COLLECT België Maart 2024

Julie Mehretu’s
mysterieuze
Black City
Het diep in de abstractie
gewortelde oeuvre van Julie
Mehretu doet denken aan een
grote atlas vol lijnen, kleuren,
vlakken en geometrische motieven.
Het zijn ‘kaarten die vertellen over
oorden die niet bestaan'.
TEKST: GWENNAËLLE GRIBAUMONT
Julie Mehretu (°1970, Addis Abeba)
maakte medio jaren 90 naam in de
kunstwereld van New York. Ze is de
dochter van een Amerikaanse moeder
en een Ethiopische vader, een economisch
geograaf. In haar oeuvre zie je hoe
het persoonlijke en het universele, het lokale
en het globale elkaar overlappen. Het
hier afgebeelde werk, getiteld Black City, is
representatief voor haar hele oeuvre. Het
belichaamt niet alleen haar cumulatieve
neigingen, maar ook haar uitgesproken
voorkeur voor monumentale formaten die
de kijker overdonderen. Dit werk behoort
tot de reeks 'City Sittings', handelend over
de bouwplannen van vestingsteden door
de geschiedenis heen.
Bij het zien van dit labyrintische werk, met
zijn grotendeels donkere kleuren, voel je je
verward en ‘versplinterd’. Het is een dreigende,
uitdijende wolk met splinters die alle
kanten op vliegen: een wriemelend panorama
waar alles in beweging is, met snijdende
diagonalen, taps toelopend naar een punt,
snel gekrabbelde tekens, kleine cirkeltjes die
zorgvuldig zijn getekend met een sjabloon of
langzaam aangebracht tussen twee stukken
tape, die later werden verwijderd. Kortom,
het is een jungle van lijnen, geometrische
vlakken en architecturale fragmenten die
zich verspreiden over een soort dambord,
hoofdzakelijk bezaaid met lichtgrijze driehoeken
en trapeziums, die lijken te verdrinken
in deze chaotische werveling.
Het is niet makkelijk voor de kijker om de
ingrediënten van die ‘soep’ te identificeren,
of ze er zelfs maar uit te filteren. De
Haar werk verbeeldt
het vraagstuk van
de migratiestromen
en leidt tegelijk ook
tot een reflectie over
beschermende muren,
zoals die van een
vestingstad.
verwarring wordt nog versterkt door het
monumentale karakter van het schilderij,
bijna vijf meter breed! Om het geheel te
kunnen overzien, moet je er afstand van
nemen. Dat betekent meteen ook dat je er
fysiek bij betrokken wordt en gedwongen
bent in beweging te komen. Het lijkt moeilijk,
zo niet onmogelijk, in deze draaikolk
te duiken, met al die contrasterende perspectieven
en fragiele netwerken waarin
het oog niet het minste houvast vindt, bij
gebrek aan een centrum of een vluchtpunt.
Onvermijdelijk loop je als kijker dan ook
verloren in dit doolhof.
VOORBIJ DE SCHIJN
De inspiratie voor dit werk haalde Julie
Mehretu uit zeer uiteenlopende bronnen:
topografische kaarten, geschiedenisboeken,
boeken over etnografie, kranten en
prentbriefkaarten, maar ook archiefstukken
44