Rapport 'Het EPD voorbij?' - School voor Openbaar Bestuur

Het ‘regie voeren’ over een realisatieproces in een veld met een groot aantal partijen zoals deLandelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij totbevordering der Geneeskunst (KNMG), maar ook het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP),blijkt een moeizaam proces – zeker ook gezien het besluitvormingsverloop in de Tweede en de EersteKamer. Niet in het minst omdat het EPD alles behalve een eenduidig fenomeen is. Onder de diversebetrokken partijen bestaat er geen overeenstemming over wat het nu precies is, wat het wel of nietmoet kunnen en voor wie het nu eigenlijk bedoeld is. Het EPD is niet iets tastbaars met afgebakendeen bekende kenmerken en toepassingsmogelijkheden. De verschillende partijen geven vanuit huneigen uitgangspunten en belangen een andere invulling aan het EPD. Te midden van de verschillendeopvattingen over wat het EPD is en zou moeten zijn, en de vele uiteenlopende belangen die met dezorgverlening gemoeid zijn, blijkt het voor VWS niet eenvoudig overeenstemming te bereiken of tebehouden tussen betrokkenen. VWS heeft weliswaar geprobeerd de diverse partijen te betrekken bijhet ontwikkelingsproces van het EPD, maar met name de zorgveldpartijen voelen zich desondanksonvoldoende gehoord. Volgens hen krijgt de betrokkenheid vanuit VWS vorm op een manier dievoelt alsof ze meegetrokken worden in het proces van VWS. Partijen worden weliswaargeïnformeerd over nieuwe stappen, exact volgens de vereisten van de afgesproken procedure. Maardaarmee ontstaat bij hen in de praktijk niet een gevoel van mede-eigenaarschap over het proces, laatstaan van werkelijke commitment voor wat betreft het EPD. Integendeel. VWS slaagt er onvoldoendein om de betrokken partijen op één lijn te krijgen en mee te nemen tijdens de ontwikkeling van hetEPD, zo laat de analyse van het besluitvormingsproces zien.Vanuit de steeds centraler wordende positie die in het besluitvormingsproces aan VWS wordttoegedacht komt het departement tijdens de onderzochte periode alsmaar meer in de rol van ‘kopvan Jut’ terecht: toegeven aan de ene partij wekt tegenstand op bij een andere partij. Als VWSbijvoorbeeld besluit te gaan werken aan het realiseren van een landelijk EPD – daartoe onder meeraangespoord door onderzoeken van het CBP en de IGZ die laten zien dat het huidige regionale EPDniet veilig zou zijn – groeit de weerstand bij zorgveldpartijen die juist tot een EPD op regionaal niveauwilden komen. En als VWS de Tweede Kamer wil bedienen door moties uit te voeren omtrent desnelheid van de implementatie van het EPD, leidt juist die voortvarendheid tot weerstand bij dezorgveldpartijen en de Eerste Kamer. Tegenstand manifesteert met name ook na de verzending vande informatie- en bezwaarbrief aan alle huishoudens door VWS op 1 november 2008. Voor VWSvormt de brief op dat moment een logische stap in het implementatieproces, ingegeven door dewens zo transparant mogelijk te handelen richting de burger. De burger dient zo goed mogelijk teworden geïnformeerd over de ontwikkeling van het EPD nu de landelijke realisatie snel naderbijkomt. Hoewel de Tweede Kamer formeel over de brief geïnformeerd is, wordt van daaruit grotekritiek geuit op met name de regeling om bezwaar te kunnen maken. Dit zet ook de toon in deTweede Kamer in het verdere besluitvormingsproces. Er worden verscheidene moties ingediend,waarin steeds meer wordt aangestuurd op een EPD dat niet alleen voor maar vooral ook van depatiënt is.De brief leidt bij de zorgveldpartijen tot veel ergernis, omdat zij van mening zijn dat er sprake is vaneen verkeerde timing. In hun beleving is de besluitvorming over het EPD nog niet zo ver om reeds tekunnen spreken over een landelijke uitrol, laat staan om in dit stadium de burger al te informeren.Dat VWS de gehanteerde planning toch aanhoudt, zorgt ervoor dat de verhouding tussen hetministerie en de LHV en de KNMG negatief beïnvloed wordt. In het verdere besluitvormingsproces7