Deelrapport 2: De weg naar Haren - Universiteit Twente

• Een feest dat plaatsvindt in een huis in een dure villawijk• Een feest dat ongevraagd wordt georganiseerd via online invitaties• Een feest waarbij men zich steeds afvraagt hoeveel mensen er zullen komen; hoe meer er komen,hoe groter het succes• Een feest dat gestimuleerd wordt door overvloedig drugs- en alcoholgebruik met een kabouter alssymbool• Een feest dat zo groot wordt, of zodanig uit de hand loopt dat er grote aandacht komt van demedia• Een feest waarbij de politie optreedt maar geen effect heeft• Een feest waarin de autoriteiten weifelend handelen en krom rechtspreken• Een feest met vuur en of vuurwerk• Een feest met water of zwembaden om te blussen.Het is niet moeilijk hierin elementen te zien die zich hebben voorgedaan bij Project X Haren en zijnaanloop. Men zou in de verleiding kunnen komen om Project X Haren als een voltooiing van eenfilmscript te zien. Vrijwel alle elementen hebben zich in Haren afgespeeld. Alleen de verlossendewaterkanonnen om het feestje te blussen zijn uitgebleven.2.3 Virus of imitatie?In verhalen en commentaren op het internet heet het dat het Project X concept viraal is gegaan. In ditverband worden veel metaforen en analogieën uit de biologie overgenomen. Er wordt gesproken vanvirussen en besmettingen en zelfs gebruik gemaakt van het speculatieve begrip meme. Dit is eeneenheid van cultuur of cultuuruiting die zich zou voortplanten als de genen in een organisme. Met ditbegrip trachten sommigen de snelle verspreiding van concepten, roddels, nieuwtjes en hypes teverklaren. Hier zou het dan dus gaan om de verspreiding van het Project X concept als meme. Het iseven verleidelijk als misleidend om deze begrippen te hanteren. De vergelijking met de biologie gaatmank omdat het bij besmettingen en genetische voortplanting handelt om volledig onbewusteprocessen. Bij cultuur is de verspreiding op zijn minst gedeeltelijk bewust. Bovendien zijn demechanismen van verspreiding in menselijk gedrag van een totaal andere aard dan in demicrobiologie.In de gedragswetenschap spreken we misschien van imitatie van gedrag en het doorgeven vaninformatie en communicatie. Die mechanismen kennen we. Aspecten van het Project X conceptkunnen zijn geïmiteerd door jongeren bij het organiseren van evenementen. De film en zijnbeschreven aspecten kunnen worden geconsumeerd als informatie en als aantrekkelijke ideeën. Inde snelle digitale communicatiekanalen van deze tijd kunnen zij worden besproken en een bron vaninspiratie en snelle verspreiding vormen.2.4 De impact van Project XDat wil niet zeggen dat dit ook massaal is gebeurd. Dat zal empirisch bewezen moeten worden.Verderop in dit rapport komen we tot de conclusie dat het Project X concept slechts van ondergeschiktbelang is geweest in de mobilisatie van Haren. Het heeft het gebeuren zijn naam gegeven.Een relatief kleine minderheid van Facebook-gebruikers geeft in zijn berichten duidelijkeverwijzingen naar elementen van Project X. ‘Haren’ is zo massaal geworden dat het Project Xconcept lijkt te zijn verwaterd in de bredere Nederlandse evenementen- en jongerencultuur.COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 11