Dan Flavin. Untitled (to Barnett Newman) one, 1971, fluorescerend licht, 244 x 122 x 18 cm. Collectie Carré d’Art – Museum voor hedendaagse kunst van Nîmes. © Stephen Flavin, <strong>2024</strong>, ProLitteris, Zürich. Met toestemming van David Zwirner Gallery. 38
Dan Flavin Radicaal minimaal Hij is een van de leidende figuren van de minimalistische kunst. Dan Flavin werd in de vroege jaren 60 beroemd door zijn werk met industrieel geproduceerde fluorescentielampen. Het Kunstmuseum in Basel presenteert nu een zestigtal van zijn werken, goed voor een mooi overzicht van zijn carrière. TEKST: CHRISTOPHE DOSOGNE Door uit te pakken met een radicaal andere kunstvorm heeft de Amerikaan Dan Flavin (1933-1996) een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan de kunstgeschiedenis. Met zijn op licht gebaseerde werken bevrijdde hij de kleuren uit het keurslijf van de schilderkunst en bracht deze over naar de driedimensionale ruimte. Met gewoon in de handel verkrijgbare lichtbuizen stelde hij het traditionele beeld van de kunstenaar en het artistieke scheppingsproces in vraag. Zijn beslissing om kunst te creëren met gewone gebruiksvoorwerpen trok de aandacht van zijn tijdgenoten en staat nog steeds te boek als radicaal. Zijn eerste tentoonstellingen van lichtgevende werken in New York lokten al meteen enthousiaste reacties uit bij kunstenaars en kunstcritici, door zijn purisme, zijn ‘gasachtige beelden’, zoals hij dat zelf graag noemde, en de directheid van hun schittering. HET LICHT BELEVEN Dan Flavin kreeg een katholieke opvoeding in de Verenigde Staten. Hij begon in Brooklyn aan een opleiding in het seminarie, maar zag al snel af van zijn plan om priester te worden. Na zijn militaire dienst in Korea kon hij aan het begin van de jaren 50 kunst studeren dankzij een cursus georganiseerd door The University of Maryland. Vervolgens keerde hij terug naar New York, waar hij les ging volgen aan de Hans Hofmann School of Fine Arts. In 1963 zette hij echter een punt achter het schilderen en zijn ‘iconen’, monochrome reliëfs versierd met gekleurde gloeilampen. Vanaf dan zou hij uitsluitend nog werken met fluorescentielampen. Flavin zou zich volledig toeleggen op het licht, gekleurd of niet, van tl-lampen in diverse formaten. Deze plaatste hij tegen de muur, in een hoek of gewoon op de grond, in eenvoudige composities van verticale, horizontale of diagonale lijnen (doorgaans de enige lichtbron in de ruimte), die schaduwen absorberen en volumes breken of verzachten om de ruimte er heel anders te doen uitzien. De voor zijn werken gebruikte tl-buizen doen denken aan die van fabrieken, fastfoodrestaurants en parkeergarages. Flavin maakte bewust gebruik van dit effect en van een beperkt palet, bepaald door hoe de lampen zijn gemaakt: blauw, groen, rood, roze, geel, ultraviolet en vier verschillende tinten wit. Het idee was om deze lampen en andere eenvoudige geometrische arrangementen te transformeren tot complexe architecturale werken en uitgebreide reeksen, bestaande uit meerdere delen. Zijn installaties betrekken de kijker bij de perceptie van het werk, de energie en de vibratie ervan. De kunstenaar had er een hekel aan dat zijn werken werden beschouwd als eenvoudige sculpturen of schilderijen. Zelf omschreef hij ze liever als ‘situaties’. SENTIMENTEEL EN EMPATHISCH Dan Flavin is, samen met Donald Judd en Carl André, een van de leidende figuren van de minimalistische kunst geworden door zich strikt te beperken tot het seriële gebruik van industrieel vervaardigde objecten. Hoewel zijn oeuvre geen diepe psychische of spirituele betekenis had, maar spontaan begrepen moest worden, aarzelde hij niet werken op te dragen aan mensen of gebeurtenissen, vaak op een sentimentele en empathische manier. Dit werk hier droeg hij op aan een belangrijke kunstenaar uit de 20e eeuw, Barnett Newman (1905-1970), een van de belangrijkste representanten van het abstract expressionisme en een van de eersten die colorfieldpainting toepasten. Newman, een vriend van hem, was een jaar eerder overleden. Flavin combineerde hiervoor primaire kleuren met het idee van transcendentie, in een assemblage van zes tl-lampen, waarvan er twee aan de voorkant te zien waren en de andere omgedraaid, waardoor de hoek van het werk krachtig werd geaccentueerd. Zoals hij dat zelf zei ‘ontsnapt het lichte en aanhoudend gasachtige beeld door zijn schittering in zekere zin aan zijn fysieke aanwezigheid en neigt het naar het onzichtbare’. Door het subtiele kleurenspel vindt een fundamentele transformatie plaats, waardoor de oorspronkelijke structuur loskomt van zijn materialiteit en een vorm van verhevenheid bereikt die, ondanks alles, toch een zekere spiritualiteit oproept. Dit bleef in 2014 niet onopgemerkt bij verzamelaars, zoals blijkt uit de veilingresultaten van dat jaar: 2,6 miljoen dollar (1,9 miljoen euro) in mei 2014 bij Sotheby’s New York, een wereldrecord voor de kunstenaar verkregen voor een baanbrekend werk, een eerbetoon aan Donald Judd, getiteld Alternate Diagonals of March 2, 1964 (To Don Judd). Sinds dat hoogtepunt is de marktwaarde van de kunstenaar volgens Artprice gekelderd, met uitverkooppercentages van bijna 40% tussen 2016 en 2020, hoewel dit in 2023 verbeterde. De meeste van zijn werken worden nu op de secundaire markt verkocht voor € 100.000 tot € 500.000. BEZOEKEN Dan Flavin. Dedications in Lights 02-03 t/m 18-08 Kunstmuseum Basel www.kunstmuseumbasel.ch 39
- Page 3 and 4: VEILINGHUIS VEILING APRIL 2024 Carl
- Page 5 and 6: Duizelingwekkende textielkunst Edit
- Page 7 and 8: UP TO DATE Kunst beleven op bijzond
- Page 9 and 10: UP TO DATE Werk op papier in Parijs
- Page 11 and 12: Ed Dolman Bart Geernaert Bart Geern
- Page 13 and 14: ‘Museale kwaliteit is voor iedere
- Page 15 and 16: James Ensor, Portret van Léon Rins
- Page 17 and 18: Nieuwe dynamiek op TEFAF TEFAF is i
- Page 19 and 20: Van Venetië naar Maastricht Dürst
- Page 21 and 22: Ruim vijf eeuwen oud Kunsthandlung
- Page 23 and 24: Sigme Emdal, Mother of fire, 2023,
- Page 25 and 26: ‘Kies voor unieke of sterk gelimi
- Page 27 and 28: Beurs van de multipel en het gedruk
- Page 29 and 30: KUNSTENAAR VAN DE MAAND ‘De tafer
- Page 31 and 32: ZOOM De fotograaf wilde via het lic
- Page 33 and 34: Het impressionisme dankt zijn naam
- Page 35 and 36: KLEURRIJKE VRIJHEID Maar wat verwee
- Page 37: Kleur stond centraal in hun benader
- Page 41 and 42: Christie's Hong Kong veilde een pra
- Page 43 and 44: stenen. De kunstmatige diamanten he
- Page 45 and 46: Julie Mehretu. Black City, 2007, in
- Page 47 and 48: Aziatische collega ca. 1350 De Azia
- Page 49 and 50: Schitterende traditie ca. 1980 Davi
- Page 51 and 52: ‘Ik heb een nauwkeurig idee van d
- Page 53 and 54: Vernieuwend en eigenzinnig, graag e
- Page 55 and 56: Adriaan de Lelie, De Beeldengalerij
- Page 57 and 58: Wanneer Madeleine Spilliaert ging w
- Page 59 and 60: Bekijken we zijn oeuvre door een he
- Page 61 and 62: Jef Verheyen, collectie FOMU Antwer
- Page 63 and 64: Verheyen was een soort theoreticus,
- Page 65 and 66: Een denkbeeldige oudheid 06-03 t/m
- Page 67 and 68: Der Blaue Reiter vanaf 12-03 Lenbac
- Page 69 and 70: Huis van Alijn △ Expo 90’S till
- Page 71 and 72: Galerie tips Nieuw werk Carole Vand
- Page 73 and 74: A Tapestry of Shared Journeys t/m 2
- Page 75 and 76: Kunst inzicht Wouters Gallery - #05
- Page 77 and 78: Gallery Nosco △ Caballero, Casari
- Page 79 and 80: ‘Hedendaagse kunst benader je eer
- Page 81 and 82: Charles & Ray Eames, Lounge Chair m
- Page 83 and 84: ‘Sommige dealers van vintagemeubi
- Page 85 and 86: medewerkers, kwamen er twee winnaar
- Page 87 and 88: KIL DIGITAAL, WARME EMOTIE De afgel
- Page 89 and 90:
RICHTPRIJS: op aanvraag. Kwele-mask
- Page 91 and 92:
Veiling resultaten België 16 t/m 1
- Page 93 and 94:
a b c Reaching the international ma
- Page 95 and 96:
Collect-1/2pQ - Mars FR+NL.qxp_320
- Page 97 and 98:
VEILING XXXI : LADIES SALE Vrijdag
- Page 99 and 100:
VERJAARDAGSVEILINGEN 2024 15 MAART
- Page 101 and 102:
GIAMPAOLO AMORUSO GALERIE JOS DEPYP
- Page 104 and 105:
Komende veilingen België 22 t/m 23
- Page 106 and 107:
Komende veilingen België 26-03 Nap
- Page 108 and 109:
Auction calendar Belgium MARCH 1 Ma
- Page 110 and 111:
Auction calendar 5 Beaussant Lefèv
- Page 112 and 113:
Koninklijke Belgisch - Luxemburgse
- Page 114:
Walk. COAT HANGER Design by BRUNO E
Change language