2024-03 Opleiding & Carrière #2

30 januari 2024
7
Herstelproject Markkanaal
met succes afgerond
De afgelopen maanden is de bodem van het Markkanaal hersteld. Het
werk is in opdracht van Rijkswaterstaat en zonder al te veel hinder voor de
vaarweggebruikers, met succes uitgevoerd door aannemerscombinatie
Hakkers-Beens.
NIET GESNEDEN IN DUITS
VAARWEGENBUDGET
De Duitse begroting voor 2024 is goedgekeurd door de
bondsdag. De investeringen in binnenvaart en vaarwegen
blijven onveranderd ten opzichte van de conceptbegroting.
Dat was onzeker doordat de regering na een oordeel van
het grondwettelijk hof besparingen moest doorvoeren.
Binnenvaartorganisatie BDB is tevreden dat er niet gesneden
is in de binnenvaartbudgetten. “Men heeft de boodschap
begrepen dat binnenvaart niet het probleem, maar
juiste de oplossing is voor milieuvriendelijk goederenvervoer”,
aldus BDB-directeur Jens Schwanen.
Voor onderhoud, verruiming en nieuwbouw is dit jaar 725
miljoen euro beschikbaar. Dat is iets meer dan vorig jaar,
maar nog steeds onvoldoende. Alleen om de huidige capaciteit
van vaarwegen en kunstwerken in stand te houden,
zou Duitsland jaarlijks 900 miljoen euro moeten uittrekken.
Door het personeelstekort bij vaarwegbeheerder WSV
kunnen extra middelen echter niet worden uitgegeven.
Voor baggerwerkzaamheden en bodemstabilisatie trekt
Duitsland 450 miljoen euro uit. Verder is er 50 miljoen
euro voor vlootvernieuwing.
De bodem is over de hele lengte hersteld met steenbestorting. (foto Rijkswaterstaat)
DOOR JAN HOEK
Het 5,7 kilometer lange Markkanaal
verbindt het Wilhelminakanaal bij
Oosterhout met rivier de Mark bij
Terheijden (boven Breda). Het vormt
een essentiële schakel tussen de vaarwegen
in West- en Oost-Brabant.
Zowel voor de beroepsvaart als de
recreatievaart.
Rijkswaterstaat is begin oktober 2023
gestart met het herstellen van de
bodem van het Markkanaal. Bij het
vervangen van damwanden in 2022
en 2023 was geconstateerd dat er
gaten in de waterbodem aanwezig
waren. Daarom is de bodem over de
hele lengte hersteld met steenbestorting.
De kosten van het herstelproject
bedroegen bijna 4 miljoen euro; voor
de damwanden en de zelfborende
ankers 2,7 miljoen en voor het
bodemherstel en de steenbestorting
1,2 miljoen.
Opwaardering
Op de website van Rijkswaterstaat,
de beheerder van het kanaal, staat
dat het kanaal in 1905 gegraven is.
Dat is volgens een artikel in het blad
van Vereniging De Binnenvaart (editie
2015/5) echter onjuist. Wel werd
in dat jaar, op 17 juni, een wet aangenomen
“tot het aanleggen van een
scheepvaartkanaal ter verbinding van
de Zuid-Willemsvaart met de rivier de
Mark onderling en met de rivier de
Amer”.
Pas in 1913 werd gestart met het
graven en op 14 oktober 1915 kon
het kanaal worden opengesteld. Daarmee
ontstond een verbinding tussen
de Mark en de Amer, want al in 1912
was het gedeelte van het Wilhelminakanaal
tussen Oosterhout en de Donge
tot stand gekomen.
De verbinding met de Zuid-Willemsvaart
werd in 1923 voltooid.
Het kanaal zou geschikt moeten zijn
voor kempenaars. Die konden wel
door het kanaal, maar de Marksluis
bij Oosterhout vormde een knelpunt.
De drempeldiepte van de sluis
was niet voldoende voor een geladen
kempenaar en moesten dan ook
gedeeltelijk afgeladen passeren. Het
zou tot 1972 duren voordat dit knelpunt,
door het aanleggen van een geheel
nieuwe sluis, werd opgelost.
Het kanaal bij Oosterhout moest
verlegd worden, waardoor een betere
aansluiting met het Wilhelminakanaal
tot stand kwam. Ook Sluis I
in het Wilhelminakanaal werd verplaatst
en verruimd, waarna de rest
van het Markkanaal eveneens werd
verbreed. Door al deze ingrijpende
aanpassingen kon het Markkanaal
worden opgewaardeerd tot CEMTklasse
IV.
Zelf borende ankers
Het Markkanaal-project is onderdeel
van het groot onderhoud vaarwegen
(GOV fase 7a) en het opknappen
van oeverwerken in de Brabantse
en Limburgse kanalen. Bij het groot
onderhoud aan het Markkanaal, de
Zuid-Willemsvaart, het Wilhelminakanaal,
en het Kanaal Wessem-Nederweert
gaat het onder andere om
het behoud van de doorgang voor de
binnenvaart in de toekomst en het
verstevigen van oevers.
Aannemerscombinatie Hakkers-Been
kreeg van Rijkswaterstaat de opdracht
dat groot onderhoud op de genoemde
vaarwegen uit te voeren. In de afgelopen
twee jaar zijn over een afstand
van 13 kilometer de damwanden van
het Wilhelminakanaal en het Markkanaal
vervangen.
De stalen damwanden, die de verouderde
houten damwanden vervingen,
werden verankerd met het zelfborende
ankersysteem van Geotech
Metals. In totaal zijn 3.700 zelf borende
ankers gebruikt, waarvan 1.500 op
het Markkanaal. Op het 13 kilometer
lange traject werd daarvoor circa 700
ton ankerstaal gebruikt.
Uitzakken
De damwanden voorkomen dat de oevers
gaan ‘uitzakken’. Bij die ingreep
werden zogenoemde ‘Fauna Uittrede
Plaatsen’ gecreëerd om verdrinking
van (land)dieren die in het kanaal
terecht zijn gekomen, tegen te gaan.
Bij het vervangen van de damwanden
werd geconstateerd dat er gaten in de
waterbodem aanwezig waren. De gaten
zijn ontstaan door stroming en
golf bewegingen als gevolg van jarenlang
intensief gebruik van het kanaal.
In 2014 voeren er 2.563 binnenvaartschepen
en 4.438 recreatievaartuigen
over het Markkanaal. In 2023 waren
dat er respectievelijk circa 2.800 en
4.500.
Bij de gaten dichtende steenbestorting
werden twee type steen gebruikt: eerst
een fijnere steen van amper een halve
centimeter doorsnede en vervolgens
ter afdekking een veel grovere steensoort.
Een peilboot monitorde wekelijks
de voortgang en waar nodig werd er
steen bijgestort. Dankzij het complete
herstelproject blijft het Markkanaal
veilig voor de scheepvaart en voor
gebruikers van de omliggende wegen.
Sluis Panheel. (foto Rijkswaterstaat / Flying Eye)
SLUIS PANHEEL: NIEUWE KOLK
DRAAIT DANKZIJ STEWARDS
Vanaf vandaag (vrijdag 26 januari) kan weer worden
geschut in Sluis Panheel. Op de nieuwe kolk worden
stewards ingezet nu de kapotte drijvende bolders
zijn weggehaald. Zij helpen de schuttende schepen
vastmaken.
Sinds woensdag 17 januari kon Sluis Panheel helemaal
niet meer gebruikt worden. De nieuwe kolk was al sinds
30 september 2022 gestremd door kapotte drijvende bolders.
Op 17 januari besloot Rijkswaterstaat ook de oude
kolk te sluiten nadat in de boven- en de benedendeuren
scheuren waren ontdekt.
De drijvende bolders uit de nieuwe kolk zijn verwijderd.
Stewards helpen schepen afmeren. Ze zijn op de sluis
aanwezig van maandag tot en met vrijdag tussen 08.00
uur en 16.00 uur.
Op de eerste dag startten ze wat later omdat ze vooraf
instructies kregen. Op zaterdag 27 januari zorgde Rijkswaterstaat
voor een extra tijdvenster van 08.00 uur tot
16.00 uur. Die dag werden eenmalig ook op zaterdag
stewards ingezet.
ADVERTENTIE
ONNODIG STILLIGGEN KOST GELD
Bel van Andel 010 4293316
• Topkwaliteit tractieaccu’s, scheepsaccu’s, dynamo’s
en startmotoren
• Uit voorraad geleverd en vakkundig gemonteerd
• Dealer voor Mastervolt en Victron omvormers en laders
Van Andel zorgt al ruim
80 jaar voor de juiste
spanning aan boord!
www.vanandel-rotterdam.nl | info@vanandel-rotterdam.nl