6 | 2019 Europoort Kringen Magazine

16
EUROPOORT KRINGEN
juni - 2019
heb er affiniteit mee. Ik weet nog goed dat in 2015
de VPRO bij mij langskwam voor het programma
Tegenlicht. De redacteur vroeg mij waarom wij
eigenlijk wilden innoveren. Ik antwoordde dat wij
heel lang de grootste haven van de wereld waren,
maar in volume zijn de Chinezen ons voorbij, net
als Singapore. Dan moet je een ander doel hebben.
Ineens realiseerde ik mij dat we dan de slimste
haven willen zijn. We willen zorgen dat wij voorop
lopen, dat wij degene zijn die de energietransitie
vormgeven, dat wij laten zien hoe je digitalisering in
de nautische en logistieke sector in de praktijk brengt.
Dat begrip ‘de slimste haven’ werd meteen de titel
van de documentaire. Vervolgens noemen wij ons
tot de dag van vandaag ‘the smartest port’ in onze
uitingen, zijn we dat begrip gaan laden met allerlei
activiteiten en is het een manier geworden om ons aan
de buitenwereld te presenteren. Het inspireert ook.”
Wat spreekt je in innovatie aan? Er mislukt
tenslotte veel in innovatietrajecten. Wat maakt
het dan toch leuk?
“Dat vind ik lastig om te zeggen. Innovatie doet iets
met mensen. Je hebt leuke conversaties; het creëert
een lach op je gezicht. Bij innovatie maken wij gebruik
van de laatste technologieën, of dat nou internet of
things is, blockchain of artificial intelligence. Toch is
technologie secundair. Het gaat om de creativiteit
die nodig is om de technologie voor de klant te laten
werken. Blockchain is een fantastische technologie,
maar uiteindelijk gaat het niet om die technologie.
Alles wat je met blockchain kunt realiseren, kun je
ook met een andere technologie doen. Het enige
wat blockchain doet, is zorgen dat klanten, bedrijven
en organisaties met elkaar gaan praten over wat
er samen beter zou kunnen. Blockchain is eerder
een aanleiding voor verbetering dan een oorzaak.
Dat vind ik gaaf. Ik geniet niet van de technologie
op zich. Ik geniet van wat de innovatie doet met
mensen en bedrijven. Ik vind het moeilijk onder
woorden te brengen, dat merk je wel. Het heeft iets
met mensen, arbeidsvreugde en genot te maken.”
Allard Castelein heeft gezegd: innoveren is
goed, maar wel boven de waterlijn. Waarmee
hij aangeeft dat bedrijven die innoveren
tegelijkertijd de boel draaiende moeten
houden. Is het niet veel makkelijker om van nul
af aan met iets nieuws te beginnen?
“Het heeft voor- en nadelen. Als je met vijf man in een
garage begint, los van een groot bedrijf, heb je veel
meer flexibiliteit, minder risico dat er in het bestaande
bedrijf mis gaan en meer vrijheid om te opereren.
Maar als je gaat opschalen kun je niet profiteren van
het bedrijf dat er al is. Ik heb groot respect voor al die
start-ups die op die manier zijn begonnen, maar het
zijn er natuurlijk maar een handvol die op die manier
tot een gigant zijn gegroeid. Dat kun je vergelijken met
het winnen van de Lotto. Het proces om een gevestigd
bedrijf door middel van zo’n start-up-achtig proces
in transformatie te brengen is veel interessanter.
Veel complexer ook, veel moeilijker te vatten dan
hoe je een start-up van nul naar oneindig brengt.”
Wat is de waarde van PortXL?
“Heel groot, vind ik. Je kunt het op verschillende
manieren meten. Een voor de hand liggende meting
is dat we inmiddels vijftig innovatieve bedrijven op
een heel intensieve manier hebben laten kennismaken
met het Rotterdamse havenbedrijfsleven. En vice
versa, het bedrijfsleven heeft kunnen kennismaken
met start-ups die ze anders nooit hadden ontmoet.
Maar heeft het ook daadwerkelijk waarde gecreëerd?
Geen van die vijftig bedrijven heeft de schaal die
bijvoorbeeld Ampelmann heeft, een voorbeeld van
een heel innovatief bedrijf dat van nul naar heel groot
is gegroeid. PortXL zorgt dat innovatieve bedrijfjes
in contact komen met grote bedrijven als Van Oord,
Boskalis of Vopak. Die bedrijven worden een stukje
innovatiever. Dat kleine bedrijf is ontzettend blij dat ze
samen met een bedrijf van naam aan de slag kunnen
om een innovatie te realiseren. Ook kunnen zij dat
weer als springplank gebruiken. Op die manier help
je elkaar. Dat is heel moeilijk direct te meten. Maar
de indirecte spin-off is duidelijk zichtbaar. We zijn
inmiddels aan de vierde editie bezig, hebben meer
deelnemers en sponsoren dan ooit, het programma
draait in Antwerpen, Singapore en we staan op het
punt in Italië iets te doen. Het heeft echt succes.”
Waarom draait PortXL in Antwerpen? Dat
is toch een concurrerende havenstad? Wat
hebben jullie eraan om ze daar wijzer te maken?
“Dat is een heel terechte vraag die wij onszelf ook
hebben gesteld. Ik sprak erover met Paul Verheul [coo,
red.] van Van Oord, een bedrijf dat voor Rotterdam
heel belangrijk is en een steunpilaar voor PortXL is
geweest. Wij hebben elkaar echt even aangekeken.
In Antwerpen zit niet alleen Port of Antwerp, maar
ook DEME aan tafel. Willen we dat wel? Maar we
hebben ons gerealiseerd dat wanneer wij een hek om
innovatie zetten, er niets meer uitgaat maar er ook
niets meer binnenkomt. Je moet dat hek openen. Je
voordeel bereik je als je het beter, slimmer, handiger,
eerder dan je concurrenten doet. Ik geloof dat Paul ook
“Uiteindelijk kun je het hele proces
veel efficiënter maken als je data met
elkaar deelt”