afst.bundel 8 MEI 07 - Technische Universiteit Eindhoven

Afbeelding 2 De Timmerfabriek aan de Boschstraat
Afbeelding 3 Tentoonstellingsroute en dienende elementen in de
Timmerfabriek
afstudeerbundel faculteit bouwkunde
Afbeelding 5 Begane grond; route en dienende elementen
Kunstenaars van verschillende disciplines worden in de
Timmerfabriek samengebracht. De beginnende kunstenaar die
een kunstopleiding heeft afgerond, krijgt zo de mogelijkheid
zich, binnen het collectief, individueel verder te ontwikkelen.
Hij mag voor een periode van één jaar gebruik maken van de
aangeboden collectieve faciliteiten (werkplaatsen, lezingruimten
en begeleidingen) en de individuele atelierwoning.
Met name de ontmoetingen met andere kunstenaars en het kunnen
tentoonstellen van product en proces zal van grote betekenis
voor de kunstenaar zijn. Het verblijf in de Timmerfabriek
wordt dan ook beschouwd als een kans voor de kunstenaar.
De doorstroming van gebruikers, maar ook het verlangen naar
individualiteit binnen het collectief, vraagt voor een flexibele
benadering van de atelierwoning.
Gebaseerd op de theorie van Bernard Leupen2; kader en generieke
ruimte, is er een onderscheid gemaakt in een permanent
en veranderend onderdeel. Het kader dat bestaat uit de bestaande
draagconstructie; de stalen kolommen- en balkenstructuur en
de bakstenen gevel, is het permanente deel.
De tentoonstellingsroute, die de bezoeker door het gebouw gaat
leiden, maar ook de scheiding tussen bezoeker en kunstenaar
definieert, is ontworpen aan de hand van de bestaande karakteristieken
van de Timmerfabriek. Deze route sluit op een eigen
manier aan op de rationele structuur, maakt gebruik van de
bestaande vides en stuurt de blik van de bezoeker, waarbij de
aandacht wordt gevestigd op de “hoogtepunten” van de
Timmerfabriek.
De tweede laag wordt gevormd door de dienende elementen.
Deze zijn toegevoegd om alle nieuwe functies, nodig om de
Timmerfabriek als kunstbroedplaats te laten functioneren,
onder te brengen. Door het clusteren van deze functies, nemen
deze zo min mogelijk ruimte van de Timmerfabriek in beslag en
definiëren deze de vrije gebruiksruimte voor de kunstenaar.
Afbeelding 6 De atelierwoning met dienend element
Op begane grond zijn deze elementen ingezet om de verschillende
werkplaatsen in te delen. Op de eerste verdieping, waar
zich de atelierwoningen bevinden, werken ze woningscheidend,
waardoor elke kunstenaar een woning krijgt met een “eigen”
travee van het sheddak. Het dienende element dat is vormgegeven
als een stalen frame, biedt ruimte aan de individuele wensen
van de kunstenaar. Deze is als een kast die flexibel en op
eenvoudige wijze door de kunstenaar met standaard elementen
ingevuld kan worden. Zowel de keuken, de douche als het bed
kunnen binnen dit frame opgenomen worden. Een schuifsysteem
van stalen persrooster-panelen sluit deze zone af en
definieert deze als zich repeterende en herkenbare elementen.
Ze zorgen voor een industrieel karakter en filteren het zicht op
de achterliggende, noodzakelijke functies. Daarnaast maken ze
snelle en eenvoudige bevestigingen mogelijk, voor het ophangen
van een schilderij of jas. De achterliggende functies zijn te
gebruiken na het verschuiven van panelen, dat plaats kan vinden
door het openvouwen van twee panelen.
Flexibiliteit en identiteit komen tot uiting in de vrije gebruiksruimten
en de mogelijkheid het stalen frame naar eigen wens
in te vullen. De kunstenaar kan met behulp van confectie een
maatpak creëren. “De kunstenaars zijn zelf verantwoordelijk
voor de chaos die ik op het einde wil zien.” [Beecroft, V.3]
In zijn shed, kan de kunstenaar doen en laten wat hij wil,
net als in het kleine schuurtje achter in de tuin...
[1] Willems, M.H.P.M. (2004) A house is not a car . Eindhoven;
Technische Universiteit
[2] Leupen, B. (2002) Kader en generieke ruimte; een onderzoek naar de
veranderbare woning op basis van het permanente. Rotterdam;
010 Publishers
[3] Vermassen, J. (2005) Tableau Vivant op hoge hakken, Vanessa Beecroft.
Snoecks 05. pag.224-233
45