COLLECT België Maart 2024

€ 135.000
Verrassend afgehamerd
Het was een zogenaamd ‘caravaggesque’
werk dat voor een verrassing
zorgde tijdens de maandelijkse
catalogusverkoop op 23 januari bij
het Brusselse veilinghuis Horta. Het caravaggisme,
een picturale beweging gebaseerd
op het werk van Caravaggio (1571-1610) en
gekenmerkt door realistische voorstellingen
en sterke contrasten van licht en schaduw,
leefde tot ver in de 17e eeuw, in zowel Italië
als Noord-Europa. Hiervan getuigt deze
anonieme compositie, geschilderd in Italië
aan het begin van de 18e eeuw en geïnspireerd
op een verloren origineel van de
grote barokmeester. Het is getiteld De jonge
fruithandelaar (het origineel heette in het
Italiaans Ragazzo che monda un frutto) en
toont een adolescent die opgaat in zijn taak
tegen een neutrale, donkere achtergrond,
geaccentueerd door het licht dat van links
op hem schijnt. “Deze compositie, die bijna
de helft van de scène in het donker laat, was
revolutionair toen Caravaggio het in 1593
uitvoerde”, schrijft Christophe Provot in La
Gazette Drouot, begin februari 2024. “De
jonge Lombardische meester, een twintiger
die net in Rome was aangekomen, werkte in
het atelier van Giuseppe Cesari, bekend als
de Cavalier d’Arpin, de meest prominente
schilder die voor de Paus werkte. (...) Het licht
nam al een creatieve rol aan en beeldhouwde
lichamen en ruimtes. Er gaat ook een zekere
sensualiteit uit van de figuur van de jongen,
wiens open overhemd een glimp van zijn
borst laat zien. Het model is vermoedelijk
hetzelfde als dat van de engel in Sint
Franciscus in extase (Wadsworth Atheneum,
Hartford), geschilderd rond 1597.” Hoe het
ook zij, deze compositie, waarvan in Brussel
een geretoucheerde versie werd aangeboden,
wordt beschouwd als een van de vroegst
bekende werken van Caravaggio, waarvan
vandaag de dag alleen nog kopieën bestaan.
Vonden de bieders, die eind januari meedongen
naar een versie waarbij de schatting
werd verhoogd van € 2.000-3.000 naar €
135.000 (€ 168.750 inclusief kosten), het voldoende
geloofwaardig om aan te nemen dat
het om een origineel ging? Of was alleen al
de verwijzing naar de grote meester genoeg
om hun eetlust op te wekken? Als je houdt
van...
Italiaanse school (naar Caravaggio), De jonge fruitkoopman,
vroeg 18e eeuw, olieverf op doek, 66 x 52
cm. Horta, 23-01. © Horta.
90