Deelrapport 2: De weg naar Haren - Universiteit Twente

9. Conclusies en aanbevelingen9.1 InleidingDit hoofdstuk bevat de hoofdconclusies en de beleidsaanbevelingen die voortkomen uit ditdeelrapport. We vatten nog eens kort samen wat nu de belangrijkste conclusies zijn met betrekkingtot de fysieke mobilisatie van jongeren naar het feest in Haren op 21 september, de rol die de socialemedia hierbij gespeeld hebben, de rol van de massamedia, de interactie tussen de media en decommunicatie van de autoriteiten. Voor de beleidsaanbevelingen nemen we enige ruimte want zijvolgen niet altijd rechtstreeks uit de resultaten die vooral gericht waren op verklaring en niet opverandering. Deze aanbevelingen hebben de status van discussie.9.2 Flashmobs in de hedendaagse samenleving‘Haren’ was een van de grootste voorbeelden van een flashmob dat we tot nu toe in Nederlandgekend hebben. Eerder waren er al tamelijk grote oproepen om elkaar te ontmoeten vanvoetbalhooligans en dergelijke in weilanden maar die waren niet zo wijdverspreid en in de mediaaangekondigd als Haren. ‘Haren’ zal zich hoogstwaarschijnlijk niet een tweede keer in dezelfde vormvoordoen. Gelijksoortige mobilisaties via moderne communicatiemiddelen zoals sociale media zijnechter wel te verwachten, en dit in toenemende mate. De inhoud van deze mobilisaties zal variërenvan feesten, festivals, bijeenkomsten van fans en sneeuwbalgevechtenen, veelal zonder vergunning,via demonstraties voor een sociaal of politiek doel tot plunderingen en oproepen tot rellen.In een zeer dichtbevolkt land met een hoge mediadichtheid kunnen dergelijke mobilisaties snel eenmassale omvang aannemen. Nu lag Haren nog in een relatief dun bevolkt deel van het land. Laat zichraden wat er gebeurd was als ‘Haren’ in de Randstad gelegen had. In veel gevallen is de omvang vandergelijke mobilisaties onvoorspelbaar. Alleen goede kennis van de sociale media, of andere nieuwemedia en veel kennis van het betreffende sociale, culturele of politieke fenomeen kan hierbij helpen.Deze flashmobs stellen de samenleving voor twee fundamentele problemen. Ten eerste zijn zij, en desociale media die hen mogelijk maken snel, terwijl de instituties van de samenleving die hiermeegeconfronteerd worden langzaam zijn. Laatstgenoemden zijn vrijwel altijd te laat in hun reactie. Hettweede fundamentele probleem is dat de flashmobs ongereguleerd zijn en meteen botsen op degang van zaken in ons overgereguleerde land. Voor zo ongeveer alles moet een vergunningaangevraagd worden in dit land. Organisatoren van evenementen zijn in beginsel verantwoordelijkvoor alle gevolgen en dienen zelf voor de veiligheid te zorgen met particuliere beveiliging of verzoektot politiebijdrage.Hoe moet een overheid hierop reageren? Het gevaar van een overreactie is levensgroot. Hetovergrote deel van de flashmobs is volstrekt onschuldig, maar dit is niet altijd gemakkelijk tebeoordelen. Een overreactie, alleen al uit voorzorg betekent veel meer politie-inzet dan noodzakelijkis. Initiatiefnemers en organisatoren in de sociale media zullen in toenemende mate aansprakelijkgesteld worden voor de (vermeende) gevolgen van hun daden. De kans bestaat daarom dat tenaanzien van het internet in de toekomst meer beperkende eisen gesteld worden aan oproepen omcollectief iets te doen dan in de maatschappij daarbuiten. Alleen al omdat deze oproepen veelzichtbaarder zijn. Hiermee zouden de burgerrechten van vrijheid van bijeenkomst en vanCOMMISSIE ‘proJeCt X’ HareN | 117