel meer druk zetten op samenwerking en conformiteit in standaards. Een van de aanbevelingen uit het rapport is om vaker gezamenlijk aan te besteden en in te kopen. Gemeenten moeten collectief meer geld vrijmaken voor aanschaf, implementatie en beheer van ICT. Er is maar een handjevol gemeentebestuurders die dit soort zaken in samenhang benadert. Vaak vinden zij daarvoor dan nog te weinig weerklank om druk te kunnen zetten op bestuurlijke keuzes over de inzet van ICT. Ontwikkelen van instrumentarium moet voortkomen uit het beleid en de beleidskeuzes van het kabinet. Instrumenten moeten niet als doel op zich worden neergezet, maar er moet altijd een relatie zijn met de hoofdonderwerpen van beleid. Waaróm bijvoorbeeld de persoonlijke internetpagina, waaróm eigenlijk basisregistraties? Omdat die – kennelijk – passen bij beleidsprioriteiten. Uitvoerbaarheid De commissie verwijst naar de Code Interbestuurlijke Verhoudingen en naar de Informatiekundige Uitvoeringstoets die EGEM heeft ontwikkeld. Die zal ook bestuurlijk verder gebracht moeten worden. Wat strategisch wordt afgesproken, moet ook tactisch worden vertaald in haalbare doelstellingen. In de voortrajecten moet veel meer rekening gehouden worden met uitvoerbaarheid. Kortom: betere regie en strakkere planning, die voldoende tijd en capaciteit vrijmaakt voor de implementatie. Mooie woorden dus, van Wallage en Postma. Maar hebben wij dat niet eerder gehoord? Het wordt nu tijd voor het nemen van bestuurlijke verantwoordelijkheid. Meer weten? Het rapport van de Commissie Wallage-Postma, getiteld Het uur van de waarheid, over regie en sturing van de elektronische overheid, is te vinden op www.e-overheid.nl Bestuurders moeten door een informatiekundige beter worden aangestuurd. Reageren? mijnmening@procesendocument.nl
Page 1 and 2: & Proces ocument VAKBL A D VO O R D
Page 3 and 4: s ent &Corné 33 Ontkoker ook de in
Page 5 and 6: P R O C E S & D O C U M E N T • J
Page 19 and 20: K A F K A B R I G A D E P R O C E S
Page 25 and 26: D O S S I E R : K C C P R O C E S &
Page 31: P R O C E S & D O C U M E N T • J
Page 36 and 37: H E L D E R H A A G S P R O C E S &
Page 38 and 39: De Grondwet voor iedereen toegankel
Page 46 and 47: O P D R A C H T G E V E R S C H A P
Page 48 and 49: Tijdschrift Overheidsdocumentatie O
Page 52: INFORMATIEMANAGEMENT Digital displa

Wat is die werkelijkheid toch moeilijk! Antwoord op alle vragen ... - Sdu

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?