Rapport 'Het EPD voorbij?' - School voor Openbaar Bestuur

elangen en verantwoordelijkheden op zoek te gaan naar gedeelde belangen en gedeelde ruimte.Lange tijd was de gedachte – in veel beleidsdomeinen – dat de overheid dat zou kunnen: dat er ineen hiërarchisch sturingsmodel op centraal niveau een oplossing bedacht zou kunnen worden die,met de juiste stappen van inspraak, meedenken en informeren, door alle partijen gedragen zoukunnen worden. Het EPD laat zien dat als daartoe de verschillende partijen niet een intrinsiekebereidheid voelen, dit een onmogelijke opgave is. In die zin is de allerlaatste fase van het EPD – diezich formeel bovendien buiten de door ons onderzochte periode bevindt – veruit de meestinteressante: hier nemen partijen in het veld hun eigen verantwoordelijkheid, wordt de minister doorde Tweede Kamer in positie gebracht om daadwerkelijk te ondersteunen (zonder te duwen entrekken) en geeft de Eerste Kamer aan onder welke voorwaarden deze akkoord gaat – wat voor departijen de begrenzing van hun speelveld aangeeft. Vervolgens realiseren partijen het EPD zelf, metde minister als ondersteunende en bekrachtigende partij, die aan het einde van het proces metrelatief beperkte financiële inzet het laatste zetje kan geven. Dat is een manier van organiseren dievolgens ons de toekomst van het zorgveld goed weergeeft.De paradox in het voorgaande is er in gelegen dat het zelf doen in het veld mogelijk is geworden doorde rol die de overheid in al die jaren heeft gespeeld en de technische en infrastructureleontwikkelingen die daarin hebben plaatsgevonden. Het EPD lijkt dus ook aan te tonen dat er op hetniveau van de ontwikkeling van onderliggende infrastructuur voor de overheid nog wel een hoofdrolligt. Het hebben van een regierol omvat een niveau van complexiteit en een voorinvestering diemoeilijk van het veld zelf te verwachten is. Juist in die fase zou de overheid dus voorop moetenblijven lopen. Belangrijk is hierbij dat de infrastructuur niet volledig door de overheid hoeft te zijnbepaald, maar dat deze juist nog bewerkbaar is naar de wensen van veldpartijen. In het geval van hetEPD liep het uiteindelijk onbedoeld en min of meer bij toeval langs deze weg. In de toekomst zou dielijn mogelijk meer structureel moeten worden.Eén en ander roept wel een bijzondere conclusie op: het EPD is er straks, maar het is niet af. Hetkomt ook nooit af, omdat de kern van de gekozen richting is dat het zich in de praktijk verder zalmoeten ontwikkelen. De ontwikkelingsgang van het EPD zal de ‘real life’ ontwikkelingen in de zorgzelf moeten volgen, ondersteunen en mogelijk maken. Dat zal per definitie een continu proces zijn.Daarmee lijkt uitgesloten dat de discussie over het EPD nu voorbij is. Het EPD zal gezien devoorgeschiedenis met regelmaat – en misschien zelfs georganiseerd – moeten worden opengebroken,herzien, opnieuw ter discussie worden gesteld en op delen waarschijnlijk ook herbouwd.Na de eerste grote stappen die nu zijn gezet is het niet ondenkbaar dat de komende jaren een procesvan incrementele vernieuwing, met kleine stappen en soms nieuwe verhitte discussies, wordtingezet. Wij voorzien dat dit model in meer domeinen van de zorg in de toekomst realiteit zalworden. Het zal van alle partijen de nodige aanpassing vragen om op deze nieuwe wijze met ‘groteprojecten’ om te gaan.148