afst.bundel 8 MEI 07 - Technische Universiteit Eindhoven

Begrippen uit de speltheorie en onderhandelingstheorie zijn
gebruikt om de situatie die zo ontstaat te beschrijven.
De opdrachtgevende partij is als uitgangspunt genomen en zijn
onderhandelingspositie wordt geschetst aan de hand van
9 variabelen:
- De mate waarin er tijdsdruk bestaat;
- De mate waarin de vertegenwoordiger van de opdrachtgever
verbonden is aan de lijnorganisatie van deze opdrachtgever;
- De mate waarin de opdrachtgever over reële opties beschikt;
- Hoe hoog de opdrachtgever het bestaande afbreukrisico
inschat;
- Hoe hoog de huidige waarde van het gebouw nog is;
- Hoe de relevante kennis is verdeeld tussen opdrachtgever en
opdrachtnemer;
- Of de opdrachtgever een positieve of negatieve marktreputatie
heeft;
- Of de opdrachtgever wel of geen relevante ervaring heeft;
- Of de opdrachtgever wel of geen belang heeft bij toekomstige
samenwerking met de opdrachtnemer.
Bovendien wordt onderscheid gemaakt tussen een traditionele
situatie, met meerdere losse contracten met al dan niet verschillende
opdrachtnemers, en een geïntegreerde situatie met slechts
één opdrachtnemend consortium. Met deze 10 variabelen bleken
1024 unieke situaties mogelijk, die door middel van vignetten
aan de respondenten (ervaren adviseurs die de rol van
opdrachtgever moesten aannemen) werden voorgelegd.
Bij een gebrek aan historische data, door het nog kleine aantal
projecten, vormden deze fictieve cases de dataset.
Hen werd vervolgens gevraagd om de situatie op drie punten te
beoordelen:
- Kans dat tot een akkoord over de wijziging wordt gekomen;
- De voorwaarden waaronder dit akkoord er zou komen;
- De snelheid waarmee dit akkoord er zou komen.
De resultaten die uit de toegepaste meervoudige regressieanalyse
naar voren kwamen, laten zien dat niet elk van de 10
genoemde variabelen even belangrijk is voor de mogelijkheden
van een opdrachtgever om inderdaad zijn contract/gebouw te
wijzigen. Bovendien zijn niet alle gevonden verbanden even
goed beïnvloedbaar door een opdrachtgever.
De resultaten lieten een voorzichtige bevestiging zien dat er
inderdaad twijfel onder de respondenten bestond over de
flexibiliteit van DBFMO contracten. Daarnaast bleken vooral het
hebben van reële opties en het voorkomen van tijdsdruk een
positieve invloed te hebben op de onderhandelingspositie van
een opdrachtgever. Drie aanbevelingen zijn op basis hiervan
gedaan:
- Een minder geïntegreerd contract (zoals DBMO) zou de twijfel
wellicht verminderen. Door het wegvallen van allerlei
financieringsconstructies is dan misschien meer mogelijk.
Afgewogen moet worden of dit opweegt tegen het gebrek aan
financiële prikkels voor het consortium.
- Market testing, waarbij voor een wijziging een nieuwe uitvraag
wordt uitgeschreven, zal een relevanter middel moeten
worden. De opdrachtnemer moet vertrouwen dat hij bij deze
uitvraag wint van losse aanbiedingen, als de opdrachtgever dit
middel vaker inzet.
- Tot slot is het belangrijk om kennis te verankeren en geen
"adviseur-gedreven" organisatie in te stellen. De menselijke
kant werd beschouwd als erg belangrijk en door het continu
eren van kennis zullen de mogelijkheden beter en eerder
bekend zijn bij betrokkenen.
afstudeerbundel faculteit bouwkund3
29