Rapport 'Het EPD voorbij?' - School voor Openbaar Bestuur

projecten. Dat beeld, wat ook in de media rijkelijk aanwezig is 489 , is onjuist. Het EPD is technischgereed. Het EMD en het WDH waren ten tijde van de stemming in de Eerste Kamer operationeel. Tentijde van het besluit van de Eerste Kamer waren er 4.396 zorgaanbieders op het LSP aangesloten enwaren inmiddels 8,7 miljoen BSN gekoppeld. 490 Tegelijk laat zich vaststellen dat er geen EPD is op hetmoment dat dit onderzoek verricht is. De redenen voor het op dit moment niet bestaan van een EPDliggen echter niet in het technische realisatieproces, in de technische ontwikkeling of in hetimplementatieproces. Die projectmatige realisatie van het EPD is op zich succesvol volbracht. Dieredenen dienen veeleer te worden gezocht in het besluitvormingsproces zelf dat zich rondom hetEPD heeft voltrokken.De nadruk op het implementeren heeft de ruimte voor de meer strategische reflectie echter wel inde weg gestaan. Of anders gezegd, de eenzijdige nadruk op de realisatie van ‘het EPD’ heeft departijen belemmerd in het stellen van de strategische vraag welk EPD geïmplementeerd werd. En deproblemen met de realisatie van het EPD zijn bovendien nooit direct en formeel met diefundamentele vraag verbonden. Tegenslag en tegenkracht zijn steeds verklaard vanuit het model vande implementatie. Let wel, dat gaat niet alleen over het handelen van het ministerie, ook develdpartijen zijn zich steeds meer gaan gedragen als partijen in een implementatieproces. Stappendie VWS meende te hebben gezet, bijvoorbeeld door partijen te verbinden aan eenuitgangspuntennotitie, werden door veldpartijen weer ongedaan gemaakt of in volgende ronden vanhet proces gerelativeerd. Partijen waarvan VWS meende ‘ze aan boord te hebben’ wachtten inwerkelijkheid af waar het ministerie mee zou komen om vervolgens op deelaspecten verder teonderhandelen. En signalen die het begin leken te zijn van een discussie over uitgangspunten,werden uiteindelijk binnen het realisatieproces gekanaliseerd. Denk bijvoorbeeld aan de brief van degezamenlijke koepels in 2008 die vraagt om temporisering van het implementatieproces en hetverkennen van alternatieven op regionaal niveau. Het ministerie probeert die weerstanden steedsbinnen de eigen kaders een plaats te geven, wat de betrokkenen het gevoel geeft te weinig gehoordte worden, omdat zij juist die kaders ter discussie hadden willen stellen. Het ministerie heeftondertussen het gevoel dat het binnen het implementatieproces maximaal ruimte geeft voor – inhun perspectief – ‘nieuwe eisen’ van eerder al gecommitteerde partijen. Uiteindelijk is iedereenontevreden.Doordat een strategische visie op de betekenis van het EPD vanaf het begin als gegeven werdverondersteld en de inspanningen van het ministerie van VWS zich volgens het ministerie richtten ophet implementeren van het EPD zoals door het veld bedoeld, was er maar heel beperkt ruimte voorreflectie. Zelfs nadat via de amendering in de Tweede Kamer het EPD in de praktijk volledig vangedaante wisselde (van dossier voor de patiënt naar dossier van de patiënt) bleef een dergelijkediscussie uit. Dat blijft een moeilijk verklaarbare ontwikkeling. Onduidelijk is waarom partijen datmoment niet hebben aangegrepen voor een herijking van hun positie en een reflectie op het proces.Eén verklaring is dat de verschillende partijen het strategische karakter van het moment niet hebbenherkend, of dat zij het hebben onderschat. Een andere mogelijkheid is dat ze de mate van consensusover de invulling van het fenomeen ‘belang van de patiënt’ hebben overschat, waardoor de489 NRC Handelsblad (2011). Het zoveelste digitale debacle. 30 maart 2011 en URL: www.nu.nl (2011). GroteICT-projecten gedoemd te mislukken. 25 mei 2011. Geraadpleegd op 2 november 2011.490 Schippers, E.I. (2011). Reactie moties 29 maart en 5 april. Den Haag, 11 april 2011.133