Rapport 'Het EPD voorbij?' - School voor Openbaar Bestuur

wijzigt. De zorgveldpartijen zien zichzelf niet langer als realiserende partijen. De strijdigheden diepartijen onderling hadden verplaatsen zich naar het bordje van het ministerie. De weerstand richtzich niet langer op de andere partijen in het zorgveld, maar op de minister: die wordt nu immersgeacht de onderlinge spanningen op te lossen.Daar komt bij dat in de loop van het realisatieproces de initiële euforie over de mogelijkheden vanICT wordt getemperd, zeker wanneer meer inzicht ontstaat in de keerzijde en de risico’s ervan. Naasthet oorspronkelijke idee van informatie-uitwisseling om te komen tot betere zorg, wordt nu ook hetbelang van veiligheid en aansprakelijkheid scherp (h)erkend. Wanneer in de media beelden wordenopgeroepen over een EPD dat niet veilig zou zijn, is VWS onvoldoende in staat om de regie te houdenover de onduidelijke en voor sommigen verwarrende beeldvorming omtrent het EPD. Dat valt medeterug te voeren op de keuze van het ministerie om ten aanzien van het EPD richting de media slechtseen reactieve rol te spelen.Er ontstaan zodoende gedurende het besluitvormingsproces uiteenlopende opvattingen over hetEPD, waarbij onder meer relevant is het onderscheid tussen een EPD van of voor de patiënt. Bij eenEPD van de patiënt gaat het om de vastlegging van toegangsrechten en kan de patiënt zelf bepalenwie er wat wel en niet kan zien in diens dossier. Bij een EPD voor de patiënt zijn belangrijkeoverwegingen dat de uitwisseling van informatie onder regie van de patiënt zelf niet zonder risico is,bijvoorbeeld omdat de patiënt zonder begeleiding en uitleg van de zorgverlener inzicht in de eigenmedische gegevens verkeerde conclusies zou kunnen trekken. Dergelijke uiteenlopende invullingenhebben ertoe kunnen leiden dat een gedeelde erkenning van patiëntenbelangen bij het EPD nietverbindend maar juist verdelend uitwerkte. In dat licht dient ook de regierol van de minister teworden geïnterpreteerd. Die is sterk gericht geweest op realisatie van het EPD en veel minder op deexplicitering van de uiteenlopende overwegingen die verschillende partijen hadden en het verbindenvan de (soms tegengestelde) achterliggende belangen. Zo is het EPD uiteindelijk een arena gewordenwaarin over schijnbaar onverenigbare verschillen in inzichten en opvattingen moest wordenonderhandeld – wat uiteraard niet lukte.ImplementatieHet ministerie heeft de besluitvorming rond het EPD vooral als realisatieproces opgevat en zichhierbij gericht op de technische ontwikkeling die tussentijds op gezette momenten gemonitord,geëvalueerd en geaudit kon worden. De voortgang van het EPD project is in opdracht van hetministerie veelvuldig onderzocht en die onderzoeken zijn gebruikt om lessen uit te trekken. Hetministerie heeft zich moeite getroost om gaandeweg het traject te leren van en over de eigeninbreng, waarbij evenwel steeds de technische realisatie centraal stond. Het is precies daaromoverigens ook onjuist het EPD zomaar af te doen als het zoveelste digitale debacle dat gedoemd zouzijn te mislukken. In operationele zin is de ontwikkeling van het EPD als redelijk geslaagd aan temerken. Het doel om een operationeel EPD met landelijke dekking te ontwikkelen en draaiende tekrijgen is goeddeels bereikt. De projectmatige realisatie van de voor het EPD benodigde ICTinfrastructuuris op zich succesvol volbracht.Maar precies hier ligt meteen ook de beperking van de wijze waarop VWS de eigen betrokkenheidheeft ingevuld, namelijk vanuit de gedachte dat het EPD eerst en vooral een implementatie- enrealisatieproject zou zijn. De nadruk op implementeren heeft ruimte voor een meer strategische9